Rahmetli Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel ne güzel bir hatipti, öyle değil mi?
Hatırlayanlar bilir.
Altını çizmek istediği bir şey olduğunda başını şöyle bir geriye atar, çenesini öne doğru uzatır, ellerini kocaman açar ve başlardı saymaya:
“Benim işçim, benim köylüm, benim emeklim, benim gencim, benim memurum, benim dul ve yetimim, benim sanatkârım, benim şoförüm, benim sanayicim, benim daaaar gelirli vatandaşım…”
Ve mutlaka sonuna eklerdi:
“Benim esnafım, benim tüccarım…”
Evet, Süleyman Demirel ahiretten bildiriyor:
“Benim esnafım, benim tüccarım, hepinize müjde, günlük hasılat tespiti başlıyor.”
7524 SAYILI KANUN
02 Ağustos 2024 tarih ve 32620 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7524 Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun‘un 3. maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 69. maddesi yeniden düzenlendi ve kurumlar vergisi mükelleflerini de kapsayacak şekilde “ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi” ne karar verildi.
Buna göre 01 Ocak 2025 tarihinden itibaren;
- Bir ayda üçten, bir takvim yılında da on ikiden az olmamak üzere yoklama yapılacak.
- Tespit edilen günlük hasılat tutarları ortalamasından hareketle aylık hasılat tutarı hesaplanacak.
- Aylık hasılat tutarlarının toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünmek suretiyle aylık ortalama hasılat tutarı belirlenecek.
- Aylık ortalama hasılat tutarı, faaliyette bulunulan ay sayısı ile çarpılmak suretiyle mükelleflerin ilgili takvim yılı hasılatları tespit edilecek.
- Tespit edilen tutarlar ile yıl sonunda beyan edilen bilanço esasına göre defter tutanlarda brüt satış tutarı, işletme hesabı esasına göre defter tutanlarda hasılat tutarı, serbest meslek kazanç defteri tutanlarda da gayrisafi hasılat tutarı arasındaki fark % 20’den fazla ise mükellefler izaha davet edilecek.
- Durum, yapılan izahın ışığında Vergi Usul Kanununun 370. maddesine göre değerlendirilecek.
326 SERİ NOLU GELİR VERGİSİ TEBLİĞİ
Bunun devamında 27 Eylül 2024 tarih ve 32675 sayılı Resmî Gazete’de Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 326) yayımlandı ve Ticari ve Mesleki Kazançlarda Günlük Hasılat Tespiti ve Gelir Vergisi Matrahının Belirlenmesi başlığı altındaki 4 madde ve 10 örnekle bu işlemin nasıl yapılacağı uzun uzadıya anlatıldı.
Tebliğdeki en basit örneği buraya almamız gerekirse şu şekilde bir işlem yapılacak:
Örneğin restoran işletmeciliği ile iştigal eden ticari kazanç mükellefi (A), 2025 takvim yılında on iki ay boyunca haftanın yedi günü faaliyette bulunmuş ve ilgili yıla ilişkin brüt satış tutarını 5.000.000 TL olarak bildirmiştir. Günlük hasılat tutarlarının tespiti için mükellef nezdinde yapılan yoklamalardan elde edilen sonuçlara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
| Yoklama Sayısı | Nisan | Haziran | Eylül |
| 1 | 50.000 TL | 30.000 TL | 50.000 TL |
| 2 | 40.000 TL | 45.000 TL | 40.000 TL |
| 3 | 60.000 TL | 35.000 TL | 45.000 TL |
| 4 | 30.000 TL | 50.000 TL | 35.000 TL |
| A-Ortalama Günlük HasılatNisan ayı için:
[(50.000+40.000+60.000+30.000)/4] Haziran ayı için: [(30.000+45.000+35.000+50.000)/4] Eylül ayı için: [(50.000+40.000+45.000+35.000)/4] |
45.000 TL | 40.000 TL | 42.500 TL |
| B-Aylık Hasılat (Ax30) | 1.350.000 TL | 1.200.000 TL | 1.275.000 TL |
| C- Ortalama Aylık Hasılat [(1.350.000+1.200.000+1.275.000)/3] | 1.275.000 TL | ||
| D- Yıllık Hasılat Tutarı (Cx12) | 15.300.000 TL | ||
Günlük hasılat tutarlarının tespitinden hareketle hesaplanan yıllık hasılat tutarı ile beyan edilen brüt satış tutarı arasındaki fark [(15.300.000-5.000.000)/5.000.000]x100=%206 olarak tespit edilmiş olup bu oran %20’den fazla olduğundan mükellef izaha davet edilecektir.
