19 Aralık 2017 Tarihli Resmî Gazete
Sayı: 30275
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)’tan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 11/10/2017 tarihli ve 2017/10925 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2018 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Kararda belirtilen hükümlerin uygulanması amacıyla izlenecek usul ve esaslar ile istenecek bilgi ve belgelerin mahiyetini belirlemektir.
(2) Bu Tebliğ, EK-1’de yer alan 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıkları, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsar.
(3) Sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan veya Anayasanın 165 inci maddesi kapsamında Sayıştay tarafından denetlenen, EK-1’de yer alan ve ikinci fıkra kapsamı dışında kalan diğer işletmeler, bu Tebliğin sadece 18 inci ve 19 uncu maddelerine tabi olup 17/6/2009 tarihli ve 27261 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İşletmelerinin Faaliyetlerinin İzlenmesi ve Raporlanmasına Dair Tebliğde yer alan hususlar çerçevesinde hareket ederler.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2018 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Kararın 30 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bağlı ortaklık: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında kurulanlar hariç olmak üzere sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamu iktisadi teşebbüsüne ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
b) DPB: Devlet Personel Başkanlığını,
c) Kamu iktisadi teşebbüsü: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi teşebbüsler ile bu teşebbüslerin aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında kurulanlar hariç olmak üzere bağlı ortaklıklarını,
ç) Kamu işletmesi: 1 inci madde kapsamına giren işletmeleri,
d) Kamu teşebbüsü veya teşebbüs: (c) ve (f) bentlerinde sayılan teşebbüsleri,
e) Karar: 11/10/2017 tarihli ve 2017/10925 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2018 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Kararı,
f) Kuruluş: 4046 sayılı Kanuna tabi olup sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci teşebbüsleri,
g) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
ğ) ÖİB: Özelleştirme İdaresi Başkanlığını,
h) Program: Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2018 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Kararın ekinde yer alan tablodaki mali büyüklükler ile Müsteşarlık tarafından bu büyüklükler dikkate alınarak teşebbüslere gönderilen 2018 yılı Genel Yatırım ve Finansman Programını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İstihdam ve Hizmet Alımları
Açıktan ve naklen atama
MADDE 4 – (1) Kararın 4 üncü maddesi uyarınca, 2017 yılında ayrılan eleman sayısı belirlenirken, emeklilik, istifa, kurum dışı nakil, ölüm ve iş akdi feshi yoluyla ayrılanlar dikkate alınır. Askerlik, kurum içi nakil, statü değişikliği, kadroya alınan geçici işçiler, iş akdi askıya alınan geçici işçiler, profesyonel sendikacı olarak teşebbüsten ayrılan personel, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilen personel ve 12/10/2016 tarihli ve 2016/9369 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2017 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Karar kapsamında işe alındıktan sonra 2017 yılı içerisinde ayrılan personel hesaplamada dikkate alınmaz. Nakle tabi personelden yapılan atamalarda teşebbüsler Müsteşarlığa bilgi verir.
(2) 2017 yılında Müsteşarlıkça sermaye transferi yapılan kamu iktisadi teşebbüslerinin ve bunların bağlı ortaklıklarının Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki personel atama işlemleri Müsteşarlığın uygun görüşüne bağlıdır. Bu teşebbüsler, EK-2’de yer alan Tablo 500: Personel Talep Formunu doldurarak taleplerini gerekçeleriyle Müsteşarlığa iletir ve gerekli izni aldıktan sonra işlemlerini tekemmül ettirir. Personel Talep Formunu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmaz. Bu fıkra kapsamındaki atama izinleri, Müsteşarlıktan yılda en çok iki kez talep edilebilir.
(3) Kararın 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamındaki istisnalar çerçevesinde emekli personel istihdam edilmesi durumunda 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesi doğrultusunda hareket edilir. Bu kapsamda yapılacak emekli personel atamalarından ataması müşterek kararname ile yapılan görevlere ve bu görevlere eş düzeydeki pozisyonlara atananlar Kararın 4 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen sınırlamalara tabi değildir.
