2023/25 Sayılı Genelge Asgari Ücret Desteği

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 01.09.2023

Sayı : E-83604451-207.02-79791224

Konu : Asgari Ücret Desteği

GENELGE

2023/25

Bilindiği gibi, 14/7/2023 tarihli ve 7456 sayılı 6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi için Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 17. maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici 96. madde eklenmiştir.

Anılan madde ile;

“4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2022 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 324 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2023 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için günlük 16,66 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 Türk lirası olarak esas alınır.

Bu madde kapsamında destekten yararlanılacak ayda/dönemde, 2022 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması hâlinde bu madde hükümleri uygulanmaz.

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için Kuruma bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz. Ancak, ilgili ayda 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık brüt asgari ücretin onda birini geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaya devam eder.

İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hâllerinde birinci fıkranın (b) bendine ilişkin hükümler uygulanmaz. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan fıkra hükmünden yararlandırılır. Bu maddenin uygulanmasında bu Kanunun ek 14. maddesi hükümleri uygulanmaz.

Birinci fıkranın (a) bendinin uygulanmasında, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması hâlinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınır. 2022 yılından önce bu Kanun kapsamına alınmış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanır.

Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olması hâlinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işlemi yapılır.

3213 sayılı Kanunun ek 9. maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendi uyarınca belirlenecek günlük kazanç 863 Türk lirası olarak ve 2022 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının bir buçuk katını geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.

Bu madde hükümleri, 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanmaz.

4734 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilerek Türkiye İş Kurumuna iade edilir.

2023 Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.”

Hükümleri getirilmiştir.

Söz konusu maddeye istinaden Kurumumuzca yürütülecek olan işlemler aşağıda açıklanmıştır.

1- KAPSAMA GİREN İŞVERENLER

5510 sayılı Kanun’un geçici 96. maddesine göre söz konusu destekten, anılan Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran özel sektör işyeri işverenleri ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler hariç olmak üzere diğer kamu işyeri işverenleri yararlanacaktır.

Bu bakımdan, mahiyet kodu (1) ve (3) olarak tescil edilen işyerlerinden 5018 sayılı Kanun’a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri ile 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri niteliğinde olduğu halde mahiyet kodu (2) olarak tescil edilen işyeri işverenleri söz konusu destekten yararlanamayacaklardır.

Diğer taraftan, işverenler asgari ücret desteğinden başvuru şartı aranmaksızın yararlandıklarından, ilgili idarelerin (işverenlerin), 5018 sayılı Kanun’a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan bir kuruluş olmasına karşın asgari ücret desteğinden yararlanmaları halinde;

-5018 sayılı Kanun’a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer aldıklarına dair ilgili kurumdan alınacak belge ile Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne başvurarak asgari ücret desteğinden yararlandırılmalarının sonlandırılmasını talep etmeleri,

-5018 sayılı Kanun’a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde belirtilen kuruluşlar kapsamında olduklarını beyan ettikleri yazı ile yapılan başvuru gereğince asgari ücret desteği uygulamalarının sonlandırılması,

-Anılan Kanun uygulamasının, işveren talebine gerek kalmadan Kurumumuz tarafından kendiliğinden (otomatik olarak) başlatılmış olması, bu bağlamda, işverene yüklenecek bir kasıt ve kusurdan bahsedilemeyeceği dikkate alındığında, yersiz yararlanıldığı kabul edilebilecek destek tutarlarının gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanmadan tahsil edilmesi,

gerekmektedir.

2- 01.01.2023 TARİHİNDEN ÖNCE TESCİL EDİLMİŞ OLAN İŞYERLERİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER

2.1- 01.01.2023 tarihinden önce tescil edilmiş olan işyerlerinde kapsama giren sigortalılar

2.1.1. Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir.

Buna karşın belge/beyanname verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanun’un ek 9. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır.

Öte yandan uygulama, işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı ve işveren primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır.

Örnek 1: 2023 yılı Temmuz ayında;

  • nolu belge türünden 5 sigortalı,
  • nolu belge türünden 3 sigortalı, (13) nolu belge türünden 2 sigortalı, (23) nolu belge türünden 2 sigortalı,

bildirildiği varsayıldığında, 2023 yılı Temmuz ayında (1) ve (13) nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan dolayı destekten yararlanılacaktır.

2.2- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

2022 yılının esas alınacak ilgili ayında yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vb. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.

Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 01.03.2023 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2022 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden/beyannamelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.

Örnek 2: 2022 yılı Temmuz ayı için tüm sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 numaralı belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 324 TL’nin altında olan 6 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 150 gün olduğu, ancak 17.03.2023 tarihinde 2022 yılı Temmuz ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15’er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin tespit edilmiş olması nedeniyle, bu iki sigortalı için yapılacak olan 15’er günlük gün ve kazanç ilavesi toplam prim ödeme gün sayısını 180 güne çıkarmakta ise de bu ek bildirim her halükarda 01.03.2023 tarihinden sonra işleme alınacağından bu işverenin sigorta primi desteğine esas azami gün sayısı yine 150 gün olacaktır.

Örnek 3: 2023/Temmuz ayında destekten yararlanacak işyerinin, 2022/Temmuz ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren 1 nolu belge türünden;

-15 sigortalının yasal süresinde günlük prime esas kazancı 300 TL üzerinden asıl ile 450 gün,

-5 sigortalının yasal süresinde günlük prime esas kazancı 300 TL üzerinden iptal ile 150 gün,

-3 sigortalının yasal süresinde günlük prime esas kazancı 300 TL üzerinden ek ile 60 gün,

-6 sigortalının yasal süresinde günlük prime esas kazancı 325 TL üzerinden ek ile 180 gün prim ödeme gün sayısı ile bildirildiği varsayıldığında;

450-150+60 = 360 gün prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınacaktır. 6 sigortalı için bildirilen 180 günün prime esas kazancı 324 TL’nin üzerinde olduğu için destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesabında dikkate alınmayacaktır.

Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediğinin, prim ödeme gün sayısının ya da prime esas kazanç tutarının eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;

-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,

-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,

– Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,

yukarıda belirtilen 01.03.2023 tarihinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 01.03.2023 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.

Örnek 4: 2022 yılı Ağustos ayı için bütün sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 numaralı belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 324 TL’nin altında olan 5 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 120 gün olduğu ancak 21.01.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına giren ve 01.03.2023 tarihinden önce işleme alınan belgede/beyannamede 2022 yılı Ağustos ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15’er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin anlaşılmış olması nedeniyle yapılacak olan 15’er günlük gün ve kazanç ilavesine ilişkin bilgi/belge 01.03.2023 tarihinden önce işleme alındığından, ek prim hizmet belgesindeki gün sayısı, her bir sigortalının günlük prime esas kazanç tutarı 324 TL’nin altında olması koşuluyla, asgari ücret desteğine esas gün sayısı 120+30=150 gün olarak hesaplanacaktır. Ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalının sigorta primine esas kazanç tutarı günlük 324 TL’nin üstüne çıkması halinde asgari ücret desteğine esas hesaplamada bu sigortalıların gün sayısı dikkate alınmayacaktır.

