27 Ağustos 2022 Tarihli Resmî Gazete
Sayı: 31936
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, karayolu, demiryolu, denizyolu veya havayolu taşımacılığında ve/veya kombine taşımacılık alanında faaliyet gösterecek taşıma işleri organizatörlerinin hizmet esasları ve koşullarının belirlenmesi ile bu faaliyetlerde bulunanların, alıcıların, gönderenlerin hak, sorumluluk ve yükümlülüklerini belirlemek; tüm taşıma türlerinin etkin kullanımını, denetimini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını temin etmek; etkin hizmet temini için gerekli olan düzeyde bir profesyonel eğitim ve denetim sistemi geliştirmek, taşıma işleri organizatörlerinin ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olarak faaliyet göstermelerini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, ulusal ve uluslararası taşımacılık alanında taşıma işleri organizatörü olarak faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 477 nci ve 497 nci maddeleri ve 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alıcı: Taşınan yükün teslim edileceği gerçek ve tüzel kişiyi,
b) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
c) FIATA: Uluslararası Taşıma İşleri Organizatörleri Dernekleri Federasyonunu,
ç) Gönderen: Yükü taşımacıya teslim eden ve taşıma senedini imzalayan kişiyi,
d) İntermodal taşımacılık: Yüklerin aynı taşıma birimi içerisinde karayolu, denizyolu ve demiryolu türleri arasında art arda iki veya ikiden fazla taşıma türü kullanılarak yapılan ve taşıma türü değişimlerinde sadece yükün içinde bulunduğu taşıma biriminin elleçlendiği taşımacılık faaliyetini,
e) Kombine taşımacılık: Taşımacılığın büyük kısmının demiryolu, iç suyolu veya denizyoluyla, taşımanın başlangıç veya son etabının ise mümkün olan en kısa mesafeyle karayoluyla yapıldığı intermodal taşımacılığı,
f) Mesleki saygınlık: Taşımacılık faaliyetlerinin icrası ile ilgili kurallara uygun davranmayı ve faaliyet göstermeyi; kişisel olarak ise kaçakçılık, dolandırıcılık, hileli iflas, sahtecilik, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, hırsızlık, rüşvet suçları ve 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ile 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan dolayı hükümlü veya 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesi çerçevesinde belli haklardan yoksun bırakılmış olmamayı,
g) Mesleki yeterlilik belgesi: 3/9/2004 tarihli ve 25572 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliğince öngörülen ve kişilerde mesleki yeterliliğin bulunduğunu gösteren belgeyi,
ğ) Mesleki yeterlilik: Taşıma işleri organizatörlüğü ve taşımacılık faaliyetlerinin icrası ile ilgili eğitim, bilgi, beceri ve donanıma sahip olmayı,
h) Şube: Yetki belgesi sahibinin merkez işyeri adresi dışındaki faaliyetiyle ilgili ticaret siciline tescil edilmiş ve yetki belgesi eki şube listesine eklenmiş birimini,
ı) Şube listesi: Yetki belgesi sahibinin, faaliyette bulunmak üzere Bakanlığa bildirdiği şubelerini gösteren ve elektronik olarak da düzenlenebilen belgeyi,
i) Taşıma işleri organizatörü: Bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuatın taşımacılık sıfatı ile faaliyet gösterenlere getirdikleri yükümlülük ve sorumluluklar çerçevesinde taşımacı kabul edilerek, ilgili mevzuatlara göre eşya ve kargo taşımacılığı alanında yetki belgesi almış gerçek ve tüzel kişiler ile uluslararası anlaşmalara uygun olmak şartıyla, eşya taşımacılığı alanında faaliyet gösteren yabancı plakalı taşıtların imkan, kabiliyet ve kapasiteleri ile gerektiğinde diğer taşıma türlerinden de yararlanarak veya bunları kullanarak kombine taşımacılık dahil kendi nam ve hesabına eşya ve kargo taşıması yaptırarak taşıma faturası düzenleyen gerçek ve tüzel kişileri,
j) Taşıma işleri organizatörü (TİO) yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
k) Taşıma senedi/sözleşmesi: Eşya ve kargo taşımalarında gönderen ile yetki belgesi sahibi arasında akdedilen, taşımada kullanılan taşıt ile taşıtı kullanana ait bilgiler ile ilgili diğer mevzuat ve bu Yönetmelikle belirlenen bilgileri ihtiva eden sözleşme belgesi veya bu tür bir sözleşmede bulunması gereken bilgileri ihtiva etmesi halinde taşıma senedi yerine geçecek olan taşıma faturası, taşıma irsaliyesi veya irsaliyeli taşıma faturasını,
l) Taşımacı: Kendi nam ve hesabına taşımayı bir ücret karşılığı üstlenen gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte yer alan, ancak bu maddede yer almayan ve tanımlanmaya ihtiyaç duyulan diğer ifadelerin tanımları için ilgili mevzuatta veya taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalarda belirtilen tanımlar esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Temel Hükümler
Yetki belgesi alma zorunluluğu
MADDE 5- (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlık tarafından verilecek TİO yetki belgesini almaları zorunludur.
