Yeniden değerleme oranlarında pandemi dikkate alınmadı. O nedenle vergi değerlerinin 2021’e kadar her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak ulaşılan değerin %25 fazlası ile sınırlandırılmasına ilişkin yasal düzenleme yapılmalı.
Bugün sizlere, milyonlarca Emlak Vergisi mükellefinin 2022 yılından itibaren ödeyeceği Emlak Vergisi tutarlarının 3-5 kat artması sonucunu doğuracak işlemlerin başlangıcını teşkil eden, yeni Takdir Komisyonu kararlarından bahsetmek istiyorum. Takdir Komisyonları, 2022 yılından itibaren esas alınacak arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespitini tamamladılar. Bu değerler, 2022 yılı Emlak Vergisi matrahının tespitinde esas alınacak; 2023, 2024 ve 2025 yıllarında bu değerler her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak uygulanacak.
LİSTELER ASKIDA
Emlak Vergisi, nüfusun neredeyse tamamını ilgilendiren bir servet vergisidir.
Bu yıl uygulanmaya başlanan “Değerli Konut Vergisi”nin matrahı olarak Emlak Vergisi matrahı esas alındığı için, 4 yılda bir tespit edilen değerler iki kez önemli olmaya başlamıştır.
Emlak Vergisi’nde 2002 yılında beyanname verme uygulaması kaldırılmıştır. Bu uygulamanın yerine, 4 yılda bir Takdir Komisyonları’nca arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespiti yaptırılması düzenlemesi getirilmiştir. Ayrıca Hazine ve Maliye ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29’uncu maddesi hükmü ile aynı kanunun 31’inci maddesi uyarınca hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre; bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini, uygulanacağı yıldan 4 ay önce müştereken tespit ve Resmî Gazete ile ilan ediyorlar.
Binalar için vergi değeri; bina metrekare normal inşaat maliyetleri ile Takdir Komisyonları’nca hesaplanan arsa veya arsa payı değerleri de dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Emlak vergi değerleri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından takdir olunan birim değerler dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Emlak değerlerindeki bu artışın aynı şekilde Emlak Vergisi’ne de yansıyacağı aşikardır.
Önümüzdeki 4 yıl boyunca uygulanacak asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdir işlemleri tamamlanarak, Takdir Komisyonu kararları 30.06.2021 tarihinde muhtarlıklarda askıya çıkartıldı. Sahibi bulunduğunuz arsanın veya arazinin asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerini, gayrimenkulünüzün bulunduğu muhtarlığa giderek öğrenebilirsiniz. Fahiş matrah takdiri yapıldığını düşünüyorsanız; takdir komisyonu kararları aleyhine 30 gün içinde vergi mahkemelerinde dava açmanız gerekmektedir. Dava açılmaz ise takdir edilen değerler kesinleşecektir.
FAHİŞ ARTIŞ VAR
Arsa ve arazilerin vergi değerlerinin belirlenmesinde özellikle işyerlerine ve meskûn yerlere uzaklık, yakınlık ve ulaşım durumu, bulunduğu meydan, sahil, cadde ve sokak itibarıyla mevkii, su, elektrik, havagazı ve kanalizasyon gibi belediye hizmetlerinin gelmiş olup olmadığı, hangi nevi bina inşaatına müsait olduğu, imar ve istikamet planındaki durumu, bina ve inşaat sahası büyüklüğü, topografik durumu göz önünde bulundurulmak zorundadır.
Askıya çıkan yeni vergi değerlerinin fahiş olarak belirlenip belirlenmediğine hangi ölçütlere göre karar vermek gerekir?
■ İlk önce yeniden değerleme oranlarına bakalım: 2018 yılı yeniden değerleme oranı %23.73, 2019 yılı %22.58 ve 2020 yılı %9.11 olarak gerçekleşmiştir.
■ İkinci olarak son değerleme takdirinden Haziran 2021 tarihine kadar gerçekleşen enflasyon oranına bakalım:
2018: %20.30
2019: %11.84
2020: %14.60
2021: %16.59 (ilk 5 aylık)
■ Üçüncü olarak da, Mart 2020’den bu yana pandemi nedeniyle özellikle işyeri kira geliri elde eden mülk sahiplerinin tam ve kısmi kapanma dönemlerinde bazı aylar hiç kira geliri elde edemediklerini, bazı aylarda da yarım kira uygulamak zorunda kaldıklarını, halen de durumun normalleşemediğini dikkate almamız gerekmektedir. Ayrıca pandeminin etkisi ile hane halkı gelirlerinde ciddi azalma olduğunu unutmamamız gerekmektedir. Son 3 gündür özellikle büyük şehirlerde yaşayan mülk sahibi okurlarımdan, yeni belirlenen vergi değerlerinin fahiş olarak belirlendiğine ilişkin mailler aldım. Yanda yeni belirlenen vergi değerlerinin %100’den %350’ye ulaşan oranda fahiş olarak belirlendiğini gösteren bir örnek yer almaktadır.
VERGİ DEĞERLERİNDEKİ ARTIŞ SINIRLANDIRILMALI
Emlak Vergisi, belediyeler tarafından takip ve tahsil edilen bir servet vergisidir. Değer tespiti yapan Takdir Komisyonları’nda, komisyondaki kamu görevlileri ne derse o olmaktadır. En son 2017 yılında yapılan takdirlerde %700’lere varan artışlar nedeniyle iktidar konuya müdahale etmiştir. 7061 sayılı Kanun ile Emlak Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 23. madde ile yapılan takdirleri sınırlamıştır. Söz konusu geçici madde, Takdir Komisyonları’nca 2017 yılında 2018 yılı için takdir edilen birim değerlerinin, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin %50’sini aşması durumunda; 2018 yılına ilişkin bina ve arazi vergi değerlerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin %50 fazlasının esas alınmasını sağladı. Böylece vergi değerlerindeki artış %50 ile sınırlandırılarak, milyonlarca dava açılması engellendi.
Gerçekleşen yeniden değerleme ve enflasyon oranlarını ve özellikle pandemi sürecini hiç dikkate almadan, tamamen gelir hedefi ile belirlenen afaki ve fahiş değerlemelerin önüne geçmek iktidarın görevidir. Benim önerim; vergi değerlerinin 2021 yılına kadar her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak, ulaşılan değerin %25 fazlası ile sınırlandırılmasına ilişkin yasal düzenleme yapılmasıdır.
Kaynak: Sözcü Gazetesi-Nedim Türkmen
https://www.sozcu.com.tr/2021/yazarlar/nedim-turkmen/emlak-vergisinde-fahis-artislar-yolda-6518768/