2.2.1. 2022 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen ve günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 324 TL ve altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2022 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2022 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2022 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında geçici 96. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanacağından, bu gibi işyerleri bakımından uygulama bu genelgenin “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” bölümündeki usullere göre yürütülecektir.

Öte yandan, 2022 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;

-(0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,

-Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde,

bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimleri esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2023 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.

Örnek 5: 2023 yılı için yararlanılacak olan gün sayısının tespitinde 2022 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılar için Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin esas alınması gerektiğinden, o işyerinden 2022/Temmuz ve Ağustos aylarında sigortalı çalıştırılmamış ve 2022/Eylül ayında bir sigortalı ve 30 gün olarak bildirim yapılmış olduğu varsayıldığında, değerlendirmeye esas olmak üzere 2022/Eylül ayındaki aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayısı olan 30 gün 2023/Temmuz ve Ağustos ayları hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Örnek 6: İşyerinde 2022/Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında sigortalı çalıştırıldığı ve 30 Eylül 2022 tarihinden sonra sigortalı çalıştırılmadığı varsayıldığında, uygulanacak olan asgari ücret desteği için 2023 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında 2022 yılının aynı ayları baz alınacak, 2023 yılının Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ise 2022 yılında baz alınacak ay/aylar olmadığından, söz konusu aylarda işveren 2023 yılında tescil edilmiş işyerleri yönünden belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde bu destekten yararlanacaktır.

Örnek 7: 2022 yılında yapılan bildirimler                 2023 yılında yapılan bildirimler

Temmuz                                                              Temmuz

Ağustos                                                               Ağustos

Kasım                                                                 Eylül

                                                                                                   Ekim

                                                                                                   Kasım

                                                                                                   Aralık

Bu durumda 2023 yılı Temmuz ve Ağustos ayları için 2022 yılı Temmuz ve Ağustos, 2023 yılı Eylül, Ekim ve Kasım ayları için 2022 yılı Kasım ayında bildirilen günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 324 TL’nin altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2023/Aralık ayı için 2022/Aralık ayında Kuruma bildirim yapılmadığından 2023/Aralık ayı için “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak destekten yararlanılacaktır.

Örnek 8: Örnek 7’de 2022 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında, işyerinde sadece bir sigortalının çalıştığı ve çalışan bu sigortalının da raporlu olması nedeniyle (0) gün (0) kazanç bildirilmiş olduğu varsayıldığında, 2023 yılı Temmuz ve Ağustos ayları için verilecek destek hesabında 2022 yılının ilk bildirim yapılan ayı olan 2022/Kasım ayı aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayısı esas alınacaktır.

Örnek 9: Örnek 7’de yalnızca 2022/Temmuz ayında bildirim yapılmış olması halinde, 2023/Temmuz ayı için 2022 yılı Temmuz ayı baz alınacak olup, diğer aylar bakımından 2023 yılının aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen gün sayıları üzerinden destekten yararlanılacaktır. Ayrıca bu dönemler için “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.

2.2.2. 2022 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden ve günlük prime esas kazancı 324 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır.

Örnek 10: 2022 yılı Ağustos ayında 1 numaralı belge türü ile 4 sigortalı ve 120 gün, 2 numaralı belge türü ile 2 sigortalı ve 60 gün, 24 nolu belge türü ile 1 sigortalı ve 30 gün bildirim yapılan bir işyerinde;

2022/Ağustos ayında bildirilen sigortalılar

Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 6.600 220 324 30
(b) 1 30 6.600 220 324 30
(c) 1 30 6.900 230 324 30
(d) 1 30 9.900 330 324
(e) 2 30 6.600 220
(f) 2 30 7.200 240
(g) 24 30 6.900 230 324 30
TOPLAM 120 gün
2023/Ağustos ayında bildirilen sigortalılar
Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 13.500 30
(b) 1 30 13.500 30
(c) 1 30 15.000 30
(d) 1 30 15.000 30
(e) 2 30 15.000
(f) 2 30 16.000
(g) 24 30 13.500 30
TOPLAM 150 gün

2023/Ağustos ayında destekten yararlanabilecek sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısı 150 olmasına karşın; 2022/Ağustos ayında uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılardan 1 numaralı belge türü ile bildirilen (a), (b), (c) sigortalıları ile 24 nolu belge türü ile bildirilen (g) sigortalısına ilişkin yapılan bildirimler 120 gün olduğundan (sigortalı (d)’nin 2022/Ağustos ayındaki günlük prime esas kazanç tutarı 324 TL’nin üstünde olduğundan, (e) ve (f) sigortalıları ise 2 numaralı belge türüne tabi olduğundan hesaplamaya dâhil edilmemiştir.) işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 120 gün olacaktır.

Örnek 11: 2022 ve 2023 yılı Temmuz aylarında bildirimi yapılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç tutarları aşağıdaki şekilde olduğu varsayıldığında;

2022 YILI BELGE TÜRÜ 1 KANUN TÜRÜ 05510 324 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları 160 GÜN 2023 YILI BELGE TÜRÜ 1 KANUN TÜRÜ 05510 Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı Arasında Bildirilen Sigortalıların 200 GÜN Prim Ödeme Gün Sayıları
BELGE TÜRÜ 1 KANUN TÜRÜ 14857 324 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları 150 GÜN BELGE TÜRÜ 1 KANUN TÜRÜ 14857 Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı Arasında Bildirilen Sigortalıların 160 GÜN Prim Ödeme Gün Sayıları
BELGE TÜRÜ 13 324 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları 150 GÜN BELGE TÜRÜ 13 Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı Arasında Bildirilen Sigortalıların 150 GÜN Prim Ödeme Gün Sayıları

2022 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olup, prime esas günlük kazanç alt sınırı 324 TL altında olan sigortalılar için bildirilen toplam prim ödeme gün sayısı 460 gün, 2023 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının 510 gün olması dolayısıyla 510 gün (Cari ay) > 460 gün (İlgili ay) olduğundan destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı 460 gün olacaktır.

Örnek 12: 11 nolu örnekteki 2023 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının 400 gün olması halinde, destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı 2022/Temmuz ayında bildirilen prim ödeme gün sayısından az olması nedeniyle, 400 gün (Cari ay) < 460 gün (İlgili ay), destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı 400 gün olacaktır.