(2) Taşıma işleri organizatörünün, faaliyetlerini ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, bu Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirmesi esastır.
(3) TİO yetki belgesi sahibi, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerini, Bakanlığa bildirdikleri merkez ve şubelerinde yürütmekle yükümlüdür.
Hizmetin sürekliliği ve engellenemeyeceği
MADDE 6- (1) Bakanlıktan yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişiler, almış oldukları yetki belgesi kapsamına giren hizmetlerini, hizmetin ifasını imkânsız kılan yasal mücbir sebepler dışında yapmaktan kaçınamazlar.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetlerin yerine getirilmesi, hizmeti üstlenenler veya üçüncü şahıslar tarafından engellenemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yetki Belgesi Verilmesi, Yenilenmesi ve Başvuru Şartları
Yetki belgesi almanın şartları
MADDE 7- (1) Yetki belgesi almak veya yenilemek için başvuru sahiplerinin aşağıdaki şartları haiz olması gerekir:
a) Gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmaları.
b) Tüzel kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş ve ticaret siciline tescil edilmiş olmaları.
c) Gerçek kişilerde sahip ve/veya varsa temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin, anonim şirket statüsündeki tüzel kişiliklerde, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ile temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin, diğer şirket statüsündeki tüzel kişilerde, tüm ortakların ve bu tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin mesleki saygınlığa sahip olmaları.
ç) En az 150.000 Türk Lirası sermayeye sahip olması.
d) Merkez adresine sahip olması.
e) Faal vergi mükellefi olması.
f) Bu Yönetmelikte belirtilen mesleki yeterlilik şartlarına sahip olması.
g) Merkezi adreslerinin bulunduğu yerdeki ticaret odası veya ticaret ve sanayi odası veya esnaf ve sanatkârlar odası veya ziraat odasından birine kayıtlı olmaları.
ğ) Elektronik tebligat sistemine kayıtlı olması.
Yetki belgesi almak veya yenilemek için ilave başvuru şartları ve gerekli belgeler
MADDE 8- (1) Yetki belgesi başvurusu için gerekli belgeler:
a) Başvuru dilekçesi.
b) Başvuru dilekçesini imzalayan kişilerin temsile ve ilzama yetkili olduklarına dair sicil tasdiknamesi.
c) İlgili meslek odası ya da ticaret ve/veya sanayi veya ziraat odalarından birine kayıtlı olduğunu gösteren başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış belge.
ç) Ticaret sicili gazetesi/gazeteleri veya esnaf ve sanatkârlar sicil gazetesi/gazeteleri.
d) TİO yetki belgesi/yenileme ücretini ödemiş olması.
e) 7 nci maddede yer alan ve sahip olunması zorunlu olan hususlara ilişkin diğer belgeler.
(2) Aslı veya noterden ıslak mühürlü ve imzalı olarak Bakanlığa sunulan ve geçerliliği bulunan belgeler, talep edilmesi halinde, “Aslı görülmüştür” şerhi düşülen örneği alınmak suretiyle iade edilebilir.
(3) Yetki belgesi sahiplerinin, bu Yönetmeliğe göre merkezi adresleri dışındaki şubelerinde faaliyette bulunmak üzere yetki belgesi şube listesine ilave edilecek şubeler için;
a) Başvuru dilekçesinin,
b) Şubeyi temsil edecek kişinin/kişilerin T.C. kimlik numarası beyanlarının,
c) Şubeye ait, ticaret odası veya ticaret ve sanayi veya ziraat odası belgesinin,
ç) Ticaret sicili gazetesi/gazeteleri veya esnaf ve sanatkârlar sicil gazetesi/gazetelerinin,
d) Şubeyi şirket adına temsil ve ilzama yetkili olanların yetkili olduğuna dair sicil tasdiknamesinin,
ibraz edilmesi zorunludur.
Yetki belgelerinin verilmesi
MADDE 9- (1) Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyen gerçek ve tüzel kişiler 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen belgelerle birlikte Bakanlığa müracaat ederler.
(2) Bakanlık, yapılan başvuruya ilişkin incelemesini en geç 30 gün içinde tamamlar. Yapılan inceleme sonunda;
a) Başvuru belgelerinin mevzuata uygun ve noksansız olması,
b) 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen şartların sağlanmış olması,
halinde belge ücretinin ödendiği tarih veriliş tarihi olarak kabul edilir ve talep edilen yetki belgesi düzenlenerek verilir.
(3) Yetki belgeleri düzenlenirken, yetki belgesine; yetki belgesinin veriliş tarihi, geçerlilik süresinin bitiş tarihi, numarası ile yetki belgesi sahibinin ticari unvanı, varsa kısa unvanı, adresi, ticaret odası/esnaf odası/ziraat odası sicil numarası, bağlı bulunduğu vergi dairesinin adı ve vergi kimlik numarası/gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası, düzenlenen yetki belgesinin kapsamına ilişkin kısa açıklama ve benzeri bilgiler yazılır.
(4) Adi ortaklıklara yetki belgesi verilmez.
