İtalya’nın yazlık turistik destinasyonu Como Gölü’nü ziyaret edenler hediyelik eşya konusunda çok fazla seçeneğe sahip ancak kutulanmış memleket havası muhtemelen alışveriş listelerinin başında yer almıyordur.
Bir pazarlama ajansı tarafından piyasaya sürülen bu ürün, yüzde 21 oksijen, yüzde 0,93 argon, yüzde 0,04 karbondioksit ve göl kenarından hapsedilen az miktarda nitrojen ve neon içerdiğini iddia ediyor.
Projenin küratörlüğünü üstlenen ajanstan Daniele Abagnale, İtalyan La Repubblica gazetesine verdiği demeçte, “Göl havasını dünyanın herhangi bir yerine götürülebilecek bir kavanozun içine koymayı düşündük,” dedi.
“Kavanoz bir kez açıldığında kalemlik ya da vazo haline geliyor ve tamamen geri dönüştürülebiliyor.”
Dürüst olmak gerekirse, tanesi yaklaşık 10 euro olan konserve hava, bariz bir pazarlama numarası gibi görünüyor. Üstelik orijinal bir fikir de değil.
İsviçre dağlarından İrlanda Denizi’ndeki Mann Adası’na kadar dünyanın dört bir yanında düzinelerce bölgede kutulanmış memleket havası bulmak mümkün.
Peki bu ürün, turistlerin satın aldığı büyük bir şaka mı yoksa gerçekten bir değeri var mı?
Çılgınlık 20. yüzyılda başladı
“Konserve havanın” tarihi aslında 20. yüzyılın başlarına kadar uzanıyor.
İtalya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Gennaro Ciaravolo adında bir adam ‘Aria di Napoli’yi icat etti.
Ciaravolo, kurtuluşun ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) birlikleri tarafından dağıtılan boş yiyecek kutularını şehrin havasıyla doldurduğunu iddia ederek geri dönüştürdü ve hatta bunları Amerikalılara satmayı başardı.
Ancak Ciaravolo’nun icadı, sivri bir sosyal ifadeydi ve ünlü Napoliten ‘cazzimma’ (becerikli olma ve elindekiyle yetinme) sanatına yönelik bir alegoriydi.
Aynı zamanda Marcel Duchamp’ın birkaç yıl önceki kavramsal sanat çalışması ‘Air de Paris’e bir gönderme olduğu da düşünülüyor.
Ciaravolo’nun torunu, bu gösteriyi 1970 yılında Venedik Bienali’nde bir sergi açacak kadar ileri götürerek, burada Milano’dan gelen kızarmış havayı, Londra’nın Carnaby Caddesi’nden gelen sisi ve Roma’dan gelen kutsal havayı sergiledi.
Hatıra olarak konserve hava
Ciaravolo’nun hikayesi bir yana, günümüzde satılan konserve havaların çoğu bu kadar esprili ya da ezoterik değil.
İrlanda Denizi’ndeki Man Adası’ndan gelen 20 euroluk havanın memleket özlemini giderdiği ve stresi azalttığı iddia edilirken, Çin’deki Altay’dan gelen hava ise “sarhoş edici” olarak nitelendiriliyor. Turistler kutuların üzerine kartpostal gibi yazı bile yazabiliyor.
Konserve havalara ilişkin son tartışma ise İngiltere’nin güneyindeki Devon’da yakalanan Cornish havasıyla dolu şişelerin 80 euronun üzerinde satılmasının ortaya çıkmasıyla patlak verdi.
Fattrol adlı şirket, Atina, Venedik, Barselona ve Las Vegas gibi çeşitli popüler turistik şehirlerin havasıyla dolu olduğunu iddia ettiği “konserve havayı” hediyelik eşya olarak satıyor.