2.2.3. 2023 yılının destekten yararlanılacak ilgili ayında yasal süresi içinde daha önce Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için iptal nitelikte belge/beyanname verilmesi halinde destekten yararlanılacak tutar yeniden hesaplanacaktır.

Örnek 13: Destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısının 400 gün olduğu ve örnek 11’de belge türü 13 seçilerek verilen aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prim ödeme gün sayısı 20 gün olması gerekirken, verilen aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde 30 gün olarak bildirilen bir sigortalının olduğu ve bunun için 10 günlük iptal nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verildiği varsayıldığında; destekten yararlanılacak gün sayısının hesabında 400-10=390 gün esas alınacaktır.

2.2.4. 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu’nun ek 9. maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken 2022 yılının aynı ayında 0510, 0520 işkolu kodlarından ve 4, 5, 35, 36 ve 55 nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 863 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile bu sayıya % 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısının toplamını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.

Diğer taraftan, prim ödeme gün sayılarına yapılacak % 50 ilave hesaplamasında prim ödeme gün sayısının küsuratlı çıkması halinde, küsuratlı kısım dikkate alınmayacaktır.

Örnek 14: 2022 yılı Temmuz ayında taşkömürü üretimi yapan bir işyerinde çalıştırılan sigortalılar için 1 numaralı belge türü ile 2 sigortalı ve 60 gün, 35 numaralı belge türü ile 24 sigortalı ve 719 gün, 2 numaralı belge türü ile 1 sigortalı ve 30 gün bildirim yapıldığı, 35 numaralı belge türü ile bildirilen sigortalıların günlük prime esas kazanç tutarlarının 863 TL’yi geçmediği diğer belge türleri ile bildirilen sigortalıların ise günlük kazançlarının 324 TL’nin altında olduğu varsayıldığında, 2022 Temmuz ayı aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan;

35 nolu belge türü ile bildirilen ve günlük kazancı 863 TL ve altında olan 24 sigortalı için 719 gün,

35 nolu belge türü ile bildirilen ve günlük kazancı 863 TL ve altında olan 24 sigortalının prim ödeme gün sayısının %50’sini geçmemek üzere = 719/2 = 359,50 = 359 gün,

35 nolu belge türü ile bildirilen sigortalılar bakımından dikkate alınabilecek azami prim ödeme gün sayısı = 719 + 359 = 1.078 gün olacaktır.

1 numaralı belge türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL ve altında olan 2 sigortalı için 60 gün (2 x 30) olmak üzere,

2022 yılı Temmuz ayı için baz alınacak toplam 1.138 gün (1.078+60), 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısı ile karşılaştırılmak suretiyle destekten yararlanılacak azami gün sayısı bulunacaktır.

Öte yandan, 2 numaralı belge türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL ve altında olan sosyal güvenlik destek primine tabi olan sigortalı için söz konusu destekten yararlanılamayacaktır.

2.2.5. 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2022 yılının aynı ayında bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 647 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.

Buna göre, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinden, 01.01.2023 ila 31.12.2023 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinin 2022 yılı için sağlanacak olan destek tutarına esas günlük kazanç tutarının 647 TL olarak dikkate alınabilmesi amacıyla bu durumdaki işyerlerine ilişkin listeler sisteme tanımlanmaktadır.

Diğer taraftan, 01.01.2023 ila 31.12.2023 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi imzalamasına rağmen söz konusu uygulamadan faydalanamadığını beyan eden işverenlerimizin Bakanlıktan alınan listelerde gerekli güncelleme/ekleme işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.

2.2.6. Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 16,66 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

Örnek 15: 11 nolu örnekteki işverenin yararlanabileceği toplam prim ödeme gün sayısı 460 olduğundan, işverene verilecek asgari ücret destek tutarı 460 x 16,66= 7.663,60 TL olacaktır. Ayrıca ilgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 16,66 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

2.3- Destekten Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar

2.3.1. Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Yasal Süresinde Verilmesi

Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmesi gerekmektedir. Buna göre yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki/beyannamelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

Örnek 16: 2023/Eylül ayında destekten yararlanacak işyerinin, 2023/Eylül ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren 1 nolu belge türünden,

15 sigortalı için yasal süresinde asıl ile 300 gün,

5 sigortalı için yasal süresinde iptal ile 100 gün,

3 sigortalı için yasal süresinde ek ile 90 gün,

Prim ödeme gün sayısı ile bildirildiği varsayıldığında; 300-100+90= 290 gün asgari ücret desteğinin hesabında dikkate alınacaktır.

2.3.1.1. 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin olmak üzere yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını artıracak mahiyetteki ek aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki (iptal niteliğindeki) aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Örnek 17: 16 nolu örnekte 2 sigortalı için yasal süresi dışında ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 60 gün prim ödeme gün sayısı bildirildiği varsayıldığında 300-100+90=290 gün, prim ödeme gün sayısının hesaplanmasında dikkate alınacaktır. Ek belgedeki/beyannamedeki 60 gün, belgenin/beyannamenin süresi dışında verilmesi nedeniyle dikkate alınmayacaktır.

Örnek 18: 16 nolu örnekte 2 sigortalı için yasal süresi dışında 27.10.2023 tarihinde iptal aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 40 günlük iptal bildirildiği varsayıldığında; yasal süresi dışında verilen iptal aylık prim hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prim ödeme gün sayılarında azalış meydana geldiğinden ve dolayısıyla destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı azalacağından 290-40=250 gün prim ödeme gün sayısının hesaplanmasında dikkate alınacaktır.

Bundan dolayı, 2023 yılı Eylül ayı için yararlanılmış olan destek tutarının 40×16,66= 666,40 TL tutarındaki kısmının 2023/Eylül ayına ilişkin verilen destek tutarından düşülerek Türkiye İş Kurumuna iade edilmesi gerekecektir.

Ancak, her halükarda 2023 yılına ilişkin yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 28.02.2024 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki/beyannamelerdeki sigortalılar destekten yararlanılacak tutarın hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

2.3.1.2. Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar için destekten yararlanılamayacaktır.

Örnek 19: 2023/Ekim ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmediği ancak izleyen aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verildiği varsayıldığında, yalnızca yasal süresinde verilmeyen 2023/Ekim ayından dolayı destekten yararlanılamayacaktır.

2.3.2. İşverenin Kuruma prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması hali

2023 yılı öncesi tescil edilmiş olan işyerleri için uygulanacak olan asgari ücret desteğinden işverenler Kuruma vadesi geçmiş borcu olsa dahi yararlanabileceği gibi, aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da aranmayacaktır.

