Bedelli askerlik her zaman olduğu gibi “son defa” olmak üzere bir kez daha Türkiye’nin gündemine girdi. Herhalde şimdiye kadarki en uygun şartlarla 28 yaş ve daha üzerinde olan herkes 18.000 TL. karşılığında bedelli askerlikten yararlanabilecek. İşin askerlik dışında bir de vergi boyutu var. Bedellinin bedeli gider yazılabilir mi? Bedellinin bedeli için kredi kullanılırsa kredi masraf ve faizleri ne olur?
Öncelikle bedelli askerlik istisnai bir uygulama olduğu için, bedelli askerliğin bedelinin gider olarak yazılıp yazılmayacağı ile ilgili vergi kanunlarımızda açık bir düzenleme yok. 6252 sayılı Bedelli Askerlik Kanunu’nda da yok.
Bedelli askerlik yapmak isteyen kişi, kamuda ya da özel sektörde ücretli olarak çalışıyorsa, kendi ödediği bu bedeli ücret matrahından düşmesi mümkün değil. Dolayısıyla düşük matrah düşük vergi kesintisi gibi bir durum söz konusu olamaz.
Peki bu ücreti işveren öderse? İşte burada durum biraz şenlikli. Çünkü işveren, işlerinin aksamaması için çalışanının bedelli askerlik bedelini öderse, bu tutar ücret olarak değerlendirilmeli. Gelir Vergisi Kanunu da ücretin tarifinde, hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımladığına göre, bu ücretin üzerinden gelir vergisi kesintisi de yapılması kaydıyla işletme tarafından gider yazılabilir.
Ya ticaretle uğraşıp da, bedelli askerlik yapmak isteyenler? Onların durumu çok parlak değil. Çünkü giderin tarifinde “işlerin idame ettirilmesi” gibi bir ifade kullanılmış olsa da, işi idame ettirme ile bedelliyi birbirine direkt bağlamak mümkün görünmüyor. İdame ettirme başka türlü de sağlanabilir durumda. Yakınları ya da ücretli bir çalışan bunu halledebilir.
Gelelim avukat, doktor, diş hekimi ya da mali müşavirler gibi serbest meslek erbaplarına. Bizim durumumuz ticaretle uğraşanlardan daha farklı. Bilgi ve ihtisasın yanı sıra, şahsi mesai mecburiyeti var. Yani ben yanımda işlerin idame ettirilmesi için 1 değil 11 kişi de çalıştırsam, işin idamesi mümkün değil. Diş hekiminin, dolguyu yanında çalıştırdığı birine yaptırdığı görülmüş mü? Avukatın bir davaya herhangi birini göndermesi olacak şey mi? E durum böyleyken serbest meslek erbabının durumu ticaretle uğraşanlardan ayrılıyor. Ben serbest meslek erbabının bedellinin bedelini gönül rahatlığıyla gider yazabileceğini düşünüyorum.
Bedellinin bedeli için kredi kullanılırsa ne olur? Bütün meslek grupları için yine yukarıdaki koşullar geçerli gibi duruyor. Bedeli gider yazabiliyorsanız, bedelin eklerini de gider olarak yazmak mümkün.
Velhasıl bedellinin bedeli, kimi yerlerde altın yumurtlayan tavuk gibi. Yumurtladıkça yumurtluyor. Ödediğin bedeli gider yazıyorsun, bedelli askerlik bedelsiz hale geliyor.