(5) Yetki belgesi talep eden gerçek veya tüzel kişilerin, e-Devlet üzerinden yapacakları yetki belgesi müracaatları kabul edilebilir ve bu Yönetmelikle belirlenen şartları sağladığına dair talep sahibinin beyanı esas alınarak bu talepler elektronik olarak karşılanabilir. Ancak, bu fıkraya göre yetki belgesi talebi karşılanan gerçek veya tüzel kişilerin, talep ettikleri yetki belgesiyle ilgili bu Yönetmelikle belirlenmiş şartları sağladıklarına ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunduklarının tespiti halinde, düzenlenmiş olan yetki belgesine ilişkin faaliyetleri geçici olarak durdurulur. Yetki belgesi sahiplerinin, adlarına düzenlenen yetki belgelerine ilişkin gerekli şartları sağladıklarının tespitine müteakip, faaliyetlerine yeniden izin verilir.
(6) Yetki belgeleri, satılamaz, devredilemez ve haczedilemez.
(7) Başvurunun olumsuz değerlendirilmesi halinde, Bakanlık bunun gerekçelerini başvuru sahibine yazılı olarak veya elektronik ortamda bildirir.
Yetki belgelerinin süresi
MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik kapsamında verilen ve yenilenen yetki belgelerinin süresi 5 yıldır.
(2) Bir defaya mahsus olmak üzere ilk defa verilecek yetki belgeleri 1 yıl süreli olarak da düzenlenebilir. Bir yıl süreli düzenlenen yetki belgeleri, belge geçerlilik süresi içerisinde müracaat edilmesi ve 25 inci maddenin birinci fıkrasında belirlenen ücret farkının ödenmesi kaydıyla kullanılan gün sayısı birinci fıkrada belirtilen süreden düşülerek yeniden düzenlenir.
(3) 11 inci maddenin birinci fıkrasında belirlenen 90 günlük süre içerisinde yenilenen TİO yetki belgeleri için, yenilenmiş olan yetki belgesinde kalan süre, yenilenen yetki belgesinin geçerlilik süresine ilave edilir.
Yetki belgelerinin yenilenmesi
MADDE 11- (1) Yetki belgesi sahiplerinin yetki belgesinin geçerlilik süresi bitmeden 90 gün önce Bakanlığa yazılı olarak müracaat etmeleri ve başvurunun uygun bulunması halinde yetki belgeleri yenilenir.
(2) Yetki belgeleri 5 yıllık süre için yenilenir. Yenileme ücreti, o yıla ait yetki belgesi ücretinin %15’ idir.
(3) Düzenleme işlemi tamamlanmış olan belgeler için ödenmiş olan ücretler iade edilmez ve geri ödenmez. Ancak, bir yetki belgesi iptal edildikten sonra aynı yetki belgesini yeniden alanların, ilk yetki belgesiyle ilgili iptal işleminin yargı kararıyla iptal edilmesi halinde, sonradan alınan yetki belgesi Bakanlıkça resen iptal edilir ve bu belge için ödenmiş yetki belgesi ücreti ilgilisine iade edilir.
(4) Yetki belgesi sahipleri tarafından yetki belgelerinin yenilenmesi için yetki belgesinin geçerlilik süresinin sona erdiği tarihten itibaren 540 takvim günü içinde Bakanlığa yazılı olarak müracaat edilmesi halinde; yetki belgesi, yenileme ücretinin ödendiği tarih esas alınarak yenilenir. Yenileme ücretinin, söz konusu 540 günlük süre içinde ve ödeme tarihindeki geçerli yenileme ücreti olarak ödenmesi şarttır. Bu sürenin aşımı halinde ilgili, yetki belgesi yenileme hakkını kaybeder.
(5) Bir yıl süreli olarak verilen yetki belgeleri yenilenmez.
(6) Bu Yönetmeliğe göre e-Devlet üzerinde yapılabilecek işlemler, yazılı müracaat olarak kabul edilir.
Yetki belgelerinin değiştirilmesi
MADDE 12- (1) 8/1/2018 tarihli ve 30295 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca yetki belgesi olan taşımacılar, sahip oldukları yetki belgesini TİO yetki belgesiyle değiştirebilirler. Buna göre:
a) Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca yetki belgesi bulunan taşımacıların sahip oldukları yetki belgesini, TİO yetki belgesi ile değiştirmek istemeleri halinde; TİO yetki belgesi için bu Yönetmelikte öngörülen şartları sağlamaları ve her iki yetki belgesinin değişiklik tarihindeki geçerli tam ücretleri arasındaki ücret farkını ödemeleri kaydıyla yetki belgeleri değiştirilir.
b) Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca yetki belgesi bulunan taşımacıların sahip oldukları yetki belgesinin ücretinin TİO yetki belgesinden fazla olması halinde para iadesi yapılmaz.
c) (a) ve (b) bentlerine göre yapılan belge değişikliklerinde yeni verilen yetki belgelerinin geçerlilik süresinin bitiş tarihi, önceki yetki belgesinin bitiş tarihi olarak düzenlenir.