Örnek 20: 01.02.2013 tarihinde tescil edilen ve 2023/Temmuz ayında destekten yararlanacak işyerinin, 2023/Temmuz ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren 13 belge türünden,

15 sigortalı için yasal süresinde asıl ile 300 gün,

5 sigortalı için yasal süresinde iptal ile 100 gün,

3 sigortalı için yasal süresinde ek ile 90 gün,

Prim ödeme gün sayısı ile bildirildiği ve söz konusu aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden doğan prim borcunun 31.08.2023 tarihine kadar ödenmediği varsayıldığında, 2023/Temmuz ve takip eden aylarda da destekten yararlanılabilecektir.

Örnek 21: Örnek 20’deki işverenin 2023/Temmuz aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği tarihte 2023 yılı Ocak ila Haziran aylarına/dönemine ilişkin yasal süresi geçmiş prim borcu bulunsa dahi destekten yararlanması mümkün olacaktır.

2.3.3. 2023 Yılı Temmuz ila Aralık Ayları/Dönemi için Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması

2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2023 Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Örnek 22: (A) işverenin 2023 yılı Ağustos ayında (B) sigortalısının prime esas kazanç tutarını eksik bildirdiğinin 07.11.2023 tarihinde tespit edildiği varsayıldığında, işveren 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayı için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılarından dolayı destekten yararlanamayacak olup; 2023/Temmuz ila 2023/Aralık aylarında yararlanılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2023/Temmuz ila 2023/Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,45 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık aylarında/döneminde asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde sözkonusu işyerinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Buna göre 2023/Temmuz ila 2023/Aralık döneminde tek bir ayda dahi 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini geçen tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti halinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Örnek 23: (C) işverenine ait işyerinde 13.09.2023 tarihinde Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetim sonucunda 2023 yılı Temmuz ayında Kuruma bildirilen bir sigortalının bu ayda 1.200,00 TL tutarında prime esas kazanç tutarının eksik bildirildiğinin tespit edildiği, işverenin söz konusu prime esas kazanç eksikliğini, Kurumca yapılacak yazılı ihtar üzerinde 15 günlük süre içinde tamamladığı varsayıldığında, 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılarından dolayı destekten yararlanmaya devam edilecektir.

Örnek 24: (D) işverenine ait işyerinde Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimde Kuruma bildirilen bir sigortalının 2023 yılı Temmuz ayında 1.500 TL, Ağustos ayında 750 TL ve Eylül ayında 800 TL tutarında prime esas kazancının eksik bildirildiğinin tespit edildiği varsayıldığında; 2023/Temmuz ayında tespiti yapılan prime esas kazanç eksikliğinin 1.341,45 TL’nin üstünde olması nedeniyle, sözkonusu işyerinde 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılarından dolayı destekten yararlanılamayacak olup; yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

2.3.4. 2023/Temmuz ila 2023/Aralık Aylarında/Döneminde Bildirilen Sigortalı Sayısının 2022 yılı Ocak ila Aralık Aylarında/Döneminde En Az Bildirim Yapılan Aydaki/Dönemdeki Sigortalı Sayısından Az Olmaması

Destekten yararlanılacak ayda/dönemde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının, 2022 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında olması halinde, en az sigortalı sayısının altında bildirim yapılan ayda/aylarda destekten yararlanılamayacaktır.

Buna göre; destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde;

-Gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar (destekten yararlanılacak ayda/dönemde eksik gün nedeni 2-Ücretsiz İzin, 18-Kısa Çalışma Ödeneği, 21-Diğer Ücretsiz İzin, 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler olarak seçilen sigortalılar hariç) ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 nolu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır.

  • Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.
  • Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde, bu sigortalı için ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
  • Aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
  • Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir.

Örnek 25: (C) işvereni tarafından 2022 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan sigortalıların durumu aşağıdaki gibidir.

Ay/Dönem Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Sigortalı Sayısı Sosyal Güvenlik Destek Primine Tabi Sigortalı Sayısı 0 (Sıfır) Gün Bildirim Yapılan Sigortalı Sayısı Toplam Sigortalı Sayısı
2022/Ocak 30 1 1 32
2022/Şubat 29 1 2 32
2022/Mart 29 3 2 34
2022/Nisan 28 5 3 36
2022/Mayıs 29 4 0 33
2022/Haziran 30 4 1 35
2022/Temmuz 32 1 2 35
2022/Ağustos 30 5 3 38
2022/Eylül 32 4 1 37
2022/Ekim 33 3 2 38
2022/Kasım 33 3 2 38
2022/Aralık 33 3 2 38

Buna göre; sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan sigortalılar ile 0 (Sıfır) gün bildirim yapılan sigortalılar en az sigortalı bildirimi yapılan ayın/dönemin tespitinde dikkate alınmadığından, işyerinin uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan 2022/Nisan ayındaki/dönemindeki sigortalı sayısı (28) baz alınacaktır.

(C) işvereni tarafından 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan sigortalıların durumu aşağıdaki gibidir.

Ay/Dönem Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Sigortalı Sayısı Sosyal Güvenlik Destek Primine Tabi Sigortalı Sayısı 0 (Sıfır) Gün Bildirim Yapılan Sigortalı Sayısı Toplam Sigortalı Sayısı Destekten Yararlanma Durumu
2023/Temmuz 28 1 0 29 Evet
2023/Ağustos 28 1 0 29 Evet
2023/Eylül 27 2 0 29 Hayır
2023/Ekim 29 0 0 29 Evet
2023/Kasım 28 1 0 29 Evet
2023/Aralık 27 2 0 29 Hayır

Bu durumda, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan sigortalılar destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki bildirim yapılan sigortalı sayısının tespitinde dikkate alınmadığından en az bildirim yapılan 2022/Nisan ayındaki/dönemindeki sigortalı sayısının (28) altında bildirim yapılan 2023/Eylül ve Aralık aylarında destekten yararlanılamayacaktır.

2022/Ocak ila 2022/Aralık aylarına/dönemine ve 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin sigortalı sayısında değişikliğe neden olacak şekilde gerek kendiliğinden, gerekse mahkeme ilamına ya da kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen belgelere veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlere istinaden düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 2022/Ocak ila 2022/Aralık ayları/dönemi için 01.03.2023, 2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi için 28.02.2024 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki/beyannamelerdeki sigortalılar en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının hesaplanmasında/en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile karşılaştırmada dikkate alınmayacaktır.

