25 Aralık 2015 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29573
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alan ve yeniden değerleme oranında artırılan maktu had ve tutarlar ile 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen bir kısım menkul kıymetlerden 2015 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturur.
- Yeniden değerleme oranında artırılan had ve tutarlar
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddelerinde yer alan maktu had ve tutarların, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı, bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların %5’ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmayacağı, Bakanlar Kurulunun, bu surette tespit edilen had ve tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olduğu hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin üçüncü fıkrasında da 103 üncü maddede yer alan vergi tarifesinin gelir dilimi tutarları hakkında da yukarıdaki hükmün uygulanacağı öngörülmüştür.
Bu hüküm göz önüne alınarak Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alıp, 2015 yılında uygulanan had ve tutarların 10/11/2015 tarihli ve 29528 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 457) ile 2015 yılı için %5,58 (beş virgül elli sekiz) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında arttırılması suretiyle belirlenen ve 2016 takvim yılında uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
1.1. Gayrimenkul sermaye iratlarında uygulanan istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2016 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 3.800 TL olarak tespit edilmiştir.
1.2. Hizmet erbabına işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere 13.70 TL olarak tespit edilmiştir.
1.3. Engellilik indirimi tutarları
Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan engellilik indirimi tutarları, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece engelliler için 900 TL, ikinci derece engelliler için 460 TL, üçüncü derece engelliler için 210 TL olarak tespit edilmiştir.
1.4. Basit usule tabi olmanın genel şartlarından olan işyeri kira bedeline ilişkin tutar
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde 6.300 TL, diğer yerlerde 4.200 TL olarak tespit edilmiştir.
1.5. Basit usule tabi olmanın özel şartlarını belirleyen hadler
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan hadler, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere;
– 1 numaralı bent için 88.000 TL ve 126.000 TL,
– 2 numaralı bent için 42.000 TL,
– 3 numaralı bent için 88.000 TL,
olarak tespit edilmiştir.
1.6. Değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2016 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 11.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.7. Arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 82 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2016 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 24.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.8. Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı
Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2016 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 1.580 TL olarak tespit edilmiştir.
1.9. Gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2016 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
12.600 TL’ye kadar % 15
30.000 TL’nin 12.600 TL’si için 1.890 TL, fazlası % 20
69.000 TL’nin 30.000 TL’si için 5.370 TL, (ücret gelirlerinde
110.000 TL’nin 30.000 TL’si için 5.370 TL), fazlası % 27
69.000 TL’den fazlasının 69.000 TL’si için 15.900 TL, (ücret
gelirlerinde 110.000 TL’den fazlasının 110.000 TL’si için
26.970 TL), fazlası % 35
- Basit usulde vergilendirmeyle ilgili hususlar
2.1. Kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler
Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2015 yılı için 30/12/2014 tarihli ve 29221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 287) ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2016 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için; alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2015 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
| Emtianın Cinsi | Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde |
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde |
||
| Yıllık Alım Ölçüsü (TL) | Yıllık Satış Ölçüsü (TL) | Yıllık Alım Ölçüsü (TL) | Yıllık Satış Ölçüsü (TL) | |
| Değerli Kağıt | 137.000 | 158.000 | 179.000 | 200.000 |
| Şeker – Çay | 110.000 | 137.000 | 126.000 | 168.000 |
| Milli Piy. Bileti, HemenKazan, Süper Toto vb. | 110.000 | 137.000 | 126.000 | 168.000 |
| İçki (Bira ve Şarap Hariç) – İspirto– Sigara–Tütün | 110.000 | 137.000 | 126.000 | 168.000 |
| Akaryakıt ( LPG hariç ) | 158.000 | 168.000 | 200.000 | 230.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 2/5/1982 tarihli ve 17682 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 136)’ndeki hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
2.2. Basit usule tabi mükelleflerde gün sonunda toplu belge düzenleme uygulaması
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 6/12/1998 tarihli ve 23545 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 215) ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine ilişkin uygulamanın, 31/12/2016 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun görülmüştür.
- 2015 takvim yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulaması
Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç) fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacağı belirtilmişti.
Gelir Vergisi Kanununun indirim oranı uygulamasına yönelik 76 ncı maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler esas alınacağından, indirim oranı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür.
İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 2015 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı %5,58’dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %9,24’tür.
Buna göre, 2015 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%5,58/%9,24 =) %60,39 olmaktadır.
Bu kapsamda, 2015 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ayrıca, ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
Diğer taraftan, geçici 67 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından 1/1/2006 tarihinden itibaren ödemeyi yapanlarca vergi tevkifatı yapılmakta olup, bu gelirlerin beyanı ve bu gelirlere indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
Tebliğ olunur.