(2) Birinci fıkra kapsamında yetki belgesi değişikliğinin yapılabilmesi için;
a) Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümlerine göre düzenlenen yetki belgesinin faaliyeti durdurulmamış veya iptal durumuna gelmemiş olması,
b) Değişim nedeniyle oluşan bir ücret ödemesi varsa bu ücret ödemesinin yetki belgesi yenileme hakkı kaybedilmeden önce ve ödeme bildiriminin oluşturulduğu tarihten başlamak üzere en geç beş gün içinde yapılmış olması,
c) Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca düzenlenen ve değiştirilmek istenilen yetki belgesi üzerinde bulunan tüm uyarmaların kaldırılması,
ç) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında değiştirilecek yetki belgeleri için, yetki belgesinin ilk veriliş tarihinden itibaren doksan gün geçmiş olması,
şarttır.
(3) 19/8/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliğine göre düzenlenmiş, geçerli DD yetki belgesi bulunan taşımacıların sahip oldukları yetki belgesini, TİO yetki belgesiyle değiştirebilirler. Buna göre:
a) DD yetki belgesi sahiplerine TİO yetki belgesi ücreti üzerinden %90 indirim yapılır.
b) DD yetki belgesinin TİO yetki belgesiyle değiştirilmesi sonucunda düzenlenen TİO yetki belgesi süresi 5 yıldır.
Gerçek kişinin ölümü halinde yetki belgesinin durumu
MADDE 13- (1) Bu Yönetmeliğe göre düzenlenen yetki belgesinin sahibi olan gerçek kişinin ölümü halinde, yetki belgesinin faaliyeti durdurulur. Faaliyeti durdurulan yetki belgesinin kanuni mirasçıları, bu belgenin kullanımından kaynaklı oluşabilecek idari/adli yaptırımlara karşı yükümlüdürler.
(2) Birinci fıkraya göre faaliyeti durdurulan yetki belgesi ile ilgili olarak; ölen yetki belgesi sahibinin kanuni mirasçılarının, yetki belgesinin geçerlilik süresinin bitim tarihine kadar Bakanlığa yazılı olarak başvurmaları şartıyla; yetki belgesi geçerlilik tarihi ile ölüm tarihi arasındaki gün sayısının, mevcut yetki belgesi cari ücretine düşen kısmı hak sahiplerine iade edilerek yetki belgesi iptal edilir ve bu çerçevede ücret iadesi yapılan kanuni mirasçılar yeniden bu belgeyle ilgili olarak, bu Yönetmeliğe göre herhangi bir hak iddiasında bulunamazlar. Ancak, birinci fıkraya göre faaliyeti durdurulmuş yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlere devam etmek isteyen ve bu fıkraya göre belge ücreti iadesi yapılmayan mesleki saygınlığa sahip kanuni mirasçıların, yetki belgesinin yenileme süresinin bitim tarihine kadar Bakanlığa yazılı olarak başvurmaları kaydıyla:
a) Kanuni mirasçıların yazılı muvafakat vermeleri halinde sadece bir mirasçı adına yetki belgesi yeniden düzenlenir.
b) Adlarına yetki belgesi düzenlenen kanuni mirasçılar, bu Yönetmelikte belirtilen şartlara, yetki belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde uyum sağlamak zorundadır.
c) Bu şekilde düzenlenmiş olan yetki belgesi süresinin, bu fıkrada belirtilen 2 yıllık süreden önce bitmesi halinde söz konusu yetki belgesi, mesleki saygınlık şartı haricindeki diğer şartlara bakılmaksızın yenilenir ve 2 yıllık süreden kalan süre yenileme işleminden sonra da devam eder.
(3) İkinci fıkranın (b) veya (c) bentlerinde belirtilen süre içerisinde, bu Yönetmelikte öngörülen şartların sağlanmaması halinde yetki belgesi iptal edilir.
Devir olarak kabul edilmeyecek haller ile bölünme, birleşme ve tür değişikliği
MADDE 14- (1) Aşağıdaki haller yetki belgesi devri olarak kabul edilmez. Buna göre;
a) Gerçek kişilerde, yetki belgesi sahibinin talebi üzerine; yetki belgesi, babası veya annesi veya eşi veya çocukları veya kardeşleri arasında bulunan bir gerçek kişi adına düzenlenebilir.
b) Gerçek kişilerde, yetki belgesi sahibinin talebi üzerine; gerçek kişi adına düzenlenmiş olan yetki belgesi, yetki belgesi sahibi gerçek kişinin ticaret siciline tescil edilmiş bir tüzel kişilik içinde asgari % 25 hisseye sahip olması kaydıyla söz konusu tüzel kişilik adına düzenlenebilir.