Örnek 26: (A) işverenine ait 2022/Ocak ila 2022/Aralık aylarına/dönemi için en az bildirim yapılan aya ilişkin sigortalı sayısı ile 2023/Temmuz ayında/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının aşağıdaki gibi olduğu durumda;

En Az Sigortalı Bildirimi Yapılan Ay Sigortalı Sayısı 2023/Temmuz Sigortalı Sayısı
2022/Ağustos 10 10

2023/Temmuz ayı için asgari ücret desteğinden yararlanılmakta iken 2022/Ağustos ayına ilişkin 1 sigortalı için yasal süresi dışında verilen ve 01.03.2023 tarihinden önce işleme alınan ek aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kayıtlı sigortalının en az sigortalı sayısının hesaplanmasında dikkate alınması sonucu 2022/Ağustos ayındaki sigortalı sayısının 11’e yükseldiği varsayıldığında; 2023/Temmuz ayı sigortalı sayısı en az bildirim yapılan 2022/Ağustos ayındaki sigortalı sayısının altında kalacağından 2023/Temmuz ayı için destekten yararlanılamayacaktır.

Örnek 27: 26 nolu örnekte 2023/Temmuz ayına ilişkin 1 sigortalı için 11.10.2023 tarihinde iptal aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verildiği varsayıldığında; sigortalı sayısını azaltacak mahiyette olan ve yasal süresi dışında verilen söz konusu belgedeki/beyannamedeki 1 sigortalının dikkate alınması nedeniyle 2023/Temmuz ayı için destekten yararlanılamayacaktır.

Örnek 28: (B) işverenine ait 2022/Ocak ila 2022/Aralık ayları/dönemi için en az bildirim yapılan aya ilişkin sigortalı sayısı ile 2023/Ağustos ayında/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının aşağıdaki gibi olduğu durumda;

En Az Sigortalı Bildirimi Yapılan Ay Sigortalı Sayısı 2023/Ağustos Sigortalı Sayısı
2022/Temmuz 10 9

2022/Temmuz ayına ilişkin 1 sigortalı için yasal süresi dışında verilen ve 01.03.2023 tarihinden önce işleme alınan iptal aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kayıtlı sigortalının en az sigortalı sayısının hesaplanmasında dikkate alınması sonucu 2022/Temmuz ayındaki sigortalı sayısının 9’a düştüğü varsayıldığında; 2023/Ağustos ayı sigortalı sayısı en az bildirim yapılan 2022/Temmuz ayındaki sigortalı sayısıyla aynı olacağından 2023/Ağustos ayı için destekten yararlanılacaktır.

Örnek 29: 28 nolu örnekte 2023/Ağustos ayına ilişkin 1 sigortalı için 28.09.2023 tarihinde ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verildiği varsayıldığında; sigortalı sayısını artıracak mahiyette olan ve yasal süresi dışında verilen söz konusu belgedeki/beyannamedeki 1 sigortalının dikkate alınmaması nedeniyle 2023/Ağustos ayı için destekten yararlanılamayacaktır.

Örnek 30: 28 nolu örnekteki 2023/Ağustos ayına ilişkin iptal aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 28.02.2024 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki/beyannamelerdeki sigortalılar, en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile karşılaştırma yapılmasında dikkate alınmayacaktır.

Örnek 31: 28 nolu örnekteki 2022/Temmuz ayına ilişkin iptal aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 01.03.2023 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki/ beyannamelerdeki sigortalılar en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

3- 2023 YILINDA TESCİL EDİLMİŞ/EDİLECEK OLAN İŞYERLERİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER

3.1- Kapsama Giren Sigortalılar

Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir.

Örnek 32: 2023 yılı Temmuz ayında;

(1) nolu belge türünden 5 sigortalı,

(2) nolu belge türünden 3 sigortalı,

(13) nolu belge türünden 2 sigortalı,

(23) nolu belge türünden 2 sigortalı,

bildirildiği varsayıldığında, 2023 yılı Temmuz ayında (1) ve (13) nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan dolayı destekten yararlanılacaktır.

3.2- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

2023 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vb. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.

Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 28.02.2024 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2023 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.

2023 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri ile 2022 yılı öncesi tescil edilmiş olup 2022 yılında hiç bildirim yapılmayan işyerleri için uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. Dolayısıyla, 2023 yılında tescil edilen işyerlerinde 324 TL (0510 ve 0520 işkolu kodlu ve 4, 5, 35, 36 ve 55 nolu belge türleri işyerlerinde yer altında çalıştırılan sigortalılar için 863 TL), 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 TL ve altında günlük sigorta primine esas kazanç bildirilmiş olunması şartı aranmadan prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacaktır.

Örnek 33: 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalılar:

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz Alınacak Günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 13.500 450 Yok 30
(b) 1 30 13.500 450 Yok 30
(c) 1 30 13.500 450 Yok 30
(d) 1 30 13.800 460 Yok 30
(e) 2 30 15.000 500 Yok
(f) 2 30 15.000 500 Yok
(g) 24 30 13.500 450 Yok 30
(h) 35 30 13.500 450 Yok 30
180 gün

2023/Temmuz ayı için baz alınacak günlük prime esas kazanç tutarı olmadığından, uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılardan 1 numaralı belge türü ile bildirilen (a), (b), (c), (d) sigortalıları ile 24 ve 35 nolu belge türü ile bildirilen (g) ve (h) sigortalılarına ilişkin yapılan bildirimlerden dolayı işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 180 gün olarak tespit edilecektir.

3.2.1. Destekle sağlanacak indirim tutarı ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 16,66 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacaktır.

3.2.2. İlgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 16,66 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

3.3- Destekten Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar

3.3.1. Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Yasal Süresinde Verilmesi

Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılının Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi gerekmektedir. Buna göre yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki/beyannamelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerindeki/beyannamelerindeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

Örnek 34: 2023/Temmuz ayında destekten yararlanacak işyerinin, 2023/Temmuz ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren 1 nolu belge türünden,

15 sigortalı için yasal süresinde asıl ile 300 gün,

5 sigortalı için yasal süresinde iptal ile 100 gün,

3 sigortalı için yasal süresinde ek ile 90 gün,

Prim ödeme gün sayısı ile bildirildiği varsayıldığında; 300-100+90=290 gün prim ödeme gün sayısının hesaplanmasında dikkate alınacaktır.

3.3.1.1. Yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını artıracak mahiyetteki ek aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Örnek 35: 34 nolu örnekte 2 sigortalı için yasal süresi dışında ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 60 gün prim ödeme gün sayısı bildirildiği varsayıldığında; yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki sigortalılardan dolayı destekten yararlanamayacağından, 300-100+90=290 gün prim ödeme gün sayısının hesaplanmasında dikkate alınacaktır. (Yasal süresi dışında verilen 60 günlük ek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayısı hesaplamada dikkate alınmayacaktır.)

Örnek 36: 2023 yılı Ağustos ayında 4 sigortalı için 120 gün bildirim yapılmıştır.

10.10.2023 tarihinde ilave 2 sigortalı için 60 gün ek prim hizmet belgesi verilmiştir.

