Geçen yıl tam da bugün, İnebolu’nun yerel gazeteleri “rekor artış” başlıklarını atınca KÖYDES’ten İnebolu’nun Payına Ne Düşmüş? başlıklı bir yazı yazmışım. “Rekor” sayıda okunmuş. Yazının temel noktası şuymuş: Rakamların artmış olmasının tek başına bir anlamı yok. Mesele il genelinde İnebolu köylüsünün payı nerelerde seyrediyor, verilen kıymet nerelerde? Madem mevsimi geldi, KÖYDES rakamları açıklandı, yerel basın rekorlardan bahsetmeye başladı, yazıyı yenileyip yineleyelim, İnebolu il genelinde nerelerde bir bakalım.
KÖYDES ÖDENEĞİ GERÇEKTEN İYİ Mİ?
Evet ödenek ilk bakışta gerçekten de iyi. 2017 yılında 43.905.756,00 TL olan ödenek 2018 yılında 73.176.260,00 TL olmuş. Bunu enflasyondan arındırsanız da, dolar kurundan hesaplasanız da artışın hatırı sayılır bir artış olduğu ortada. En azından bundan önceki yıllardaki boş vermişliğin ve etkisizliğin silindiği görülüyor.
PEKİ İNEBOLU ÖZELİNDE NE OLMUŞ?
Ödenek hatırı sayılır şekilde artmış, üstelik rekor kırılmışken insan haliyle İnebolu’nun bundan istifadesinin ne olduğunu biraz daha inceleme ihtiyacı duyuyor. Eğer sadece ödeneğin miktarlarını konuşursanız doğru yere varamazsınız. Bir ülke insanının genel durumunu görmek için de öyle yapmıyor muyuz? Sadece dönen parayı bilmemiz yetmiyor. Kişi başına düşen milli gelir rakamına bakıyoruz. Milli gelir rakamını bilmek bile aslında adil bir yaklaşım değil ama, en azından ortalamanın görülebilmesi için gerekli.
KAÇ KİŞİYE KAÇ LİRA?
Yerel basınımız ilçelerin paylarını açıklamış, ama asıl yapılması gerekeni yapmamış. Bu rakamların tek başına bir anlamı yok. Sorulacak ve merak edilecek olan kaç kişiye kaç lira verilmiş? Yani hangi ilçede 1 kişiye ne kadar ödenek verilmiş? İşte oraya bakınca karşımıza çıkan tablo şu:
YANİ ÖZETLEYECEK OLURSAK…
KÖYDES’ten Azdavay köylüsüne kişi başına 1.070,16 Türk Lirası düşerken, İnebolu köylüsüne 468,81 Türk Lirası düşmüş. Yetmemiş…
Ödenek hatırı sayılır şekilde artsa da, rekorlar kırılsa da, köy nüfusunun kişi başına düşen KÖYDES ödeneği miktarında Gazi, Şanlı, Yiğit İnebolumuz bir önceki yıla göre 1 sıra yükselmiş(yükselmiş derken bir başka ilçeyi 0,91 kuruş geçerek, ondan sonraki ilçeyi ise 1,74 TL geçerek) ve sondan 5.sıradaki yerini almış. O da yetmemiş…
Kastamonu il ortalamasının altında kalmış. Üstelik geçen yıl ortalamanın 37,38 TL altındayken bu yıl 59,31 TL altında kalmış. O hiç yetmemiş…
Köy nüfusu en yüksek 3. ilçeyken, en az ödenek verilen 5.ilçe olmuş.
Benim tek anladığım ya İnebolu köylerinin sorunu kalmamış, ya sorun artık kimsenin umurunda değil ya İnebolu köylerinin bu kısır döngüsü hiç bir yere anlatılamıyor ya da çok ciddi bir lobi sorunu ile karşı karşıyayız.
KÖYDES ödeneği artıyor, rekorlar kırılıyor ama İnebolu köylerinin makus talihi değişmiyor.
Ne demiş Martin Luther King? “Yaşamın uzunluğu değil, nasıl yaşadığınız önemlidir.”
İyi yaşayın.
