Yaş çay üreticisi ile Türkiye’yi bekleyen felaket gibi büyük tehlike kapıda.
Yaş çay üretiminde gelecek yıl hükümetin aldığı kararla zorunlu olarak organik gübre kullanımına geçilecek. Organik gübre kullanımına geçilmesiyle birlikte yaş çay üretiminde % 30 ile % 60 arasında ürün kaybı olacağı öngörülüyor. Devlet, çay üreticisini yeni çay alanları oluşturmak için desteklemez veya üreticiler yeni çay alanları oluşturmazsa, organik gübre kullanımından doğacak ürün kaybı telafi edilemeyecek ve Türkiye, yılda 100 bin ton kuru çay ithal eder duruma gelecek. Ayrıca üretecek yaş çay bulamayacak ve yaş çay alımı düşecek olan Çaykur’un da günlük 350 ton yaş çay işleme kapasitesine sahip 6 fabrikası kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
2016 yılında 830 bin dekar alanda 212 bin üretici tarafından çay tarımı yapılırken, 1 milyon 299 bin ton yaş çay üretildi. Üretilen bu çayın 653 bin tonunu ÇAYKUR, kalan kısmını ise özel sektör işletmeleri müstahsilden satın aldı. 2016 yılında alınan yaş çay ile 253 bin 300 ton kuru çay üretildi.
Gelecek yıl zorunlu organik gübre kullanımına geçilmesiyle birlikte yaş çay üretiminde % 30 ile % 60 arasında yaşanacak ürün kaybı nedeniyle önümüzdeki yıllarda yıllık yaş çay üretiminin 390 bin ile 780 bin ton arasında kayıp yaşayacağı ve yıllık üretilen yaş çayın 520 bin ile 910 bin ton arasında olacağı değerlendiriliyor. Yaş çay üretinde yaşanacak düşüşe bağlı olarak kuru çay üretiminde de düşüş yaşanacağı ve Türkiye’nin yıllık kuru çay üretiminin 100 bin ile 177 bin ton arasında olacağı tahmin ediliyor. Yıllık kuru çay tüketimi 250 bin ton dolayında olan Türkiye, kuru çay açığını kapatmak için 100 bin ton dolayında kuru çay ithal etmek zorunda kalacak.
Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç’in yaş çay taban fiyatı ile ilgili düzenlediği basın toplantısında haber muhabirimizin konuyu gündeme taşıyıp, organik gübre kullanımıyla yaş çay üretiminde yaşanacak ürün kaybının 100 bin ton dolayında çay ithalatına ve Çaykur’un bazı fabrikalarının kapanmasının söz konusu olabileceğinin altını çizerek, “Çaykur’un ve Rize Ziraat Odası’nın buna önlem alması yönünde bir çalışması var mı?” şeklindeki sorusuna Ziraat Odası Başkanı Paliç, muhabirimizin ifade ettiği bilgileri doğrulayarak, bu yüzden endişeli olduklarını ifade etti ve “Ne yazık ki yaş çay üretiminde ciddi bir kayıp yaşanacak ve ülkemiz 100 bin ton kuru çay ithalatı yapmak zorunda kalacak. Burada şunu sormak isterim. İthal edilecek bu 100 Bin ton kuru çayı kim, nereden ithal edecek, kimler bundan nemalanacak?” dedi.
Konu hakkında muhabirimiz tarafından sorulan soruyu cevaplandıran Paliç, “Yaş çay üretiminde zorunlu organik gübre kullanımına geçilmesiyle yaş çayda % 60’a yakın ürün kaybı yaşanacağı kesin. Bunu defalarca Çaykur Genel Müdürü ile Çaykur yetkililerine söyledik. Önceleri yaş çayda ürün kaybı yaşanacağını kabul etmiyordular. Ama şimdi bunu kabul ettiler. Sayın bakanımız da üreticinin yaşayacağı ürün kaybının devlet tarafından karşılanacağını kabul etti. Ama ne kadar ödeyeceklerine kesin bir şey diyemiyorum. Çünkü ben bir şeyi görmeden, tam bilmeden bir şey söyleyemem. Endişemiz budur. Çay bir damak tadıdır. Bizim çayımız azaldığı zaman yurt dışından çay getirdiğimiz zaman damak tadımız da değişecek. En büyük tehlikede burada. Bunları söylüyoruz zaten. Dediklerinizin hepsi doğru. Bizim de endişelerimiz bunlardır. Diyorlar ki çay sahalarını artıracağız. İsterseniz de artıramazsınız. Çıkan kanunla Rize’nin tamamına çay ekimi serbesttir. Yasaya göre isteyen çay alanı oluşturabilir. Ancak bu çözüm değil. Zira çay ekilebilecek tüm alanlar çay ekilmiştir. Siz gidipte Ovit’te çay üretebilir misiniz? O yüzden ürün kaybının azaltılması için yeni çay alanları da tam çözüm olmayacak, çok az bir çözüm olacaktır.” şeklinde konuştu.
Öte yandan bu yıl yaş çay sezonunda kademeli, gelecek yıl ise tüm bölgede uygulamaya girecek olan zorunlu organik gübre kullanımı 1 yıl ertelenerek Bakanlar Kurulu kararı ile organik çay tarımına geçiş 15 Ekim 2017 olarak belirlenmiş ve zorunlu organik gübre kullanımı 2018 yılına ertelenmişti.
Kaynak: Olay53.com