(2) Tüzel kişiliklerin, bölünmeleri, birleşmeleri ve tür değiştirmeleri halinde aşağıdaki kurallar uygulanır:
a) Yetki belgeli bir tüzel kişiliğin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa uygun olarak bölünmesi halinde; tüzel kişilik adına düzenlenen yetki belgesi, yeni ortaya çıkan tüzel kişiliklerden sadece biri adına düzenlenebilir. Bunun için, bölünme sonucunda ortaya çıkan tüzel kişiliklerin, yetki belgesinin düzenleneceği tüzel kişilik lehine noter onaylı muvafakatname vermeleri şarttır.
b) Yetki belgeli veya yetki belgesiz bir tüzel kişiliğin 6102 sayılı Kanuna uygun olarak aktif ve pasifiyle bir başka yetki belgeli tüzel kişiyle birleşmesi halinde; bu birleşmeye göre birleşilen tüzel kişilik adına yetki belgesi yeniden düzenlenir.
c) Yetki belgeli bir tüzel kişiliğin 6102 sayılı Kanuna uygun olarak tür değiştirmesi halinde; yetki belgesi yeni ortaya çıkan tüzel kişilik adına düzenlenir.
Yetki belgesi iptali ile faaliyet durdurma
MADDE 15- (1) Yetki belgesi sahiplerinin, gerçek veya tüzel kişiliklerinin son bulması veya herhangi bir sebeple faaliyetlerini bırakmak istemeleri ve adlarına düzenlenen yetki belgelerinin iptalini talep etmeleri halinde, yetki belgeleri iptal edilir.
(2) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinde yer alan ve sahip olunması zorunlu olan, faal vergi mükellefiyeti hariç, sermaye ve merkez işyeri şartının veya şartlarından birinin kaybedilmesi halinde geçici durdurma işlemleri, geçici durdurma işleminin ilgili yetki belgesi sahibine bildirim tarihini takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer. Faaliyeti geçici olarak durdurulan yetki belgesi sahibine, kaybedilen şartı/şartları sağlaması/tamamlaması halinde faaliyetine yeniden izin verilir.
(3) Bakanlık tarafından yetki belgesi verildikten sonra, yetki belgesi verilen gerçek veya tüzel kişiler ile bunlar tarafından Bakanlığa yapılan yetki belgesi alma, yenileme, değişiklik ve benzeri her türlü müracaat ve işlem sırasında beyan edilen bilgiler ve verilen belgeler hakkında, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde inceleme ve araştırma yapılır. Yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, beyan edilen bilgiler ve verilen belgelerden herhangi birinin tahrif edilmiş olduğunun veya sahte olarak verilmek suretiyle haksız yetki belgesi alındığının veya yenilendiğinin veya değiştirildiğinin tespit edilmesi halinde, yetki belgesi iptal edilir. Bu iptal işlemi, bilgi için gerekçesiyle birlikte ilgili yetki belgesi sahibine, sunulan belgeler arasında tahrif edilmiş veya sahte belge verildiğinin tespit edilmesi halinde ise ilgililer hakkında gerekli kanuni işlemin yapılması için ilgili Cumhuriyet Savcılığına bildirilir.
(4) İptal işlemleri; birinci fıkrada belirtilen iptal işlemi iptalin yapıldığı gün; diğer iptaller, iptal işleminin ilgili yetki belgesi sahibine bildirim tarihini takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim ve Mesleki Yeterlilik, Sorumluluk, Yükümlülük ve Haklar,
Tarafların Sorumluluk ve Yükümlülükleri
Eğitim ve mesleki yeterlilik
MADDE 16- (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren yetki belgesi sahiplerinin Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliğinde tanımlanan en az bir adet ÜDY3 türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları veya bu niteliklere haiz kişileri istihdam etmeleri zorunludur.
(2) Yetki belgesi sahibinin ticaret sicili ile yetki belgesine şube olarak eklenmiş her bir şubesi için Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliğinde tanımlanan en az bir adet ODY3 türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları veya bu niteliklere haiz kişileri istihdam etmeleri zorunludur.
(3) Yetki belgesi sahibinin 10’un üzerindeki şubeleri için mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
Genel sorumluluk ve yükümlülükler
MADDE 17- (1) Taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetinde yer alan tarafların hak, sorumluluk ve yükümlülükleri, ilgili mevzuat doğrultusunda, taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümleriyle belirlenir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen sözleşmeye bu Yönetmeliğe aykırı hüküm konulamaz. TİO yetki belgesi sahibi ve onunla akdi ilişki kuran taraflar, akdi ilişkiden doğan edimlerini karşılıklı olarak yerine getirmekle yükümlüdür.
(3) TİO yetki belgesi sahibi taşımasını üstlendiği eşyayı ve kargoyu taşıma senedi olmadan taşıyamaz/taşıttıramaz.
(4) TİO yetki belgesi sahibi, eşyanın ve kargonun teslim alındığı andan teslim edilinceye kadar, yükün, tamamen veya kısmen kaybından, zayiinden, hasara uğramasından, çalınmasından, güvenliğini sağlamaktan, teslim aldıkları şeklini muhafaza etmekten, korunması ve taşınmasından sorumludurlar.
(5) TİO yetki belgesi sahibi, Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümlerince düzenlenen C1 ile K2 yetki belgesi sahiplerine taşıma yaptıramazlar.