UZUN LAFIN KISASI
Yani özetlemek gerekirse mükellefte Nisan, Haziran ve Eylül aylarında dörder yoklama yapılmıştır. Toplam yoklama sayısı kanundaki gibi en az on iki olmuştur.
Nisan yoklamalarında günlük ortalama 45 bin, Haziran yoklamalarında günlük ortalama 40 bin ve Eylül yoklamalarında günlük ortalama 42 bin 500 TL hasılat tespit edilmiştir.
1 günde bu hasılatı elde ettiyse 30 gün çalıştığı için günlük hasılat 30 la çarpılmış ve aylık hasılat bulunmuştur.
Aylık hasılat bulununca bu defa yoklamaların dönemlerindeki aylık hasılatlar toplanmış ve ortalaması alınmıştır.
Son olarak alınan ortalama 12 ile çarpılmış ve yıllık hasılata ulaşılmıştır.
İşte ulaşılan bu ortalama hasılat, sizin yıl sonunda beyan ettiğiniz hasılatın % 20 den fazla üzerindeyse, devletimiz size “bunu bana izah et” diyecek.
HASILAT TESPİTİ NASIL YAPILACAK?
Bu tespit nasıl yapılacak belli değil.
Teorik olarak bir memurun işyerinize gelip bir gün boyunca hasılatınızı tespit etmesi gerekir.
Bu memur vergi dairesinden mi olur yoksa başka memurlar mı görevlendirilir şimdilik bilinmiyor.
Eğer gelirlerse gün boyunca işyerinizde oturabilirler.
Evinize gelen bir misafire gösterdiğiniz ilgiyi ve özeni göstermeniz gerektiğini herhalde söylememize gerek yok.
Zaten bunun aksi izahtan ilerisini de sonuç olarak önünüze getirebilir.
NASIL İZAH EDİLECEK?
Bu işlemler sonucunda bir farka ulaşılırsa bunun nasıl izah edileceğini biz mali müşavirler bilecek değiliz.
Çünkü bizler de kendi hasılatımızı izah etmekle yükümlüyüz.
İzahı yapacak olan sizsiniz.
Müşteri gelsin diye işletme açan sizsiniz.
Satışı yapan sizsiniz.
Parayı müşteriden alan sizsiniz.
Aksatmadan fişlerini kesen, faturalarını düzenleyen sizsiniz.
Öyle değil mi?
Bizler sizin o ay ne yaptığınızı en iyi ihtimalle 1 ay sonra görüyoruz.
Gerekiyorsa alacaksınız hesap makinasını elinize, günlük kontrolünüzü kendiniz sağlayıp, konuyu izaha davet noktasına getirmeyeceksiniz.
NE GÜZEL BİR HATİPTİ SÜLEYMAN DEMİREL?
Neyse neyse.
Bunları bırakın da…
Rahmetli Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel ne güzel bir hatipti, öyle değil mi?
Hatırlayanlar bilir.
Şöyle demişti bir televizyon söyleşisinde:
“Siz daha iyi yaşamak istemezseniz, ben sizi daha iyi yaşatamam.”
O zaman bir sorun olmasa gerek benim esnafım, benim tüccarım…
Daha fazla vergi almak, daha çok ceza kesmek için gerekiyorsa günlük hasılatınız bile tespit edilecek.
Hesabı ödemeden bir yere gitmek yok.