20.11.2023 tarihinde 2 sigortalı için 40 gün iptal aylık prim hizmet belgesi verilmiştir.

Bu bilgilere göre 10.10.2023 tarihinde yasal süresi dışında verilen ek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayıları destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık 20.11.2023 tarihinde yasal süresi dışında verilen iptal aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prim ödeme gün sayılarında azalış meydana geldiğinden ve dolayısıyla destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı azalacağından, işyerinin 2023 yılı Ağustos ayı için fazladan yararlandığı 40x 16,66=666,40 TL tutarındaki asgari ücret desteği iptalden kaynaklanan ve işverene iade edilecek olan sigorta primi tutarından az olacağından destekten yararlanmaya devam edilecek olup 666,40 TL ise Türkiye İş Kurumuna iade edilecektir.

3.3.1.2. Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar/dönem için destekten yararlanılamayacaktır.

Örnek 37: 2023/Temmuz ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmediği ancak izleyen aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verildiği varsayıldığında, yalnızca yasal süresinde verilmeyen 2023/Temmuz ayından dolayı destekten yararlanılamayacaktır.

3.3.2. Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinden veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinden Kaynaklanan Sigorta Primlerinin Yasal Süresinde Ödenmesi

2023 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2022 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2022 yılının en son bildirim yapılan ayından 2022 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri (2022 yılının en son bildirim yapılan ayından sonraki döneme karşılık gelen 2023 yılındaki dönemler) için söz konusu destekten yararlanılması bakımından aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 2023 yılına ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün değildir.

Örnek 38: 2023/Temmuz ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan sigorta priminin süresi içinde ödenmiş olduğu varsayıldığında destekten yararlanılması mümkündür.

3.3.3. Destekten Yararlanılabilmesi için Kuruma Vadesi Geçmiş Borcun Bulunmaması veya Söz Konusu Borcun 21/7/1953 Tarihli ve 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’un 48. Maddesine Göre Taksitlendirilmiş Olması

Destekten yararlanılabilmesi için 2023 yılında Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.

Bu bakımdan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenler, borç ödenmediği veya 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirilmediği sürece destekten faydalanamayacaktır.

Diğer taraftan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenin söz konusu borcu ödemesi veya 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirmesi halinde, borcun ödendiği veya 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirmenin yapıldığı tarih itibarıyla yasal verilme süresi geçmemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere diğer koşulların sağlanması kaydıyla destekten yararlanması mümkündür.

Örnek 39: 2023/Temmuz ayına ait sigorta priminin 2023/Ağustos ayı sonuna kadar ödenmemiş ve 15.11.2023 tarihinde ödenmiş olması halinde vadesi geçmiş prim borcu olması nedeniyle 2023/Temmuz-Ağustos-Eylül ayları için destekten yararlanılması mümkün değilken; buna karşın 2023/Ekim ayı aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere öngörülen diğer koşulların da sağlanması kaydıyla destekten yararlanılması mümkündür.

Örnek 40: İşverenin Kuruma olan vadesi geçmiş borcunu 10.08.2023 tarihinde ödediği varsayıldığında, 10.08.2023 tarihi itibarıyla yasal olarak verilme süresi dolmamış olan 2023/Temmuz ayı aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere öngörülen diğer koşullarında sağlanması kaydıyla destekten yararlanabilecektir.

Örnek 41: (A) işverenin (B) sigortalısına ait işe giriş bildirgesini yasal süresinde vermemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasının 10.10.2023 tarihinde kendisine tebliğ olunduğu varsayıldığında, söz konusu idari para cezası borcunun 25.10.2023 tarihine kadar ödenmemesi halinde, kesinleşmiş olan idari para cezasının ödeneceği tarihe kadar destekten yararlanılması mümkün değildir.

Örnek 42: 41 nolu örnekteki idari para cezası borcunun 22.11.2023 tarihinde ödendiği varsayıldığında, 22.11.2023 tarihi itibarıyla yasal olarak verilme süresi dolmamış olan 2023/Ekim ayı aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere öngörülen diğer koşulların da sağlanması kaydıyla, destekten yararlanılabilecektir.

Destekten yararlanılan ayda Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunmayan işyeri işvereni tarafından destekten yararlanılan ay için yasal süresi dışında ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi veya belge türü/kanun türü değişikliği yapılması gibi nedenlerden dolayı destekten yararlanılan ay için geriye yönelik olarak 28.02.2024 tarihinden önce borç ortaya çıkması durumunda, söz konusu borç tahakkuk ettiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar ödenir veya 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirme yapılırsa bu borçtan dolayı borç tahakkuk edilen ay için asgari ücret desteği verilmez ancak diğer aylar için işverenin asgari ücret desteğinden yararlandırılması sağlanır. Borcun belirtilen tarihe kadar ödenmemesi halinde borcun ödendiği tarihe kadar yararlanılmış asgari ücret destekleri gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınır.

Örnek 43: (A) işyeri için 2023/Temmuz ayında 1 nolu belge türü ile bildirilen 5 sigortalı için destekten yararlanılmıştır. Ancak 5 sigortalıdan (B) sigortalısının prime esas kazancının 1.000 TL eksik bildirilmesi nedeniyle yasal süresi dışında verilen ek aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden dolayı 22.09.2023 tarihi itibarıyla borç tahakkuk ettiği varsayıldığında; 31.10.2023 tarihine kadar borcun ödenmesi veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre taksitlendirilmiş olması halinde, 2023/Temmuz ayı için asgari ücret desteği verilmez ve verilmiş olan asgari ücret desteği gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınır ancak 2023/Ağustos, Eylül ayları için işveren destekten yararlandırılır. Ancak borcun 30.11.2023 tarihinde ödenmesi halinde 2023/Ekim (Ekim ayı dahil) ayına kadar yararlanılmış asgari ücret destekleri gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınır.

