08 Aralık 2021 Tarihli Resmî Gazete
Sayı: 31683
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketindeki emekliliğe yönelik birikimlerin veya taahhütlere ilişkin tutarların kısmen veya tamamen bireysel emeklilik sistemine aktarılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun geçici 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktarım tutarı: Bireysel emeklilik sistemine aktarılan birikimi,
b) Aktif üye: Emeklilik taahhüt planına göre henüz emekli olmamış veya emekliliğe yönelik herhangi bir ödeme yapılmamış üyeleri veya çalışanları,
c) Aktüer: Kurum nezdinde tutulan aktüerler siciline kayıtlı gerçek kişileri,
ç) Aktüerya raporu: Emeklilik taahhüt planı kapsamında üyelere veya çalışanlara sunulan faydalara, varlık ve yükümlülüklere, hesapların ayrıştırılmasına, aktüeryal hesaplamalarda kullanılan yöntem ve varsayımlara ilişkin bilgileri içeren ve aktüer tarafından hazırlanıp imzalanan raporu,
d) Bekleme süresi: Aktarım yapan üyenin, aktarım tarihinden veya aktarımın kısım kısım yapılması halinde ise ilk aktarımın yapıldığı tarihten itibaren maluliyet ve ölüm haricinde bireysel emeklilik sisteminden ayrılamayacağı üç yıllık süreyi,
e) Birikim: Emeklilik taahhüt planı kapsamında ilgili hesaplama tarihi itibarıyla üyelerin veya çalışanların emeklilik hesaplarındaki tutarı ve/veya ödenmesi taahhüt edilen tutarı,
f) Emeklilik sözleşmesi: 4632 sayılı Kanuna göre yapılan emeklilik sözleşmesini,
g) Emeklilik şirketi: 4632 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan emeklilik şirketini,
ğ) Emeklilik taahhüt planı: Hizmet sunucusunun üyeleri veya çalışanları ile vefatları halinde bunların hak sahiplerine, emeklilik, erken ayrılma, vefat veya maluliyet hallerinde yapmayı taahhüt ettiği ödemelere ilişkin usul ve esaslar ile teamüllerin bütününü,
h) Hizmet sunucusu: Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, 7/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındakiler hariç olmak üzere sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketini,
ı) Katkı: Emeklilik taahhüt planı kapsamında prim, aidat ve benzeri adlar altında alınan emekliliğe yönelik ödemeleri,
i) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
j) Pasif üye: Emeklilik taahhüt planına göre kendilerine maaş ve/veya gelir bağlanmış olan üyeler veya çalışanları,
k) Tanımlanmış fayda esası: Emeklilik birikimi olarak ödenecek tutarların, alınan katkılarla kısmen veya tamamen ilişkili olabilen, üyeler veya çalışanların maaşına, hizmet süresine, unvanına ve benzeri parametrelere bağlı olarak belirlenmesine yönelik esası,
l) Tanımlanmış katkı esası: Emeklilik birikimi olarak ödenecek tutarların, emeklilik taahhüt planı kapsamında alınan katkılar ile bunların getirilerine bağlı olarak belirlenmesine yönelik esası,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Aktarıma İlişkin Usul ve Esaslar
Aktarım yapılabilecek birikimler
MADDE 4 – (1) Emeklilik taahhüt planları kapsamındaki birikim ve taahhütlere ilişkin tutarlar, kısmen veya tamamen, emeklilik sözleşmesine aktarılabilir. Bu tarihte tanımlanmış katkı veya tanımlanmış fayda esasının yahut bunların her ikisinin özelliklerini taşıyan emeklilik taahhüt planlarında tanımlı bulunan esaslara göre, işveren katkıları dahil fiili aktarım tarihine kadar gerçekleşen yurt içi ya da yurt dışındaki tüm birikimler ve taahhütlere ilişkin tutarlar aktarıma konu edilebilir.