(4) İstihdama ilişkin Kararda belirtilen konularda, teşebbüs yönetim kuruluna gerekli atamaların yapılmaması nedeniyle toplantı yeter sayısı bulunmayan teşebbüsler hariç olmak üzere, Kararda belirtilen sınırlamalar dikkate alınarak, karar almaya yalnızca teşebbüs yönetim kurulları yetkilidir ve bu konuda yetki devri yapılamaz. Teşebbüs yönetim kurulları bu konu ile ilgili gereken tedbirleri almakla yükümlüdür. 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen yetki dışında, ilgili Bakanlıklar bu konuda Kararı kısıtlayıcı hiçbir işlem tesis edemez.
(5) Kararın 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında yapılması planlanan personel alımlarında, kamu teşebbüsleri istihdam garantili kurs kapsamında statü ve unvan belirtilerek kaç kişinin alınmasının planlandığı, planlanan kursun başlangıç ve bitiş tarihleri, planlanan kursun yüzde kaç garantili olacağı gibi bilgiler ile birlikte Türkiye İş Kurumu ile karşılıklı mutabakatın bulunduğunu gösteren belgeyi (yazışma, toplantı tutanağı, mutabakat zaptı gibi) Müsteşarlığa iletir.
İlave atamalar
MADDE 5 – (1) Kararın 5 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında ilave personel atama talebinde bulunacak kamu teşebbüsleri, EK-2’de yer alan Tablo 500: Personel Talep Formunu doldurarak ilave personel atamalarının gerekçelerini ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye bildirir. Personel Talep Formunu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmaz. Bu kapsamdaki atama talepleri Müsteşarlığa veya ÖİB’ye yıl içinde en fazla iki defa gönderilebilir.
(2) Kararın 5 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında Kalkınma Bakanlığı Kurullar Sekretaryasına iletilecek talep yazısının bir örneği ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye iletilir. 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan personel ihtiyacına yönelik talepler için gönderilecek yazıda ihtiyaca yönelik olarak detaylı açıklamalara yer verilir. Kalkınma Bakanlığı tarafından uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan ve personel ihtiyacı Kararın 4 üncü maddesi ve 5 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında karşılanamayan yeni tesis ve işletme birimlerine ilişkin personel talepleri için gönderilecek yazı ise asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir:
a) Kalkınma Bakanlığı tarafından uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan tesis veya işletme birimi hakkında bilgiler.
b) Tesis veya işletme biriminin devreye gireceği tarih ile deneme üretimine başlayacağı tarih.
c) İlgili yatırımın ayrıntılı fizibilite raporunda istihdamı öngörülen personel sayısı ve unvanı ile bu personelden teşebbüsçe daimi olarak istihdam edilecek ve yüklenici firma aracılığıyla çalıştırılacak personelin dağılımı.
ç) Bu kapsamda daha önce hizmet alımı yapılıp yapılmadığına ilişkin bilgi.
(3) Kararın 5 inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde yapılan atamaların sonuçlanmasından itibaren 15 gün içerisinde Hazine Müsteşarlığına veya ilgisine göre ÖİB’ye bilgi verilir.
Zorunlu istihdam
MADDE 6 – (1) Teşebbüsler Kararın 6 ncı maddesi kapsamında yapılan atamalar hakkında gerekçesi ile birlikte Müsteşarlığa veya ilgisine göre ÖİB’ye bilgi verir.
Sınavlar
MADDE 7 – (1) 1/1/2018 tarihinden sonra yapılacak merkezi yerleştirme işlemleri sonucunda sözleşmeli personel pozisyonlarına atanan personel, atanmasını takiben 3 yıl geçmedikçe halen görev yaptıkları kuruluşlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanamayacaklardır.
a) Kurumsal alım yöntemi ile teşebbüslerde sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar,
b) Mesleğe özel yarışma sınavı ile yardımcı olarak girilen kadrolar (örneğin müfettiş yardımcılığı, uzman yardımcılığı, stajyer kontrolörlük gibi kadrolar) ile bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibariyle ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar (örneğin memur unvanlı pozisyona atanmış personelin mühendis unvanlı bir kadro veya pozisyona atanması),
c) 1/1/2018 tarihinden önce yapılacak merkezi yerleştirme işlemleri sonucunda sözleşmeli personel pozisyonlarına atanan personel,
bu sınırlamanın dışındadır.
