Daha önce de söke söke ödemiştik. Mesela Marmaray ihalesi yapılmış ama sonradan şirkete ek kıyak çekilmişti.
-Döviz kurlarındaki oynaklık (2006-1,65/2009-1,75)
-İnşaat malzemelerindeki artış (2009’da emtia fiyatları düşerken)
-İşçilik ücretlerindeki yüksek artış
gerekçeleri ile ihale sonrası Marmaray yapımcısına 1 milyar dolar civarında ek kıyak çekilmişti. (17 Aralık 2009 Resmi Gazete: “https://www.yenisafak.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/ray-da-ray-marmaray-20091)
Sadece bu mu?
İstanbul’a 3. Havalimanı ihalesi…
Denizden yükseklik 90 metre olacaktı. Ama ihale sonrası 60 metre yeterli diye müteahhidi 30 metrelik dolgudan kurtardılar. Ya da müteahhide Aykut Erdoğdu’nun deyimi ile 2,5 milyar euroluk kıyak çekildi.
Cengiz, Limak, Kolin, Kalyon, Mapa bu sayede 30 metre dolgu daha yapmadı. İhaleyi aldıktan sonra yapılan bu maliyet düşürücü kıyak karşılığında da Devlete bir ek ödeme vs olmadı tabii..
Aykut Erdoğdu 3. Havalimanında ihale sonrası bu Hazine garantili müteahhitlere yapılan kıyakların toplam tutarının 5,5 milyar euro olduğunu açıklıyor.
Ya Şehir Hastaneleri?
Devlet burada binayı yapan ve işleten Hazine garantili müteahhitlere iki tür ödeme yapıyor. Bina müteahhidin olduğundan peşinden kira ödeniyor. Bu ödeme 25 yıl sürecek. Bir de o müteahhitler hizmet bedeli alıyor. Yani gelen hastalara röntgen, ultrason gibi sağlık hizmetleri veriyorlarmış. Buna da hizmet bedeli deniliyor.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre şehir hastanelerinde toplam yatırım tutarı: 10 milyar 987 milyon 570 bin dolar
Peki bu yatırıma verilen Hazine garantisi ne kadar?
Sözleşmeleri açıklamıyor ve bilgi vermiyorlar ama yapılan hesaplamalara göre (Uğur Emek) 142 milyar dolar.
CHP Balıkesir Milletvekili Fikret Şahin Londra sözleşmesinde en az 97 milyar dolarlık bir garantiye ulaştı.
Dikkat ediyor musunuz? Şehir Hastanelerinin bilgisi Türkiye’de Türk Halkına verilmiyor ama Londra Tahkimi ile İngilizlere verilmiş…
Cumhurbaşkanı Erdoğan diyor ya; “Tahkim ile söke söke alırlar o parayı”
Kimin tahkimi ile alacaklarmış: İNGİLİZLERİN…
Bu arada unutmadan söyleyelim: Şehir Hastanelerinde de müteahhitlere 5 yıl daha ek hizmet süresi verilmiş.
***
Son gündem ise Kuzey Marmara Otoyolu.
Burada firmalar ihaleyi yapım+işletim süresi olarak alıyor. Yani ihaleye giren firma toplam süre teklifi veriyor. Nitekim 3. Köprü 10 yıl 2 ay 20 gün yapım+işletim süresi ile ihale edildi.
İhaleye göre köprü ağustos 2023’de devlete devredilecek. Ama Mehmet Acet köprünün devrine 6 yıl daha var diye yazdı.
3. Köprüye yılda 800 milyon dolar Hazine garantisi verilmiş durumda. Buna göre 3. köprüde Hazine garantili müteahhide en az 4 yıl daha kıyak çekilmiş oluyor. Yani 3,2 milyar dolar daha…
Çiğdem Toker Kurtköy-Akyazı bölümüne de hem araç garantisi artırılarak hem de işletme süresi uzatılarak ek kıyak çekildiğini yazdı. Uğur Emek Hoca dün Karar’da bu kıyak büyüklüğünü açıkladı: 4 milyar dolar…
Kısaca bizler zaten yıllardır söküle söküle paraları ödüyoruz.
Gittiğin yolda, geçtiğin köprüde zaten eller havaya diye çok yüksek fiyatları ödüyoruz. Gitmediğimizde de o müteahhitler soframıza oturarak her lokmamıza ortak olup söke söke bizden o paraları alıyorlar.
Değişen tek şey var: Şimdi Kanal İstanbul üzerinden tamamen sökülmemizi istiyorlar.
Hakem ise Londra…. Yani İngilizler.
Yerli ve Milli davamız bu işte.
YSS KÖPRÜSÜ VE KAMULAŞTIRMA ÖRNEĞİ
YSS Köprüsü yapım maliyeti 3,5 milyar dolar diye açıklandı. Ama FSM Köprüsü maliyeti (bugünkü dolar) en fazla 600 milyon dolar. O vakit YSS Köprüsü nasıl 3,5 milyar dolar ediyor?
Bağımsız bir maliyet değerlendirmesinde YSS Köprüsü maliyet+finansman gideri+makul kar toplamı 1,5 milyar doları geçmez. Ama şirket zaten şu ana kadar (2016-2021-4yıl) 3,2 milyar dolar aldı.
O zaman bu köprüyü kamulaştırdığınızda bırakın üste para ödemeyi, devlet müteahhitten alacaklı olacaktır.
Hem köprü devlete-millete geçecektir hem de devlet-millet müteahhitten alacaklı olacaktır.
Bu hesabı Osmangazi Köprüsü ve diğer Hazine garantili işlere de uygulayın. Kasadan 5 kuruş çıkmadan o müteahhitler devlete borçlu çıkacaktır.
Ve o paraları da 7 sülalelerinden söke söke almak zorundayız. Bunu da o müteahhitler böyle bilsin.
Kaynak: Karar Gazetesi-İbrahim Kahveci
https://www.karar.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/sokulun-paralari-1589884