(6) Ulaşım alt yapısı, işletilmesi, doğal afetler, meteorolojik şartlar ile arıza ve kaza hali dahil, taşıma esnasında meydana gelen ve beklenmeyen durumlarla ilgili olarak ortaya çıkan ve taşımanın devamına engel olan sebeplerin, belirsiz bir süre beklemeyi mecburi kılması veya varış noktasına kadar gerekli zamanın üç katından daha fazla beklemeyi gerektirmesi halinde, TİO yetki belgesi sahibi yükü gönderici ve/veya alıcı tarafından belirtilen yere ve/veya hareket noktasına geri getirmekle yükümlüdür. Bu yükün gönderici ve/veya alıcının isteği dışında teslim alınan yere getirilmesi halinde TİO yetki belgesi sahibi herhangi bir ödeme veya benzeri talepte bulunamaz.
(7) TİO yetki belgesi düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay içinde, 16 ncı maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki mesleki yeterlilik ile ilgili yükümlülüğü yerine getirmek ve faaliyeti süresince muhafaza etmek zorundadır. Bu madde kapsamında merkez ve/veya şubede istihdam edilen kişi/kişilerin herhangi bir sebeple ayrılmaları halinde bu eksikliği en geç 30 gün içinde ve son 45 gününü bu Yönetmelik veya Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre düzenlenmiş herhangi bir yetki belgesi bulunan taşımacılar tarafından istihdam edilmemiş kişi/kişiler ile sağlamaları zorunludur.
(8) TİO yetki belgesi sahibi, kişisel verilerin korunmasıyla ilgili mevzuat hükümlerine uymak zorundadır.
(9) TİO yetki belgesi sahibi, yük taşımalarının ilgili kanunlara, kararnamelere, yönetmeliklere ve diğer mevzuata, Türkiye’nin taraf olduğu anlaşma ve sözleşmelere uygun olarak yürütülmesinden sorumludur.
(10) TİO yetki belgesi sahipleri Bakanlık tarafından kendilerinden istenilen bilgi ve belgeleri, istenilen süre içerisinde Bakanlığa vermekle yükümlüdür.
(11) Bakanlığa verilmesi gereken bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen TİO yetki belgesi sahiplerinden aynı mahiyetteki bilgi ve belgeler ikinci kez istenilir. Buna rağmen istenilen bilgi ve belgelerin verilmemesi halinde, yetki belgesi sahiplerinin yetki belgesi kapsamında izin verilen faaliyetleri geçici olarak durdurulur. Yetki belgesi sahiplerinin kendilerinden istenilen bilgi ve belgeleri Bakanlığa vermelerini müteakip, faaliyetlerine izin verilir.
(12) TİO yetki belgesi sahipleri, halka açık sermaye şirketlerinde hamiline yazılı hisse devirleri hariç, unvan, adres, vergi numarası, ortaklık, ortaklık durumunu etkilemeyen devirler hariç hisse devri, bu Yönetmelikte öngörülen sermaye şartını kaybedecek şekilde sermaye azalışları ve yönetici değişikliklerini, değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren 90 gün içinde Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(13) TİO yetki belgesi sahipleri, temsil ve/veya ilzama yetkili şahıslara ilişkin değişiklikleri, değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren 60 gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler. Bu değişiklik bildirilinceye kadar, değişiklik öncesi Bakanlığa bildirilmiş temsil ve/veya ilzama yetkili şahısların taleplerine göre iş ve işlemler gerçekleştirilir.
Hizmetten yararlananların hakları
MADDE 18- (1) Bu Yönetmelik kapsamında TİO yetki belgesi sahiplerinin verdikleri hizmetlerden yararlananlar 6102 sayılı Kanun, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Ülkemizce taraf olunan uluslararası sözleşme ve konvansiyonlarda yer alan haklara sahiptir.
Sigorta
MADDE 19- (1) TİO yetki belgesi sahibi, organize ve taahhüt ettiği taşımadan doğan sorumluluklar için “taşıyıcı sorumluluk sigortası” yaptırmak/yapmak zorundadır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetim, İdari Para Cezaları, İdari Para Cezası Karar Tutanağı Düzenlenmesi,
Tutanakları Düzenleyenlerin Yükümlülüğü ve Tutanakların Muhafazası
Denetim
MADDE 20- (1) TİO yetki belgesi sahiplerinin bu Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetleri Bakanlık denetimine tabidir.
(2) Bakanlık yapacağı denetimleri, kendi personelinin yanı sıra 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesi ve 4925 sayılı Kanunun 27 nci maddesine göre yetkilendirilen kurum ve kuruluş personeli aracılığı ile yapar veya yaptırır.
(3) Denetim yapmakla görevli/yetkili olanlar tarafından istenilen belgelerin verilmesi zorunludur.
(4) Kanun ve bu Yönetmeliğe göre yapılacak denetimlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(5) Denetimle ilgili diğer mevzuat hükümleri saklıdır.