(2) Kararın 7 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası kapsamında yapılacak atamalar için 2018 yılında Müsteşarlıktan uygun görüş alınan, ancak sınav ve/veya atama işlemlerine yönelik olarak gerekli işlemlere başlandığı halde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2019 yılında ilave bir izne ihtiyaç bulunmaksızın kullanılabilecektir.
Geçici işçiler
MADDE 8 – (1) Teşebbüsler, 1/1/2018 tarihinden itibaren 2018 yılında çalıştıracakları geçici işçilerin toplam adam/ay süresini, Kararın 21 inci maddesi çerçevesinde Müsteşarlıkça bildirilen tavanı aşmayacak şekilde, yıl içinde askerden dönecekleri de dikkate alarak ve EK-3’te yer alan Tablo 501: Geçici İşçi Talep Formunu doldurarak ilgisine göre Müsteşarlığın veya ÖİB’nin uygun görüşü ile DPB’ye vize ettirir. Geçici İşçi Talep Formunu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmaz. Bu kapsamda yapılacak talepler Müsteşarlığa veya ÖİB’ye yıl içerisinde en fazla iki defa gönderilir.
(2) Usulüne uygun vize edilen cetvellerin bir örneği DPB’ce ilgili teşebbüse, Sayıştay Başkanlığına, Müsteşarlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir. Bu vize işlemi yapılmaksızın ilgili personele ödeme yapılamaz.
(3) Kararın 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde işlem tesis edilmesi durumunda teşebbüsler Ek-11’de yer alan Tablo 510: İlave Geçici İşçi Talep Formunu doldurarak ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye başvurur.
Fazla çalışma
MADDE 9 – (1) Kararın 9 uncu maddesi çerçevesinde belirlenen toplam fazla çalışma süresini işin gereğini dikkate alarak statüler arasında dağıtma yetkisi yönetim kuruluna aittir.
(2) Kararın 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan artışlar 10 iş günü içinde gerekçeleri ile birlikte Müsteşarlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye bildirilir.
(3) Kararın 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde fazla çalışma izninin Müsteşarlık veya ÖİB tarafından belirlenmesi için teşebbüsler EK-4’te yer alan Tablo 502: İlave Fazla Çalışma Talep Formu ile ayrıntılı analiz ve gerekçeleriyle Müsteşarlığa veya ÖİB’ye başvurur.
(4) Kararda bahsi geçen toplam fazla çalışma izni, tavana ilişkin olup teşebbüsler fazla çalışma izinlerinin kullanımında, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta yer alan fazla çalışmaya ilişkin hükümlere uygun hareket etmekle yükümlüdür.
Pozisyon iptali
MADDE 10 – (1) Kararın 10 uncu maddesi kapsamındaki bildirimler, 31/8/2018 tarihine kadar yapılır.
İhale yoluyla hizmet alımı
MADDE 11 – (1) İhale yoluyla hizmet alımı işlemlerinin gerçekleştirilmesi sırasında kamu ihale mevzuatıyla ilgili oluşabilecek tüm soru ve sorunlar 22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğine göre ilgili olunan bakanlıklar aracılığıyla Kamu İhale Kurumuna iletilir. Bunun dışındaki hususlarda oluşabilecek tereddütleri gidermeye Müsteşarlık yetkilidir.
(2) Teşebbüsler, Kararda belirlenen sınırlamaları dikkate alarak maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla çok yıllı hizmet alım ihalesine çıkabilir. Çok yıllı hizmet alımı yapılabilmesi için, Program kapsamında işletme bütçelerinin en az 2018-2020 dönemini kapsayacak şekilde hazırlanması gerekir. Program hedefleri ve işletme bütçesi kısıtları dâhilinde, 2018 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, Kararın 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca Müsteşarlıkça bildirilecek olan tutarı aşamaz. 2019 yılı ve sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, 2018 yılı için Müsteşarlıkça bildirilen tavanın her yıl için %5’er artırılması yoluyla hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan yıllara sari hizmet alım tavanlarını Kararın 13 üncü maddesinde sayılan gerekçelerin oluşması durumunda Teşebbüs yönetim kurulları %25 artırmaya yetkilidir. Bu çerçevedeki hesaplamalar aşağıdaki şekilde yapılır:
a) 2018 yılı hizmet alımı tavanı Müsteşarlıkça bildirilecek tutardır.
