Orta Doğu denilen ve bana göre “ne yazık ki kenarında yaşamak zorunda kaldığımız” toprak parçasında bütün hayatımız boyunca şahit olduğumuz kan ve gözyaşı yine bütün şiddetiyle akmaya ve akıtılmaya başlandı.
Filistinlileri temsil ettiği iddiasındaki bir terör örgütünün kışkırtmasını fırsat bilen İsrail yine acımadan masum insanların bütün hayatlarını mahvetti.
Savaşı geçip bir insanlık suçunun da içine girdi.
Aslında biliyoruz ki BOP diye anılan Büyük Orta Doğu Projesi adım adım uygulanıyor.
İhtimal odur ki yakın vadede İran’ın nasıl işin içine dahil edileceğini de göreceğiz.
Sonrasını bırakın konuşmayı, düşünmek bile istemiyoruz.
Ama tarihi ya da siyaseti anlamak için ticarete de göz atmalıyız.
MEYDANLARDA BAĞIRIRKEN…
Arap Devletlerinin tepkileri bile nedense sınırlı kalırken, bizi sadece insanlığımızın değil tarihimizin bile bölgeye müdahaleye çağırdığı iddia edilirken, sosyal medyada “Mehmetçik Filistin’e” naraları atılırken bakın ticarette neler oluyor?
Şimdi bulunduğumuz coğrafyayı düşünelim. Biz bu coğrafyada “dost” denildiğinde kimi anlıyoruz?
Azerbaycan’ı…
Peki düşman denildiğinde kimi anlıyoruz?
İsrail’i…
İlkiyle tek millet iki devlet düsturumuz var.
Diğeriyle ise bırakın bölgede uyguladığı mezalimi bir kenara, inanç anlamında bile düşmanlıklarımız var.
Güzel. O zaman şimdi şu ticaret rakamlarına bir bakalım.
Tablo olarak koyuyorum ama okumayacağınızı bildiğim için isterseniz hemen tablo altı açıklamalara geçin:
| Yıl | Ülke adı | Toplam Ticaret Hacmi (Dolar) | Oran |
| 2003 | Azerbaycan | 438.095.580 | 352,09% |
| İsrail | 1.542.486.466 | ||
| 2004 | Azerbaycan | 539.479.785 | 376,18% |
| İsrail | 2.029.435.123 | ||
| 2005 | Azerbaycan | 736.400.702 | 308,47% |
| İsrail | 2.271.603.435 | ||
| 2006 | Azerbaycan | 991.867.681 | 233,03% |
| İsrail | 2.311.307.568 | ||
| 2007 | Azerbaycan | 1.233.168.180 | 222,19% |
| İsrail | 2.739.937.825 | ||
| 2008 | Azerbaycan | 2.030.303.790 | 166,63% |
| İsrail | 3.383.153.623 | ||
| 2009 | Azerbaycan | 1.541.045.295 | 168,53% |
| İsrail | 2.597.162.974 | ||
| 2010 | Azerbaycan | 1.803.003.305 | 190,78% |
| İsrail | 3.439.786.466 | ||
| 2011 | Azerbaycan | 2.326.258.546 | 191,23% |
| İsrail | 4.448.462.001 | ||
| 2012 | Azerbaycan | 2.924.606.827 | 138,14% |
| İsrail | 4.039.931.678 | ||
| 2013 | Azerbaycan | 3.294.118.447 | 153,84% |
| İsrail | 5.067.618.110 | ||
| 2014 | Azerbaycan | 3.165.891.161 | 184,22% |
| İsrail | 5.832.164.129 | ||
| 2015 | Azerbaycan | 2.130.895.635 | 205,11% |
| İsrail | 4.370.639.593 | ||
| 2016 | Azerbaycan | 1.563.258.420 | 277,70% |
| İsrail | 4.341.150.195 | ||
| 2017 | Azerbaycan | 1.707.869.070 | 287,64% |
| İsrail | 4.912.549.494 | ||
| 2018 | Azerbaycan | 1.853.064.804 | 302,68% |
| İsrail | 5.608.854.312 | ||
| 2019 | Azerbaycan | 2.032.167.642 | 300,13% |
| İsrail | 6.099.219.101 | ||
| 2020 | Azerbaycan | 2.218.224.433 | 269,30% |
| İsrail | 5.973.767.489 | ||
| 2021 | Azerbaycan | 2.758.030.813 | 293,11% |
| İsrail | 8.084.047.551 | ||
| 2022 | Azerbaycan | 2.882.996.656 | 309,13% |
| İsrail | 8.912.319.085 |
DRAM…
Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Veri Tabanından alınmış rakamlar.
Bu tabloya bakarak kendimize sormamız gereken sorular var:
Mesela 2003 yılından 2022 yılına kadar geçen 20 yılda İsrail’le olan ticaret hacmimizi % 577,79 artıran kim?
Mesela düşman İsrail’le olan ticaret hacmimizi dost Azerbaycan’la olan ticaret hacmimizin % 309,13 üzerinde tutan kim?
Mesela 2023 yılının ilk 8 ayında bile nasıl oluyor da İsrail’le olan ticaret hacmimiz Azerbaycan’la olan ticaret hacmimizin % 262,35 üzerinde olabiliyor?
Mesela son 10 yıldır İsrail’le olan ticaret hacmimiz, pandemi dönemi hariç, nasıl istikrarlı bir şekilde artıyor?
Bakın bu tablo bir dramdır.
Demek ki sosyal medyada 3-5-10 beğeni derdiyle kuru vaveyla ederek olmuyor bu işler.
Demek ki Filistin bayrağıyla yürüyerek, 2 Instagram hikâyesi atarak, X’te 2-3 gönderiye savaşın en masum yanı olan çocukların fotoğraflarını ekleyerek bir yere varılmıyor.
Demek ki mesele füzeye sapanla taş atma, yollara düşme ya da önden gitmeyle kapanmıyor.
Demek ki bir içeceği İsrail yapıyor diye bakkaldan marketten parasıyla o içeceği alıp, sonra onları yerlere döküp, İsrail’e biraz daha para kazandırma dangalaklıklarıyla İsrail protesto edilmiş olmuyor.
KENDİMİZİ KANDIRIYORUZ…
Tablo yukarıda. Sorular yukarıda.
İş ticarete geldiğinde, dönüp dolaşıp paranın ucu gösterildiğinde akan sular duruyor.
Aslında para için oy satıldığını hepimizin konuştuğu bir ülkede şaşırtıcı değil.
Belki de bu yüzden gürültümüz Arap devletlerine göre daha fazla.
Belki de tarih, din, bölge, siyaset hiç umurumuzda değil.
Atılan her bombadaki katkımızı gölgeleme derdindeyiz belki de.
Evet hayatımız boyunca zalimlerin yanında olmadık ve durmadık.
Evet kahrolsun İsrail!
Ama pek de öyle olacak gibi durmuyor.
Çünkü biz bir yandan sosyal medyada kendi vicdanımızı temizleme derdindeyken…
Bir yandan da İsrail’le olan ticaret tıkır tıkır yürüyor.
Üstelik Azerbaycan’la olan ticaretin kat kat üzerinde.