İdari para cezaları
MADDE 21- (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacaklara yönelik yapılacak denetimlerde, aşağıda yer alan ihlaller için, 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca;
a) 5 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, üçbinikiyüzotuz Türk Lirası,
b) 5 inci maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere binyüzyetmiş Türk Lirası,
c) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere binaltıyüzsekiz Türk Lirası,
ç) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere dörtbinsekizyüzkırküç Türk Lirası,
d) 17 nci maddenin birinci, üçüncü, altıncı ve yedinci fıkralarına aykırı hareket edenlere her bir fıkra için binaltıyüzsekiz Türk Lirası,
e) 17 nci maddenin ikinci, onikinci ve onüçüncü fıkralarına aykırı hareket edenlere her bir fıkra için beşyüzseksenbeş Türk Lirası,
f) 17 nci maddenin dördüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere dokuzyüzaltmışiki Türk Lirası,
g) 17 nci maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket edenlere binbeşyüz Türk Lirası,
ğ) 17 nci maddenin onuncu fıkrasına aykırı hareket edenlere beşbinsekizyüzelli Türk Lirası,
h) 19 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere beşyüzseksenbeş Türk Lirası,
ı) 20 nci maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere beşyüzseksenbeş Türk Lirası,
i) 26 ncı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere beşbinsekizyüzelli Türk Lirası,
idari para cezası uygulanır.
(2) Aynı kabahatler için birinci fıkrada belirtilen idari para cezaları 48 saat geçmeden ikinci defa uygulanmaz.
(3) Bu maddede belirtilen idari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idari para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz.
(4) İdari para cezası karar tutanağı, tebligat usulleri ve idari yaptırımların uygulanmasına ilişkin diğer hususlarda, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ve 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
İdari para cezası karar tutanağı düzenlenmesi ve muhafazası ile tutanakları düzenleyenlerin yükümlülükleri
MADDE 22- (1) İdari para cezası karar tutanağının düzenlenmesi ve muhafazasında uyulacak usul ve esaslar ile tutanakları düzenleyenlerin yükümlülüklerinin belirlenmesi için 3/6/2021 tarihli ve 31500 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ulaştırma Hizmetleri Denetim Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Yetki Belgesi Ücreti
Yetki belgesi ücreti
MADDE 23- (1) TİO yetki belgesi ücreti 273.244 (ikiyüzyetmişüçbinikiyüzkırkdört) Türk Lirasıdır. Ancak, 10 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca düzenlenen yetki belgesi ücreti 70.000 (yetmişbin) Türk Lirasıdır.
(2) Unvan, adres ve bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi numarası değişikliğinden dolayı süresi bitmeden yenilenen yetki belgelerinden ücret alınmaz.
(3) Bu Yönetmelik kapsamında e-Devlet üzerinden yapılacak yetki belgesi ve yetki belgesi yenileme ücretlerinde geçerli ücret üzerinden %1 oranında indirim uygulanır.
(4) Yetki belgesi ücreti her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
(5) Yetkilendirme ücretleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Hesabına yatırılır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İstatistik
MADDE 24- (1) Bakanlık tarafından, taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetlerinin genel seyrinin tespiti ve politika oluşturulması bakımından bu faaliyetlere ilişkin güvenilir verilere dayalı istatistikler oluşturulur.
(2) Bakanlık, oluşturduğu ve uygun gördüğü istatistikleri yayımlar.
Bilgi paylaşımı
MADDE 25- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile Bakanlıkça elektronik ortamda tutulan verilerin ilgili kamu idareleriyle; ilgili kamu idarelerince elektronik ortamda tutulan ve Bakanlıkça ihtiyaç duyulan verilerin de Bakanlıkla paylaşımı esastır.
(2) Bakanlıkça gerek görülmesi halinde; birinci fıkraya göre Bakanlıkça elektronik ortamda tutulan veriler, tabi olduğu usul ve esaslar ilgili bakanlıklarca yayımlanan yönetmeliklerle belirlenen ve ilgili kamu idarelerinin denetimine tabi kuruluşlarla; bu kuruluşlarca elektronik ortamda tutulan veriler de Bakanlıkla paylaşılır.
(3) Elektronik ortamda paylaşılan verilerin gizliliğinin korunmasından veriyi alan taraf sorumludur. Bilgi paylaşımına ilişkin usul ve esaslar yapılacak protokollerle belirlenir.
Alt düzenleyici işlemler
MADDE 26- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla, Bakanlıkça alt düzenleyici işlemler yapılabilir.
(2) Yetki belgesi sahipleri, faaliyetleriyle ilgili olarak Bakanlıkça yayımlanan alt düzenleyici işlemlere uymakla yükümlüdürler.
Bildirim
MADDE 27- (1) Bu Yönetmeliğe göre idari para cezaları ve iptallere ilişkin bildirimler, 7201 sayılı Kanuna ve ilgili diğer tebligat mevzuatına göre yapılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 28- (1) 6/7/2018 tarihli ve 30470 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
İhlaller
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin 28 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılan Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin birinci fıkrasına göre düzenlenmiş idari para cezaları ile yine aynı Yönetmeliğe göre düzenlenmiş yetki belgelerinin geçerlilikleri bu Yönetmelikte belirlenmiş şartlar çerçevesinde devam eder.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Ülkemizdeki Lojistik bölümlerinden lisans veya ön lisans mezunları ile “FIATA” diploma eğitimi programına katılarak başarılı olan ve diploma almaya hak kazananların bu diplomaları 16 ncı maddede bahsi geçen ODY veya ÜDY belgesi yerine kullanılır. Bu durumda olanlara 21 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri uygulanmaz.