b) 2019 yılı hizmet alımı tavanı = 2018 yılı hizmet alımı tavanı x 1,05
c) 2020 yılı hizmet alımı tavanı = 2019 yılı hizmet alımı tavanı x 1,05
ç) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2018 yılı hizmet alımı tavanı = Müsteşarlıkça bildirilen tavan x 1,25
d) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2019 yılı hizmet alımı tavanı = 2018 yılı hizmet alımı tavanı x 1,05 x 1,25
e) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2020 yılı hizmet alımı tavanı = 2019 yılı hizmet alımı tavanı x 1,05 x 1,25
(3) Kararın 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde özel niteliği nedeniyle 2020 yılı sonrasını kapsayan çok yıllı hizmet alımlarına Müsteşarlık ve Kalkınma Bakanlığının görüşünün alınmasını müteakip ilgili Bakan tarafından karar verilmesi durumunda 2020 yılı sonrası için hizmet alım tavanı, önceki yılın hizmet alım tavanının %5 artırılması suretiyle hesaplanır.
(4) Kararın 12 nci ve 13 üncü maddeleri uyarınca, hizmet alımlarına ilişkin olarak verilen izinler, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi çerçevesinde, yeniden uygun görüşe sunulmaksızın Müsteşarlık tarafından uygun değerlendirilmiş sayılır. Ancak bu çerçevede gerçekleştirilecek hizmet alımlarına ilişkin işlerin ve ihalelerin 4857 sayılı İş Kanunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili diğer mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirilmesinden teşebbüs yönetim kurulu sorumludur.
(5) 8/2/2015 tarihli ve 29261 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yüklenici firma tarafından istihdam edilen işçilerin kıdem tazminatlarına yönelik teşebbüslerce ayrılan karşılık ile yapılan ödeme tutarları Müsteşarlıkça bildirilen ihale yoluyla hizmet alım tavanı kapsamında değerlendirilmez.
İlave hizmet alımları
MADDE 12 – (1) Kararın 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında teşebbüs yönetim kurulunca ilgili yıl hizmet alımı tavanının %25’e kadar artırılması halinde, konuya ilişkin yönetim kurulu kararının bir örneği, ilgili bilgi ve belgelerle birlikte on iş günü içinde Müsteşarlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir.
(2) Kararın 13 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılacak hizmet alımı taleplerine ilişkin başvurularda, EK-5’te yer alan Tablo 503: İlave İhale Yoluyla Hizmet Alımı Talep Formu ile asgari olarak aşağıdaki bilgi ve belgelere yer verilir:
a) Yapılan yatırımlar kapsamında kurulan yeni tesis veya işletme birimi hakkında genel bilgiler, ilgili yatırımın ayrıntılı fizibilite raporunda istihdamı öngörülen personel sayısı ve unvanı ile bu personelden teşebbüsçe daimi olarak istihdam edilecek ve yüklenici firma aracılığıyla çalıştırılacak personelin dağılımı.
b) Tesis veya işletme birimi devir alınması veya yeni hizmet birimlerinin devreye girmesi durumunda yapılan taleplerde söz konusu birimlerin devreye gireceği tarih ile deneme üretimine başlayacağı tarih.
c) Mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi, faaliyet alanının genişlemesi veya diğer nedenlerle yapılan ilave hizmet alımlarında, hizmet alımının gerekçesi ile birlikte ilişkili tablolar (geçmiş yıllar verileri ile birlikte).
ç) Bu kapsamda daha önce hizmet alımı yapılıp yapılmadığına ilişkin bilgi.
d) Hizmet alımının niteliği ve gerekçesi.
e) Alt dağılımları belirtilmek suretiyle, ihalenin her bir yıla isabet edecek ve sözleşme süresince oluşacak toplam maliyeti.
f) Kaç yıllık ihaleye çıkılacağı ve sözleşmenin geçerli olacağı başlangıç/bitiş tarihleri.
g) İhale kapsamında yıllar itibarıyla çalıştırılacak kişi sayısı ve çalışanların unvan bazında aylık ortalama ücretleri.