Örnek 44: 43 nolu örnekteki işyerinin ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan borcunu 22.12.2023 tarihinde ödediği varsayıldığında, 2023/Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim ayları için destekten yararlanılamayacak, yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

3.3.4. 2023 Yılı Temmuz ila Aralık Ayları/Dönemi için Çalıştırdığı Kişileri Sigortalı Olarak Bildirmemesi veya Bildirdiği Sigortalıları Fiilen Çalıştırmaması

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün olmadığından, bu işverenler 2023 yılı Temmuz (Daha sonra tescil edilmiş ise tescil ayı) ila 2023 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Örnek 45: (A) işverenin 2023 yılı Temmuz ayında (B) sigortalısını Kuruma bildirmediğinin 19.09.2023 tarihinde tespit edildiği varsayıldığında, işveren 2023 Temmuz ila 2023 Aralık aylarında/döneminde destekten yararlanamayacağı gibi 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Örnek 46: 07.02.2023 tarihinde tescil edilen işyerinde 5 sigortalı çalıştıran (A) işverenin 2023 yılı Ağustos ayına ilişkin olarak (B) sigortalısını çalıştırmadığı halde Kuruma bildirdiğinin 16.10.2023 tarihinde tespit edildiği varsayıldığında, işveren 2023/Ağustos ayı ve takip eden aylar için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılardan dolayı destekten yararlanamayacak olup, 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında/döneminde destekten yararlanılmış olması halinde, yararlanılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan 2023/Temmuz ila 2023/Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,45 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2023 yılı Temmuz ila Aralık ayları/dönemi asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde sözkonusu işyerinde 2023 Temmuz ila 2023 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Diğer taraftan prime esas kazancı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.341,45 TL) geçmeyecek tutarda hiç bildirilmemiş olanların sigortalılık bildirimlerinin de süresinde yapılmadığının tespiti durumunda Kanun’un geçici 96. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, yararlandırılan asgari ücret destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezasıyla birlikte geri alınacaktır.

Buna göre 2023 Temmuz ila Aralık döneminde tek bir ayda dahi 2023 yılı ikinci altı aylık brüt asgari ücretin onda birini geçen tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti halinde 2023 Temmuz ila 2023 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Örnek 47: (A) işverenine ait işyerinde Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimde 2023/Ağustos ayında;

– Kuruma bildirilen sigortalı (B)’nin 1.000,00 TL tutarında prime esas kazancının eksik bildirildiğinin,

– Çalışan (C) kişisinin sigortalı olarak Kuruma bildirilmediğinin,

– (D) ve (E) sigortalılarının fiilen çalışmadığı halde Kuruma bildirildiğinin,

tespit edildiği varsayıldığında; 2023/Ağustos ayında sigortalı (B) için tespit edilen prime esas kazanç tutarı her ne kadar 1.341,45 TL’nin altında olsa da, sözkonusu işyerinde aynı ayda hem kayıt dışı sigortalı hem de sahte sigortalılık tespitinin yapıldığı dikkate alındığında, 2023/Temmuz ila 2023/Aralık ayları/dönemi için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılardan dolayı destekten yararlanılamayacak olup; yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

4- SİGORTA PRİMLERİNİN İŞVEREN VE SİGORTALI HİSSELERİNİN TAMAMININ DEVLET TARAFINDAN KARŞILANDIĞI DURUMLARDA VERİLECEK DESTEK TUTARI

Sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalıları için ödeyeceği sigorta primlerinin tutarının İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.

4.1- 01.01.2023 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş Olan İşyerlerinde Yapılacak İşlemler

2022 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinde kayıtlı sigortalılardan günlük prime esas kazancı 324 TL ve altında, 0510, 0520 işkolu kodu ve 4, 5, 35, 36 ve 55 nolu belge türleri verilen işyerleri bakımından günlük prime esas kazancı 863 TL ve altında veya 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere, cari ayda gönderilen uzun vadeli sigorta kollarını içeren aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen toplam prim ödeme gün sayıları ile karşılaştırılmak suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısının 16,66 TL ile çarpılması suretiyle destekten yararlanılacak tutar bulunacaktır.

Örnek 48: 6. bölgede kurulu bulunan işyerinin 2022/Temmuz ayında bildirilen sigortalıları:

Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı kanun türü 2022 yılı Gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 05510 30 9.000 300 324 30
(b) 1 05510 30 9.000 300 324 30
(c) 1 26322 30 9.600 320 324 30
(d) 1 26322 30 10.500 350 324
(e) 2 Yok 30 9.000 300 324
(f) 24 4857 30 9.000 300 324 30
Toplam 120 Gün
6. bölgede kurulu bulunan işyerinin 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalıları:
Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı kanun türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL
(a) 1 05510 30 13.415
(b) 1 05510 30 13.415
(d) 1 26322 30 13.415
(f) 1 26322 30 13.415
(ı) 1 26322 30 13.415
(g) 24 26322 30 13.415
Toplam 180

Bu durumda, 2022/Temmuz ayında 26322 sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL altında olan sigortalıların prim gün sayıları (30 gün) ile 05510 (60 gün) ve 4857 (30 gün) sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL’nin altında olan sigortalıların gün sayıları toplamı (120 gün) üzerinden destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

Dolayısıyla örneğimizdeki işyeri işverenine 2023 yılı Temmuz ayında bildirdiği uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalılarının gün sayısı toplamı 180 gün olmasına rağmen, azami destek verilecek olan gün sayısı bir önceki yıldaki günlük prime esas kazanç tutarı 324 TL ve altında olanların toplam gün sayısını geçemeyeceğinden, 120 gün üzerinden asgari ücret desteği verilecektir.

Örnek 49: 2022/Ağustos ayında (A) işyerinde çalıştırılanlara ilişkin belge ve kanun türü ile gün ve kazanç tutarları aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir.

Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı kanun türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 05510 30 9.000 300 324 30
(b) 1 05510 30 9.000 300 324 30
(c) 1 05510 30 9.000 300 324 30
(d) 1 15921 30 9.000 300 324 30
Toplam 120 gün

Bu işyeri için 2023 yılının aynı ayı olan Ağustos ayında çalıştırılan sigortalılara ilişkin tablonun aşağıdaki gibi gerçekleştiği varsayıldığında;

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı kanun türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL
(a) 1 05510 30 14.600
(b) 1 05510 30 14.600
(c) 1 05510 30 14.600
(e) 1 05510 30 14.200
(f) 1 05510 30 14.200
Toplam 150 gün

Bu durumda, 2022/Ağustos ayında 15921 sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL altında olan sigortalının prim gün sayısı (30 gün) ile 05510 sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 324 TL altında olan sigortalıların gün sayıları (90 gün) toplamı (120 gün) üzerinden destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

2022 yılının aynı ayında 15921 Kanun türünden yararlanan sigortalının bilahare işten çıkmış olmasına rağmen, 2023/Ağustos ayında hesaplanacak prim gün sayısının hesabında çıkan sigortalının gün sayısı da dikkate alınacaktır. Dolayısıyla 2023 yılının aynı ayında destekten yararlanılacak azami gün sayısı yine 120 gün olacaktır.

4.2- 01.01.2023 Tarihi ve Sonrasında Tescil Edilmiş Olan İşyerlerinde Yapılacak İşlemler

2023 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri bakımından uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden ve sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamındaki kanun türü seçilerek gönderilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları birlikte değerlendirilmek suretiyle destekten yararlanılmaya ilişkin bulunacak gün sayısının 16,66 TL ile çarpılması suretiyle destekten yararlanılacak tutar bulunacaktır.