(2) Aktif ve pasif üyelerin birikimleri emeklilik hizmet sunucusunun yetkili organlarınca alınan karara göre bireysel emeklilik sistemine aktarılabilir. Aktarımın yapılması, aktarım tutarı ve benzer hususların üye tercihlerine bırakıldığına ilişkin karar alınması halinde aktarıma yönelik üye muvafakatnamelerinin alınması esastır. Aktarımın grup halinde ve her bir üyeyi bağlayıcı usulüne uygun alınan kararların olması halinde ise ayrıca aktif üyelerin muvafakatleri aranmaz. Bu durumda, pasif üyelerin birikimleri de kendilerinin talep veya muvafakatleri alınmak suretiyle bireysel emeklilik sistemine aktarılabilir.
(3) Hizmet sunucusunun üyelerine veya çalışanlarına emeklilik taahhüt planı dışında teminatlar sunduğu veya taahhütlerde bulunduğu durumlarda, emekliliğe yönelik birikimler ile ilişkilendirilen varlık ve yükümlülükler ayrıştırılır.
(4) Aktarımlar, üye veya çalışanlar adına, hesaplarına karşılık gelen ve kişisel olarak ayrıştırılmış birikimler göz önünde bulundurularak yapılır.
Aktarım bildirimi
MADDE 5 – (1) Hizmet sunucusu, bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü aktarım için ilk aktarım yapılmadan önce Kuruma bildirimde bulunur.
(2) Bildirim aşağıdaki bilgi ve belgelerle birlikte yapılır:
a) Hizmet sunucusunun adres ve iletişim bilgileri.
b) Hizmet sunucusunun yöneticilerinin ad ve unvanı ile iletişim bilgileri.
c) Hizmet sunucusunun kuruluşuna esas teşkil eden belgelerin birer örneği.
ç) Hizmet sunucusunun yetkili organlarınca aktarıma ilişkin olarak alınan kararın bir örneği.
d) Aktarıma ilişkin olarak hizmet sunucusu tarafından hazırlanan ve Ek-1’de asgari içeriği belirtilen iş planı.
e) Emeklilik taahhüt planı kapsamında üyelere veya çalışanlara sunulan teminat ya da taahhütler ile bunların ödenmesine ilişkin kuralları gösterir belgeler.
f) Emeklilik taahhüt planı kapsamında sunulan teminat ve taahhütlerin kuruluş belgelerinde açık olarak belirtilmediği durumlarda, bunların varlığını gösterebilecek belgeler.
g) Hizmet sunucusunun, son yıla ait olanlar yeminli mali müşavir tarafından onaylı olmak üzere son üç yıla ait mali tabloları.
ğ) 10 uncu maddede sayılan durumlar için hazırlanan aktüerya raporu.
h) Varsa aktarıma ilişkin hizmet sunucusunun mevzuatında yapılan değişiklikler.
(3) İçeriği Kurumca belirlenen aktarıma ilişkin elektronik veri seti, hizmet sunucusu tarafından Kuruma yapılacak bildirim ile eş zamanlı olarak, Emeklilik Gözetim Merkezine gönderilir.
(4) Kurum, hizmet sunucusu tarafından sunulan bilgi ve belgeleri inceleyerek, birikimlerin aktarıma uygunluğu ile aktüerya raporunun belirlenen usul ve esaslara uygunluğunu değerlendirir. Kurum gerek görmesi halinde hizmet sunucusundan ek bilgi ve belge isteyebilir. Yapılan bildirime ilişkin değerlendirme, gerekli bilgi ve belgelerin tamamlanmasını müteakip en geç üç ay içerisinde Kurum tarafından sonuçlandırılır.
(5) Aktarım işleminin, hizmet sunucusunun bu maddeye göre yaptığı bildirim tarihinden itibaren bir yıl içinde başlatılamaması halinde, güncellenmiş bilgi ve belgelerle birlikte Kuruma tekrar bildirimde bulunulur.
Aktarıma ilişkin esaslar
MADDE 6 – (1) İkinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla aktarım için hizmet sunucusunun yetkili organlarınca karar alınması şarttır. Hizmet sunucusunun yetkili organlarınca alınmış karara göre aktarım bireysel veya grup olarak yapılabilir.