(3) İlgili Bakanlık, ikinci fıkra kapsamında Teşebbüsçe yapılan başvuruların kendilerine ulaşmasını müteakip Müsteşarlık ve Kalkınma Bakanlığından görüş talebinde bulunur. Müsteşarlık ve Kalkınma Bakanlığının bu kapsamda değerlendirmelerini yapmak için ihtiyaç duyacakları her türlü ilave bilgi, teşebbüs tarafından ivedilikle hazırlanarak adı geçen kurumlara sunulur.
Hizmet alımlarının raporlanması ve izlenmesi
MADDE 13 – (1) Teşebbüsler ihale yoluyla yaptırdıkları hizmet alımlarına ilişkin olarak, her bir ihale bazında; EK-6’da yer alan Tablo 509: Hizmet Alımları Bilgi Formunu her yıl Nisan ayında cari yıla ilişkin olarak, Ekim ayında ise bu formun, cari yıl için güncellenmiş ve takip eden yıl projeksiyonunu içerecek şekilde tamamlanmış halini Müsteşarlığa, Kalkınma Bakanlığına, DPB’ye, Sayıştay Başkanlığına ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderir.
Teşebbüsler arası devirler
MADDE 14 – (1) Tesis veya birimlerin teşebbüsler arasında devri durumlarında toplam hizmet alımı harcama tavanı ile fazla çalışma izninin teşebbüsler arasındaki dağılımı, taraflarca yapılacak bir protokolle belirlenerek ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye iletilir. Anlaşmaya varılamaması halinde dağılım ilgisine göre Müsteşarlıkça veya ÖİB’ce belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
İşletme bütçesi
MADDE 15 – (1) Kararın 15 inci maddesi kapsamında kamu teşebbüslerince hazırlanacak işletme bütçelerinin, Müsteşarlıkça kamu teşebbüslerine gönderilen Programda yer alan mali hedef ve tavanlarla birebir uyumlu olması ve işletme bütçelerinde mali hedef ve tavanları oluşturan her bir kaleme detaylı olarak yer verilmesi zorunludur.
Ticari banka kredileri
MADDE 16 – (1) Teşebbüsler, finansman ihtiyacının oluşması durumunda öncelikle gelir artırıcı ve gider azaltıcı önlemlere başvurur, etkin işletme sermayesi ve sabit sermaye yönetimi için gerekli tedbirleri alır. Bu tedbirlerin yeterli olmaması durumunda ve zorunlu hallerde, Program çerçevesinde tespit edilen mali büyüklüklerle uyumlu olacak şekilde bankalardan ticari kredi kullanımı dâhil diğer finansman yöntemlerine başvurabilirler.
(2) Ticari banka kredisi kullanımına ilişkin tüm sorumluluk teşebbüs yönetim kurullarına aittir.
(3) Bu madde kapsamında işlem yapılması halinde beş iş günü içinde kredi kullanılan bankanın adı, kullanılan kredinin tutarı, vadesi, faiz oranı, geri ödeme şartları ve toplam banka kredisi tutarına ilişkin bilgiler ile EK-7’de yer alan Tablo 504: Ticari Banka Kredisi Kullanımı Bilgi Formu teşebbüslerce ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye iletilir.
Temettü ödemesi ve tahsilatı
MADDE 17 – (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı ve 37 nci maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde Hazineye aktarılması gereken temettü tutarlarını, EK-8’de yer alan Tablo 505: Temettü Bilgi Formunu doldurarak, 2017 yılı bilançosunun kesinleşmesini müteakip iki hafta içerisinde Müsteşarlığa bildirirler.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından 2017 yılı kâr beklentisi/gerçekleşmesi ve önceki yıldan kalan temettü borçları dikkate alınarak belirlenen tutarda, bütçe hedefleri dikkate alınarak tespit edilen ve gerektiğinde revize edilebilecek olan ödeme planı doğrultusunda temettü ödemelerini yaparlar. Kamu iktisadi teşebbüsleri, oluşan dağıtılabilir kâr tutarını Müsteşarlığa borç olarak kaydetmeyip yeni bir talimata kadar sermaye hesaplarında yer alan geçmiş yıl kârları hesabında tutarlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İzleme ve Şeffaflık
İzleme
MADDE 18 – (1) Kamu işletmeleri, tabi oldukları mevzuata göre hazırlamakla yükümlü oldukları mali tablolar ile Müsteşarlıkça hazırlanan diğer mali ve mali olmayan tabloları Kamu İşletmelerinin Faaliyetlerinin İzlenmesi ve Raporlanmasına Dair Tebliğde belirtilen takvime uygun olarak Müsteşarlığa gönderirler.
