Bayram yaklaşıyor. Bayram öncesinin emekliler tarafından en çok beklenen olayı hiç şüphesiz bayram ikramiyesi. Biliyorsunuz, bayram ikramiyesi 30 Nisan 2021 tarih ve 31470 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7318 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun‘un 14.üncü maddesi ile 1.000,00 TL.’den 1.100,00 TL.’ye çıkarıldı.
Her ne kadar 3 yıl aradan sonra, % 8,5 olduğu iddia edilen enflasyon oranının üzerinde, % 10 artış yapıldığı söylense de, işin aslının ne olduğunu ve emeklilerin ikramiyesinin nasıl emekleyemediğini görmekte fayda var.
NASIL BAŞLADI?
18 Mayıs 2018 tarih ve 30425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun‘un 23.üncü maddesi ile 5510 Sayılı Kanun’a Ek Madde 18 eklenmiş ve bu madde ile emeklilere Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenmesi yasalaşmıştı.
Bu ikramiyenin herhangi bir enflasyon artışına, yeniden değerleme oranına bağlanmaması o günlerde pek dikkat çekmemişti.
NASIL DEVAM ETTİ?
Çekmemişti ama, aslında 2018 yılının ikinci yarısıyla birlikte, verilen 1.000,00 TL. erimeye başlamış, 2019 yılında yağmura, 2020 yılında da lodosa maruz kalmış kar gibi enflasyonla karşı karşıya kalmıştı.
Artış talebinin seslendirilmesiyle birlikte “ikramiye aslında ne kadar olmalı ya da bugüne kadar ne kadar artış emekliden esirgendi?” sorusu da cevabını aramaya başladı.
Cevabı T.C. Merkez Bankası’nın Enflasyon Hesaplayıcısı sayfasında bulunabiliyor. İki tarih aralığında, en yeni mal ve hizmet sepetini kullanarak oranlama ile hesaplama yapan bu hesaplayıcıda, bayramların ilk günlerinin yer aldığı ayların bir önceki ayı baz alındığında, karşımıza şu sonuç çıkıyor:
NASIL BİTTİ?
Tablodan da gördüğünüz gibi, “enflasyon oranına göre” 1.085,00 TL. olması gerekirken 1.100,00 TL. yapıldığı söylenen ikramiye, aslında 1.463,24 TL. olmalı.
Ama iş burada da bitmiyor. 3 yıl boyunca enflasyon oranı uygulanmadığı için toplamda da 1.269,31 TL. daha az ikramiye alınmış.
Alım gücü ile ilgili zeytindi, peynirdi, yumurtaydı, dolardı, altındı hesabına hiç girmeden, ortada uğranılan reel parasal bir “kayıp” var.
Sadece emeklileri değil, esnaf ve tüccarla birlikte, torun tombalak kim varsa, parasal akış üzerindeki herkesi ilgilendiren bu hesabı aslında her emekli sorabilir kendisi açısından:
Bu ikramiye niye hâlâ 1.100,00 TL. ve bu 1.269,31 TL. niye bende değil?
