T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü
10.01.2023
Sayı: E-678S4564-105 [1741-8711] – 18670
Konu: Maaş ödemelerinin banka kanalıyla ödenmesi hk.
İlgi: 06.01.2023 tarihli ve 31448 evrak kayıt numaralı özelge talep formunuz
İlgide kayıtlı özelge talep formunda Kemeraltı Vergi Dairesi Müdürlüğünün 2** *** **** vergi kimlik numarasında muhasebe ve defter tutma faaliyetinden dolayı mükellef olduğunuz, 5 kişiyi aşan iş yerlerinde maaşların bankadan ödendiği, asgari ücret netinin 7.000.- TL tevsik zorunluluğu rakamını aşması durumunda kişi sayısına bakılmaksızın maaş ödemelerinin bankadan yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun
- “İspat Edici Kâğıtlar” başlıklı 227’nci maddesinin birinci fıkrasında “Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.”
- 238’inci maddesinde, “İşverenler her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu tutmaya mecburdurlar. Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.” hükümleri yer almaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun, Hazine ve Maliye Bakanlığının vergilendirme, bilgi toplama, belge düzenini sağlama gibi konularda mevcut düzenlemelere ek olarak günün ekonomik, mali ve teknolojik gelişmelere paralel olarak yapılabilecek düzenlemeler konusunda genel anlamda yetkili kılındığı bir madde mahiyetinde olan mükerrer 257’nci maddesinde de, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme hususlarında Bakanlığımıza yetki verilmiştir
Bu yetki hükmüyle, ticari işlemlerin ve finansal hareketlerin taraflarının izlenmesi, vergiyi doğuran olayların mali kurumların kayıt ve belgeler yardımıyla tespit edilmesi ve kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla gerekli önlemleri alabilme konusunda Bakanlığımız yetkilendirilmiştir.
Bahsi geçen yetkiye dayanılarak tahsilat ve ödemelerin aracı finansal kurumlar (5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.) tarafından düzenlenen belgelerle tevsiki uygulamasının usul ve esasları 469, 479, 480 ve 540 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 450 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenmiştir.
Söz konusu Tebliğin “4.1. Kapsam ve Tutar” bölümünde, “Tevsik zorunluluğu kapsamımla olanların, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL.’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Bu kapsamda örneğin;
- Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,
- Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin,
- İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin belirlenen haddi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.” açıklamaları yer almaktadır.
Bu bağlamda, tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamına, Vergi Usul Kanununun 232’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarların, serbest meslek erbabının, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarların, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin ve vergiden muaf esnafın, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları 7.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemeler girmektedir.
Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 18.11.2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 01.01.2009 tarihinde yürürlüğü giren “Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığı İle Ödenmesine Dair Yönetmeliğin” 10 uncu maddesinin, 21.05.2016 tarihli ve 29718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik sonucunda, “İşyeri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ve üçüncü kişilerin, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 5 ve daha fazla çalışan istihdam eden işverenlerin bu ödemelerini bankalar aracılığıyla yapmaları zorunlu kılınmıştır.” hükmüne yer verilmiş olup, Mezkur yönetmeliğin “yürütme” başlıklı 18 inci maddesinde ise, yönetmelik hükümlerinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Maliye Bakanı ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan ile birlikte yürütüleceği, hükme bağlanmıştır.
Buna göre, iş yerlerinde en az 5 ve daha fazla çalışan istihdam eden işverenlerin, bu ödemeleri banka aracılığıyla yapmaları zorunlu bulunduğundan, özelge talep formunda tereddüt edilen hususlara ilişkin 450 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunun Genel Tebliği ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan Yönetmelikte gerekli açıklamalar yapıldığından, başvurunuz özelge kapsamında değerlendirilmemiştir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Umud EKİM
Vergi Dairesi Başkanı a.
Gelir İdaresi Grup Müdürü