(2) Kamu işletmeleri, Müsteşarlıkça kendilerine bildirilen kullanıcı adlarını ve şifrelerini kullanarak https://hmsftp.hazine.gov.tr/irj/portal adresinden giriş yaparak, istenilen tabloları doldurur ve söz konusu internet sayfasını her sabah en geç saat 10.00 itibarıyla ziyaret ederek son gelişmeler, haberler ve duyurulardan haberdar olurlar. Duyurular, konusuna göre ilgili birimlere iletilir.
(3) Gönderilen tablolarda yer alan diğer kaleminin yüksek olması veya önceki dönem verilerine göre önemli ölçüde değişen kalemler bulunması durumunda, değişimlerin nedeni detaylı bir biçimde açıklanır. Bu açıklamayı içermeyen tablolar eksik kabul edilir ve kamu işletmesi tarafından tablo veya bilgi Müsteşarlığa iletilmemiş sayılır.
(4) Kamu işletmeleri, aksi bildirilmediği takdirde, söz konusu İnternet adresi üzerinden doldurdukları tablolar için ilave bir resmi yazı göndermezler.
(5) Kamu işletmelerinin İnternet üzerinden gönderdikleri tabloların en az Genel Müdür Yardımcısı seviyesinde uygun görülmesi gerekir. İnternet üzerinden gönderilen bu tablolar resmî evrak muamelesi görür ve dönemsel olarak Müsteşarlıkça tabloların kamu işletmesi kayıtları ile tutarlı olup olmadığı denetlenebilir.
(6) Sermaye durumlarının takip edilebilmesini ve devlet hesaplarıyla uyumlu olmasının sağlanmasını teminen, sermaye hareketlerinde herhangi bir değişiklik olan kamu işletmeleri, ilgili değişimin muhasebe kayıtlarına aktarılmasını takip eden on beş gün içinde, EK-9’da yer alan Tablo 506: Sermaye Değişim Tablosunu ilgisine göre Müsteşarlığa veya ÖİB’ye gönderirler.
(7) Tüm kamu işletmeleri doğrudan mal ve hizmet üretimiyle ilgili olmayan veya atıl durumda olan gayrimenkullerini tespit eder ve EK-10’da yer alan Tablo 507: Atıl Gayrimenkul Bilgi Formunu doldurarak 30/6/2018 tarihine kadar Müsteşarlık, Kalkınma Bakanlığı ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderir.
(8) Teşebbüsler tarafından hazırlanan ve/veya Teşebbüslerle ilgili olan mevzuat taslaklarının, 19/12/2005 tarihli ve 2005/9986 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesi kapsamında Başbakanlığa sevkinden en az bir hafta önce gerekçeleri ve düzenleyici etki analizi ile birlikte Müsteşarlığa bildirilmesi zorunludur.
Kapasite geliştirme
MADDE 19 – (1) Kamu işletmeleri aylık bazda gerçeğe ve ihtiyaca uygun, düzenli mali ve mali olmayan her türlü tabloları üretebilmek ve söz konusu tabloları, Kamu İşletmelerinin Faaliyetlerinin İzlenmesi ve Raporlanmasına Dair Tebliğde belirtilen takvime uygun olarak Müsteşarlığa iletebilmek için muhasebe yönetimi ve bilgi sistemini geliştirme faaliyetlerini yerine getirir. Kamu işletmeleri ayrıca mali ve mali olmayan diğer konsolide verilerini güvenilir bir şekilde aylık bazda üretecek bir yönetim bilgi sistemi ile bu sistemin gerektirdiği bilgi işlem altyapısı kurmak zorundadırlar.
