Sıcak bir yaz günüydü…
Kurban Bayramı’nın ilk günü…
31 Temmuz 2020…
Ramazan Bayramı’nda koronavirüs tedbirleri kapsamında evlerine hapsolmuş halkımız, yurdun dört bir yanına yayılmış, bir süredir durgun seyreden ticaret hayatı canlanmış, erken rezervasyondan tatilini alanlar otellerine yerleşmişti…
Bayram Namazı’ndan çıkanlar hısım, akraba, eş dost bayram sofrasının tadını çıkarıyorlardı…
Bilhassa işyeri kira geliri elde edenler de başlarına ne gelmekte olduğunun henüz farkında değillerdi…
TATİL GÜNÜ YAYIMLANAN RESMÎ GAZETE
İşte o gün, kira geliri elde edenlerin karalar bağlamasını gerektiren 2813 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Üstelik aslında Resmî Gazete’nin normalde yayımlanmaması gereken bir tatil gününde. Sessizce.
Bu kararın 1 inci maddesine göre, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde yer alan tevkifat oranları değiştirilmiş ve 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden yapılan tevkifat oranı % 10’a indirildi.
Türkçesi şuydu: Kira stopaj oranı, 31 Aralık 2020’ye kadar % 20’den % 10’a düşürülmüştü.
Doğrusu bu ya, esnaf ve tüccarı sevindiren bu karar ile birlikte bütün ihale kira geliri elde edenlerin üzerine bırakılmıştı.
STOPAJ ORANI NEDEN ÖNEMLİ?
Bu kira stopaj oranı işyeri kira geliri elde edenler için şu açıdan önemli:
Örneğin işyeriniz için 1.000,00 TL. kira ödüyorsunuz. Bu net kiranız. Halbuki brüt kira diye bir kavram var. Yani siz aslında 1,250,00 TL. brüt kira üzerinden % 20 oranında kira stopajı olarak 250,00 TL. kesip, bu 250,00 TL.’yi Maliye’ye kira stopajı olarak ödüyorsunuz, geriye kalan 1,000,00 TL.’yi de mülk sahibinize.
Sonra mülk sahibiniz bu brüt kirayı, yani 1,250,00 TL’yi kira geliri olarak Maliye’ye beyan edip, buna % 15 oranında vergi tahakkuk ettiriyor. Bu da 187,50 TL. oluyor ve Maliye’ye diyor ki “Bana 187,50 TL. vergi tahakkuk etti ama, benim brüt kiramdan 250,00 TL. vergi kesilmişti. 250,00 TL.’ den ödemem gereken 187,50 TL.’ yi düşelim, kalan 62,50 TL.’yi ben sizden alayım.”
Eh kanun böyle, Maliye de “IBAN ver.” deyip, geriye kalan 62,50 TL.’yi kira geliri elde edene iade ediyordu.
ŞİMDİ NE OLDU?
Şimdi ne olduğuna eski ve yeni haliyle tabloda bakalım:
| ESKİ HALİ | YENİ HALİ | |
| Net Kira (A) | 1.000,00 TL | 1,000,00 TL |
| Stopaj Oranı (B) | 20 | 10 |
| Brüt Kira (C) = A / (1-B) | 1,250,00 TL | 1.111,11 TL |
| Stopaj Kesintisi (D) = C-A | 250,00 TL | 111,11 TL |
| Mülk Sahibi
Vergi Matrahı (E) |
1.250,00 TL | 1.111,11 TL |
| Vergi Oranı (F) | 15 | 15 |
| Hesaplanan Vergi (G) | 187,50 TL | 166,67 TL |
| Mülk Sahibi
Ödeyeceği/İade Alacağı Vergi (H) = D-G |
62,50 TL
iade alacak |
55,56 TL
vergi ödeyecek |
Özetle geçen yıl, 1.000,00 TL. örneği üzerinden 62,50 TL. vergi iadesi alan bir işyeri kira geliri mükellefi, bu yıl yine aynı kirayı alacak ama 55,56 TL. vergi ödeyecek.
KÖTÜ HABERLER BİTMİYOR
Ne yazık ki kira geliri elde edenler için kötü haberler bitmiyor, çünkü bu % 10’luk stopaj oranı, 23 Aralık 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 3319 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 31 Mayıs 2021 tarihine kadar da uzatıldı ve sıkıntı 2021 yılına da sirayet etti.
ÖNÜMÜZDEKİ AY İLK ETKİSİ GÖRÜLECEK
Bu kararların ilk etkisi önümüzdeki Mart 2021 ayında görülecek ve vergi iadesine alışmış kira geliri mükellefine isterlerse sakinleşmeleri için, isterlerse de vergi iadesini unutmaları için 1 bardak sudan fazlası verilemeyecek.