(2) Taşıma İşleri Organizatörlerine Yönelik Mesleki Yeterlilik Eğitimi ve Belgesi Yönergesi hükümlerine göre düzenlenen ODY-TİO belgesi ODY3 ile ÜDY-TİO belgesi ÜDY3 türü mesleki yeterlilik belgesi ile resen değiştirilir.
(3) Taşıma İşleri Organizatörlerine Yönelik Mesleki Yeterlilik Eğitimi ve Belgesi Yönergesi hükümlerince düzenlenen ve bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen değişiklik nedeniyle ücret iadesi yapılmaz.
DD yetki belgelerinin geçerliliği
GEÇİCİ MADDE 3– (1) 19/8/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen DD yetki belgeleri, belge üzerinde belirtilen geçerlilik süresi boyunca geçerliliğini korur.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçerlilik süresi dolan DD yetki belgeleri, bu Yönetmelik ile düzenlenen TİO yetki belgesi ile değiştirilir. Değiştirilen yetki belgesi ücreti, bu Yönetmelikle belirlenen yetki belgesi ücreti üzerinden hesaplanan yenileme ücretine tabidir.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçerlilik süresi devam eden DD yetki belgesi sahiplerinin hakları, görev, sorumluluk ve faaliyet alanı, belge geçerlilik süresi boyunca Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği hükümlerine tabidir.
(4) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra gerçekleştirilen yeni başvurularda ve yetki belgesi değişimlerinde bu Yönetmelik hükümleri esas alınır.
(5) Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca mülga “R” türü yetki belgesi bulunması nedeniyle ücretsiz olarak DD yetki belgesi alan taşımacılara, R, DD veya TİO belgeleri nedeniyle ücret iadesi yapılmaz.
Bazı zorunluluklara ilişkin hususlar
GEÇİCİ MADDE 4- (1) Kendi isteğiyle yapılmış iptal işlemleri hariç olmak üzere, iptal edilmiş veya 11 inci maddeye göre yenileme hakkı bulunmayan TİO yetki belgeleri ve bu Yönetmelikle mülga olan R ile DD yetki belgeleri için, yetki belgesi sahibi tarafından TİO yetki belgesi talep edilmesi halinde; bu Yönetmelikte öngörülen şartların sağlanması, aynı yetki belgesinden geçerli veya yenileme sürecinde olan bir yetki belgesinin bulunmaması ile mevcut yetki belgesi tam ücretinin % 50’sini ödemeleri halinde, TİO yetki belgesi verilir.
TİO yetki belgesi ücretinde indirim yapılmasına dair hususlar
GEÇİCİ MADDE 5- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre adlarına C2, C3, G1, G2, G3, G3*, H1, H2, K1, K1(Ö), K1*, K3, K3*, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1 veya P2 yetki belgesi düzenlenen ve söz konusu yetki belgesi geçerli bulunan gerçek veya tüzel kişilerin bu Yönetmelik kapsamında TİO yetki belgesi almak üzere müracaat etmesi halinde; yetki belgesinin ilk düzenlendiği tarih esas alınarak aşağıda yer alan tabloya göre TİO yetki belgesi ücreti belirlenir ve bu ücret tahsil edilerek adlarına TİO yetki belgesi düzenlenir.
(2) Bu madde uygulanarak düzenlenecek olan TİO yetki belgesi için ödenecek belge ücreti, 11 inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan yetki belgesi yenileme ücretinin 2022 yılı için belirlenen ücretinden az olamaz.
(3) Birinci fıkra kapsamında olmayan gerçek veya tüzel kişilerin, bu Yönetmelik kapsamında TİO yetki belgesi almak üzere müracaat etmesi halinde, müracaat sahiplerine yetki belgesi ücretinde %40 indirim uygulanır. Bu fıkranın uygulanması suretiyle hesaplanacak ve ödenecek yetki belgesi ücretleri için 2022 yılı belge ücretleri esas alınır.
(4) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce TİO yetki belgesi bulunan gerçek veya tüzel kişilerin, mevcut TİO yetki belgesi geçerlilik sürelerine 10 yıl ilave edilir.
(5) Dördüncü fıkrada belirtilen sürenin başlangıç tarihi 1/3/2022 tarihi esas alınarak uygulanır.
(6) Birinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen indirimden bir defa yararlanılabilir.
(7) Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre indirime esas birden fazla yetki belgesi bulunan taşımacıların TİO yetki belgesi taleplerine ilişkin yetki belgesi ücreti, en avantajlı olan yetki belgesi seçilerek belirlenir.
(8) Birinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen indirimler 14/7/2023 tarihine kadar uygulanır.
Yürürlük
MADDE 29- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 30- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.