(2) Kamu işletmelerince mali işler ve muhasebe yönetim sistemlerinin gerektirdiği bilgi işlem altyapılarının iyileştirilmesi ve bu kapsamda geliştirilen Kurumsal Kaynak Planlama projeleri tasarruf tedbirleri dışında tutulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İç kontrol sisteminin oluşturulması
MADDE 20 – (1) İç kontrol; kamu iktisadi teşebbüslerinin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynaklarının korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçler ile iç denetimi de kapsayan kontroller bütününden oluşan bir yönetim sistemidir.
(2) İç denetim, kamu iktisadi teşebbüslerinin faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacıyla yapılan bağımsız nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, sistematik ve disiplinli bir yaklaşımla, kamu iktisadi teşebbüslerinin kurumsal yönetim, risk yönetimi ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirilmesine yönelik öneriler getirmek suretiyle kamu iktisadi teşebbüslerinin amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.
(3) İç denetçi olarak atanacaklarda, lisans mezunu olma ve en az beş hizmet yılını doldurmanın yanı sıra;
a) Kamu İç Denetçi Sertifikası,
b) CIA (Certified Internal Auditor),
c) CISA (Certified Information System Auditor),
ç) CCSA (Certification in Control Self-Assessment),
d) CGAP (Certified Government Auditing Professional),
e) CFSA (Certified Financial Services Auditor),
f) CRMA (Certification in Risk Management Assurance),
sertifikalarından birine sahip olma şartları aranır. İç denetim birim başkanı, iç denetçiler için aranan şartları haiz olan; tercihen ilgili kamu iktisadi teşebbüsünde çalışanlar arasından; kıdem, bilgi ve tecrübe düzeyi dikkate alınarak ilgili kamu iktisadi teşebbüsü genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulu tarafından atanır. Yukarıda sayılan sertifikalardan birine sahip yeterli sayıda iç denetçi atanamaması durumunda; sertifika dışındaki şartları haiz kamu iktisadi teşebbüsü personeli arasından boş iç denetçi kadro sayısının iki katına kadar personel seçilerek iç denetim ile ilgili asgari bir aylık eğitime gönderilir. Eğitim sonrasında yapılacak sınavda başarılı olanlar en fazla iki yıl içerisinde adı geçen sertifikalardan birine sahip olmak şartı ile iç denetçi olarak atanabilirler. İki sene içerisinde bu maddede belirtilen sertifikalardan birinin edinilememesi halinde iç denetçiler atandıkları usule göre görevden alınırlar.
(4) Kamu iktisadi teşebbüsleri, iç denetçi atanabilmesi için eğitim gerekmesi durumunda gerekli eğitimleri kendi adayları için temin edebilirler.
(5) Üçüncü fıkrada sayılan şartlar asgari olarak belirlenmiş olup, kamu iktisadi teşebbüsleri iç denetimin öncelikli liyakat ve ihtisas alanlarını, öğrenim, hizmet ve yeterlilikle ilgili diğer hususları da dikkate alarak iç denetçi olarak atanacaklarda aranan şartlara kendi ihtiyaçlarına göre ilave kıstaslar getirebilirler. Personelin asgari şartları taşıması ve/veya eğitim sonrasında yapılacak olan sınavda başarılı olması, iç denetçi olarak atanması ve/veya eğitime katılabilmesi için yeterli olmayıp, nihai aşamada atamaya ve/veya eğitime katılacakları belirlemeye ilişkin yetki ve sorumluluk kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurullarına aittir.
(6) Kamu iktisadi teşebbüsleri, bu kapsamda, hizmet gereklerini dikkate alarak görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliklerinde gerekli düzenlemeleri yapar.
(7) Kamu iktisadi teşebbüsleri, bu maddede belirlenen hususları yerine getirmek üzere, organizasyonlarını ve gerekmesi halinde mevcut kadrolarını yeniden yapılandırır ve birimlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını belirleyen iç mevzuatı yeniden düzenler. Kamu iktisadi teşebbüslerinde iç denetim, uluslararası iç denetim standartlarına göre yapılır.
(8) Kamu iktisadi teşebbüsleri, iç kontrol sisteminin geliştirilmesine ilişkin olarak bu maddede belirtilen eylemleri yerine getirir. Eylem planlarının sürekli iyileştirme anlayışıyla hayata geçirilmesi esastır.