(2) Tanımlanmış fayda esaslı olmayan emeklilik planlarından yapılacak aktarımlarda, emeklilik birikimlerinin bulunduğu hesapların kişiselleştirilmiş olması, diğer taahhütlerin durumu ve emeklilik taahhüt planının aktüeryal açıdan değerlendirilmesi dikkate alınarak Kurumca uygun görülmesi halinde hizmet sunucusunun yetkili organlarınca karar alınması şartı aranmayabilir.
(3) Birden fazla emeklilik taahhüt planı kapsamındaki aynı kişiye ait birikimler, aynı emeklilik sözleşmesine aktarılabilir.
(4) Bir emeklilik taahhüt planı kapsamındaki birikimler, birden fazla emeklilik şirketine aktarılabilir.
(5) Aktarım tutarı, emeklilik şirketine nakden ödenir.
(6) Aktarım tutarı üzerinden aktarıma ilişkin olarak herhangi bir kesinti yapılmaz ve giriş aidatı alınmaz.
(7) Aktarım tutarı ve 7 nci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında yapılan katkılar için devlet katkısı ödenmez. Devlet katkısına hak kazanma süresi, bireysel emeklilik sistemine ilk aktarımın yapıldığı tarih ile başlar.
(8) Aktarımın tek seferde yapılması esastır. Bireysel emeklilik sistemine yapılacak aktarımda, hizmet sunucusunun aktifinde bulunan varlıkların nakde dönüştürülmesi veya taahhütlerin fonlanmamış kısmının fonlanmasının sağlanması amacıyla, aktarım için 4632 sayılı Kanuna göre tanınan son tarihe kadar gerçekleştirilmesi ve 5 inci maddede belirtilen aktarıma ilişkin iş planında belirtilmesi kaydıyla, aktarım kısım kısım da yapılabilir. Bu durumda takip eden aktarımlar, ilk aktarım aşamasında kurulmuş sözleşme üzerine gerçekleştirilir.
(9) 56 yaşını tamamlamış, en az 10 yıllık kazanılmış süresi bulunan aktif üyeler ve pasif üyeler ile birlikte hizmet sunucusu düzenlemelerine göre emeklilik hakkı elde etmiş aktif üyeler talep etmeleri halinde doğrudan emeklilik gelir planına aktarım yapabilir. Birikim amaçlı bireysel emeklilik planına aktarım yapmış aktif veya pasif tüm üyelerin emeklilik koşulları bireysel emeklilik mevzuatına tabidir. Bekleme süresince, vefat ve maluliyet halleri dışında, katılımcıya emeklilik gelir planı kapsamında yapılan ödemeler haricinde herhangi bir ödeme yapılmaz. Bekleme süresi zarfında, Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslar kapsamında emeklilik gelir planından ödeme yapılabilir ve alınabilecek ödemeler bu sürenin sonunda katılımcının hesabında birikim kalacak şekilde belirlenir.
(10) Bekleme süresi zarfında, aktarım ile kurulan bir emeklilik sözleşmesi kapsamındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki tutarlar başka bir emeklilik şirketine aktarılamaz ve bireysel emeklilik sisteminde emeklilik hakkı kullanması durumu da dahil olmak üzere hiçbir durumda başka bir emeklilik sözleşmesi ile birleştirilemez.
(11) Emeklilik şirketi aktarım yapılmadan önce, aktarım için önerdiği ürünlerin özelliklerine ve yasal kesintilere ilişkin olarak hizmet sunucusu ile üye ve çalışanları bilgilendirir.
Kazanılmış süre hesabı
MADDE 7 – (1) Üye veya çalışanın hizmet sunucusunun emeklilik taahhüt planına dahil olduğu tarih, kazanılmış süreye ilişkin şartlar saklı kalmak kaydıyla, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihi olarak kabul edilir.
(2) Üye veya çalışanın birden fazla hizmet sunucusundan aktarım yapması halinde, emeklilik taahhüt planına dahil olunan en eski tarih, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihi olarak alınır.