(9) Kamu iktisadi teşebbüsleri, bu madde çerçevesinde verilen görevler ile eylem planında belirtilen konulara ilişkin gelinen aşamanın yer aldığı raporları, yönetim kurulunun da onaylamasını müteakip ilgili yılın Haziran ve Aralık ayı sonuna kadar Müsteşarlığa gönderir. Eylem planında belirtilen konuların hayata geçirilememesi durumunda, söz konusu raporda bunlarla ilgili geçerli sebepler ve alınacak önlemlere yer verilir.
Kurumsal verilerin yayımlanması
MADDE 21 – (1) Şeffaflığın ve kamuya hesap verilebilirliğin artırılmasını teminen, teşebbüsler Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından denetlenmiş 2017 yılı Faaliyet Raporlarını 31/5/2018 tarihine kadar kendi İnternet sitelerinde yayımlar ve basılı bir örneğini TBMM KİT Komisyonu, ilgili Bakanlık, Müsteşarlık, Kalkınma Bakanlığı ve Sayıştay Başkanlığı başta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile ilgisine göre ÖİB’ye gönderir. Eğer bu tarihe kadar Sayıştay denetimi tamamlanmamışsa yayımlanan raporda bu husus belirtilir. Söz konusu Faaliyet Raporları 28/8/2012 tarihli ve 28395 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanır.
(2) Teşebbüsler, faaliyette bulundukları sektörleri takip ederek sektör içindeki yerlerini daha iyi analiz edebilmek ve etkin sektörel politikalar geliştirebilmek veya geliştirilmesine yardımcı olabilmek amacıyla, 2017 Yılı Sektör Raporunu hazırlar. Bu raporlar, 31/5/2018 tarihine kadar kendi İnternet sitelerinde yayımlanır ve basılı bir örneği ilgili Bakanlık, Müsteşarlık ve Kalkınma Bakanlığı ile ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir. Söz konusu sektör raporları asgari aşağıdaki konuları içerir:
a) Dünyada sektörün görünümü,
b) Türkiye’de sektörün görünümü,
c) Teşebbüsün sektör içindeki yeri,
ç) Teşebbüsün yerli ve uluslararası rakipleriyle veya benzer faaliyet gösteren kuruluşlarla karşılaştırması.
Bağlı ortaklıklar, iştirakler ve yatırımlar
MADDE 22 – (1) Yurt dışı bağlı ortaklığı ve iştiraki bulunan teşebbüsler, bu şirketlerin tabi oldukları ülke mevzuatına (Türkiye’deki mevzuatla anılan ülke mevzuatı arasındaki farkları belirten bir notla birlikte ya da Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına göre) veya Türkiye’deki mevzuata uygun hazırlanmış 2016 ve 2017 yıllarına ait;
a) Bilançolarını,
b) Gelir tablolarını,
c) Nakit Akış tablolarını,
ç) Özsermaye değişim tablolarını,
d) Kâr dağıtım tablolarını,
31/5/2018 tarihine kadar Müsteşarlığa ve Kalkınma Bakanlığına iletir.
(2) Teşebbüsler yurt dışı ve yurt içi bağlı ortaklıklarına veya iştiraklerine sermaye mahiyetinde ödeme yaptıklarında ve/veya borç verme durumunda 5 iş günü içerisinde Müsteşarlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye bilgi verirler.
AR-GE ve inovasyon faaliyetleri
MADDE 23 – (1) Teşebbüsler, Kararın 25 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında halihazırda üzerinde çalışılan ve çalışılması planlanan her bir AR-GE faaliyeti için;
a) Konusu,
b) Başlama ve bitiş tarihi,
c) Öngörülen maliyeti ve getirisi,
ç) Unvan bazında mevcut/ihtiyaç duyulan istihdam sayısı,
d) Yararlanılan/yararlanılması planlanan teşvik kapsamı, dayanağı ve tutarı,
e) Ödül sisteminden faydalanan personel sayısı, sunduğu projenin kapsamı, beklenen faydalar,
hakkında detaylı bilgiler içeren eylem planlarını hazırlayarak 30/4/2018 tarihine kadar Müsteşarlığa ve Kalkınma Bakanlığına gönderirler.
Yürürlük
MADDE 24 – (1) Bu Tebliğin 4 üncü, 11 inci, 24 üncü ve 25 inci maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeleri ise 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 25 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