(3) Emeklilik taahhüt planı kapsamında yapılacak aktarım tutarına göre bireysel emeklilik sisteminde kazanılmış süre hesabı yapılır. Bu süre, emekliliğe hak kazanılmasına ilişkin sürenin hesabında dikkate alınır. Kazanılmış süre, aktarım tutarının, aktarım tarihinde geçerli olan brüt asgari ücretin aylık tutarının yüzde onuna bölünerek bulunan ay sayısıdır. Kazanılmış süre hesabında sadece tam aylar dikkate alınır.
(4) Aktarım tutarına istinaden kazanılmış sürenin, üye veya çalışanın emeklilik taahhüt planında geçirdiği süreden az olması durumunda, eksik olan her ay için ilgili tutarlar, emeklilik sözleşmesinin yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde ilgili emeklilik şirketine ödenerek bu süreler bireysel emeklilik sisteminde kazanılan süreye eklenebilir. Aksi halde, geriye dönük bu süreler için bir daha ödeme yapılamaz. Kazanılmış süre her halde, üye veya çalışanın emeklilik taahhüt planında fiilen geçirdiği süreden daha çok olamaz. Kazanılmış sürenin takibi emeklilik şirketi tarafından yapılır.
(5) Birden fazla emeklilik taahhüt planından bir emeklilik sözleşmesine aktarım yapılması durumunda, her aktarım tutarı üzerinden kazanılmış süreler ayrı ayrı hesaplanır. Kazanılmış sürelerin toplamı en eski emeklilik taahhüt planına girişten itibaren işleyen süreden fazla olamaz.
(6) 6 ncı maddenin sekizinci fıkrası kapsamında üye veya çalışanın birikimlerinin bir defada aktarılamaması halinde her bir aktarım tutarı için kazanılan süreler ayrı ayrı hesaplanır ve emeklilik şirketi tarafından bireysel emeklilik sisteminde kazanılan süreye eklenir. Bu şekilde eklenen sürelerin birleştirilmesi emeklilik şirketi tarafından yapılır.
Bireysel aktarım
MADDE 8 – (1) Hizmet sunucusunun yetkili organlarınca bireysel aktarıma yönelik karar alınması halinde üye veya çalışan, 4 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla emeklilik taahhüt planındaki birikimini 6 ncı maddede belirtilen esaslara göre aktarımla kurulacak yeni bir bireysel emeklilik sözleşmesine veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine aktarabilir.
(2) Hizmet sunucusu, yazılı talebin kendisine ulaşmasını müteakip on iş günü içinde, içeriği Kurumca belirlenen aktarım bilgi ve hesap formunu üye veya çalışana gönderir.
(3) Üye veya çalışan, aktarım bilgi ve hesap formu ile birlikte emeklilik şirketine başvurur. İlgili şirket, kişiye talebine göre bir emeklilik planı teklifi sunar; önerdiği ürünlerin özelliklerine ilişkin bilgiler ile bireysel emeklilik mevzuatına göre katılımcıya sunulması gerekli bilgileri verir. Üye veya çalışan, teklifi kabul etmesi halinde, içeriği Kurumca belirlenen aktarım talep formunu imzalayarak hizmet sunucusuna gönderir ve aktarımın yapılmasını ister.
(4) Hizmet sunucusu, aktarım talep formunun kendisine ulaşmasını müteakip aktarım tutarını emeklilik şirketinin ilgili hesap numarasına öder. Emeklilik sözleşmesi aktarılan tutarın emeklilik şirketi hesaplarına intikal ettiği anda yürürlüğe girer.
Grup halinde aktarım
MADDE 9 – (1) İş hukukuna ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, hizmet sunucusunun yetkili organlarınca alınmış karara göre tüm üyeler veya çalışanların ya da bunların bir kısmının birikimleri, işveren grup emeklilik sözleşmeleri dahil herhangi bir yeni kurulacak emeklilik sözleşmesine grup halinde aktarılabilir.
(2) Hizmet sunucusu, aktarım bilgi ve hesap formu ile birlikte yazılı olarak emeklilik şirketine başvurur ve gruba dahil kişilerin bilgilerini elektronik ortamda şirkete gönderir. İlgili şirket, hizmet sunucusuna gruba uygun bir emeklilik planı teklifi sunar; önerdiği ürünlerin özelliklerine ilişkin bilgiler ile bireysel emeklilik mevzuatına göre sunulması gerekli bilgileri hizmet sunucusu ile üye veya çalışanlara verir. Hizmet sunucusu, teklifi kabul etmesi halinde, aktarım tutarını emeklilik şirketinin ilgili hesap numarasına öder. Emeklilik sözleşmesi aktarılan tutarın emeklilik şirketinin hesaplarına intikal ettiği tarih itibarıyla yürürlüğe girer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Aktüerya raporu
MADDE 10 – (1) Aşağıda sayılan durumlarda, 5 inci maddeye göre Kuruma yapılacak bildirimden önce aktarıma yönelik aktüerya raporu düzenlenir:
a) Emeklilik taahhüt planının tanımlanmış fayda esaslı taahhütler içermesi.
b) Emeklilik taahhüt planı tanımlanmış katkı esaslı olmakla birlikte aktarım anında oluşacak ek gelir ya da giderlerin üyeler veya çalışanlara bölüştürülmesinin gerekmesi.
c) Emeklilik taahhüt planındaki pasif üyelerin birikimlerinin aktarılması.
(2) Aktüerya raporu, Ek-2’de belirtilen asgari unsurları içerir.
(3) Aktüerya raporunda, aktüeryal hesaplamaların bu maddede belirtilen amaçlardan hangisine yönelik hazırlandığı açık olarak belirtilir; aktüeryal varsayımların, aktüerya raporunun hazırlanma amacı ile tutarlı olması sağlanır.
(4) Aktüerya raporu, hizmet sunucusu ile başka bir şekilde menfaat ilişkisi bulunan bir aktüer tarafından düzenlenemez.
(5) 5 inci maddeye göre yapılan bildirimin değerlendirilmesi sürecinde Kurumca gerekli görülmesi halinde ikinci bir aktüerya raporu düzenlenmesi istenebilir.
Aktüeryal varsayımlar
MADDE 11 – (1) Aktüer, aktüerya raporunda kullanacağı varsayımları, aktüeryal prensipler ve aşağıdaki hususlar çerçevesinde seçer:
a) Ekonomik ve demografik varsayımlardan emeklilik taahhüt planına uygulanabilir olanlar kullanılır.
b) Her bir varsayımın tutarlılığı, tek başına ve diğer varsayımlarla ilişkisi ile hesaplamalara genel etkisi göz önünde bulundurulur. Varsayımlardan sapmaların etkisi, varsayımın yapısı ve olası sonuçları değerlendirilir. Özellikle, gruptaki kişi sayısının az olduğu durumlarda varsayımlardaki sapmanın etkisi ayrıca değerlendirilir.
c) Emeklilik taahhüt planının yapısındaki veya dışsal faktörlerdeki olası değişikliklerin aktüeryal varsayımlar üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulur.
ç) Aktüeryal varsayımların belirlenmesinde genel verilerin dışında emeklilik taahhüt planına özel varsayımlar kullanılabilir.
d) Gruba ait geçmiş aktüeryal gelir ve gider verileri yeterli ve güvenilir kaynaklardan sağlanabildiği ölçüde geleceğe yönelik tahminlerde kullanılabilir.
(2) Aktüer, hesaplamalarda kullandığı bilgileri yeterli ve güvenilir kaynaklardan sağlar. Hizmet sunucusu tarafından varlıklara, üyelere ve çalışanlara ilişkin olarak sunulan verilerin denetimi ve güvenilirliğinden aktüer sorumlu değildir. Aktüer, bu şekildeki verilerin ve bilgilerin aktüeryal hesaplamalarda kullanılan varsayımlarla ve önceki dönemlere ait bilgiler ve hesaplamalarla tutarlı olmasına yönelik değerlendirmelerde bulunur.
(3) Aktüer, aktüeryal hesaplamaların amacına ulaşmasını sağlayacak yeterli ve uygun verilerin bulunmadığına kanaat getirdiği taktirde hesaplama yapmayabilir. Aktüer, bu durumu gerekçeleri ile birlikte Kuruma bildirir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 12 – (1) 19/7/2008 tarihli ve 26941 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Bireysel Emeklilik Sistemine Aktarım Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.