Örnek 50: 6. bölgede kurulu bulunan işyerinin 2023/Eylül ayında bildirilen sigortalıların;

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı kanun türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL
(a) 1 05510 30 14.800
(b) 1 05510 30 14.800
(d) 1 26322 30 13.414,50
(f) 1 26322 30 13.414,50
(ı) 1 26322 30 13.414,50
(e) 1 Yok 30 14.000
(g) 24 4857 30 14.800
Toplam 210 gün
2023/Eylül ayında işverene verilecek asgari ücret destek tutarı 210 x 16,66= 3.498,60 TL olacaktır

Örnek 51: (A) işvereninin 2023/Ekim ayında destekten yararlandığı tutarın 2.499,00 TL ve 2023/Kasım ayı bildirimlerinin aşağıdaki tablodaki gibi olduğu varsayıldığında;

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı kanun türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Ödenecek Prim Tutarı TL
(a) 1 26322 30 13.414,50 Yok
(b) 1 26322 30 13.414,50 Yok
(c) 1 26322 30 13.414,50 Yok
(d) 1 26322 30 13.414,50 Yok
(e) 1 26322 30 14.000,00 202
Toplam 150 gün

İşveren 26322 kanun türünden yararlandığı için ve asgari ücretin üstünde ücret ödediği 1 sigortalısı olduğu için ödeyeceği prim tutarı örnekte olduğu gibi 202 TL’dir. Bu işveren 2023/Ekim ayı için toplam 2.499,00 TL destek alması gerekirken, işverenin ödeyeceği sigorta primi tutarının İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabileceğinden, söz konusu işveren 202 TL tutarında destek alacaktır.

5. ALT İŞVERENİ BULUNAN İŞYERLERİ VE ALT İŞVERENLERLE İLGİLİ İŞLEMLER

5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin 5510 sayılı Kanunun geçici 96. maddesinin uygulanacağı 01.07.2023-31.12.2023 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir.

Bu bakımdan, alt işverenler için uygulanacak olan asgari ücret desteğinin, alt işverenlerin kendilerine ait alt işverenlik tescillerinin; 01.01.2023 tarihinden önce yapılmış ve 2023 yılında da faaliyetine devam ediyor olması halinde bu genelgenin 2 numaralı bölümünde açıklanan usul ve esaslar, 01.01.2023 tarihinden sonra yapılmış/yapılacak olması halinde ise yine bu genelgenin “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak her bir alt işveren için ayrı ayrı uygulanacaktır.

Bu kapsamda,

– Asgari ücret desteğinin hesaplanmasında, prim ödeme gün sayısının, toplam sigortalı sayısının, 2022 yılındaki uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen en az bildirim yapılan aydaki sigortalı sayısının ve prime esas kazançların hesabı konusundaki bu genelgede belirtilen hususlar, asıl işveren ve her bir alt işveren yönüyle ayrı ayrı değerlendirilecektir.

Örnek 52: 2022/Temmuz ayında (A) asıl işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;
Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 8.400 280 324 30
(b) 1 30 8.400 280 324 30
(c) 1 30 9.000 300 324 30
(d) 1 30 9.900 330 324
(e) 2 30 9.000 300 324
Toplam 90 gün
2022/Temmuz ayında (B) alt işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;
Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(f) 2 30 7.500 250 324
(g) 24 30 7.500 250 324 30
Toplam 30 gün
2023/Temmuz ayında (A) asıl işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;
Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(k) 1 30 14.200 30
(l) 1 30 14.200 30
(m) 1 30 14.500 30
(n) 1 30 14.300 30
(o) 2 30 14.000
120 gün
2023/Temmuz ayında (B) alt işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;
Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(y) 1 30 14.000 30
(g) 1 30 17.000 30
60 gün

Bu durumda;

(A) işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 90 gün,

(B) alt işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 30 gün olacaktır.

Örnek 53: 05.01.2023 tarihinde tescil edilen (A) asıl işverenince 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalılar:

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 15.000 500 Yok 30
(b) 1 30 15.000 500 Yok 30
(c) 1 30 15.000 500 Yok 30
(d) 1 30 15.000 500 Yok 30
(e) 2 30 21.000 700 Yok
Toplam 120 gün
2023/Temmuz ayında (B) alt işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;
Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(f) 2 30 15.000 500 Yok
(g) 24 30 15.000 500 Yok 30
(h) 35 30 13.500 450 Yok 30
Toplam 60 gün

2023/Temmuz ayında (C) alt işvereni tarafından bildirilen sigortalılar;

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(ı) 1 30 15.000 500 Yok 30
(j) 24 30 13.500 450 Yok 30
Toplam ün

(A) işverenin yararlanabileceği toplam gün sayısı 120 gün,

(B) ve (C) alt işverenlerinin yararlanabileceği toplam gün sayısı 60’ar gün,

olacaktır.

Örnek 54: (A) asıl işvereni ile (B) ve (C) alt işverenlerince 2022 Ocak ila Aralık aylarında/döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan ayların/dönemin aşağıdaki gibi olduğu varsayıldığında;

En Az Sigortalı Bildirimi Yapılan Ay Sigortalı Sayısı
A asıl işveren 2022/Ağustos 30
B alt işveren 2022/Mayıs 22
C alt işveren 2022/Şubat 21

(A) asıl işvereni ile (B) ve (D) alt işverenlerince 2023 Temmuz ayında yapılan bildirimlerin aşağıdaki gibi olduğu varsayıldığında;

2023/Temmuz Ayı Sigortalı Sayısı Günlük Destek Tutarı 2023/Temmuz Ayı Desteğe Esas Gün Sayısı 2023/Temmuz Ayı Destek Tutarı
A asıl işveren 32 16,66 TL 900 14.994 TL
B alt işveren 20
D alt işveren 10 16,66 TL 300 4.998 TL

Buna göre;

– (A) asıl işverenince 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalı sayısı en az bildirim yapılan sigortalı sayısının (30) üstünde olduğundan 2023/Temmuz ayında (A) asıl işvereni destekten yararlanacaktır.

– (B) alt işverenince 2023/Temmuz ayında bildirilen sigortalı sayısı en az bildirim yapılan sigortalı sayısının (22) altında olduğundan 2023/Temmuz ayında (B) alt işvereni destekten yararlanamayacaktır.

– (D) alt işvereni 01.01.2023 tarihi itibarıyla (A) asıl işverenine ait işyeri sicil numarasından tescil edildiğinden 3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanacaktır.

– (C) alt işvereninin 01.01.2023 tarihi itibarıyla başka bir asıl işverene ait dosyadan veya kendi adına bir dosyadan tescil edilmesi halinde; 3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanacaktır.

Diğer taraftan, “3-2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanan alt işverenin Kuruma borcunun bulunması halinde;

– Asıl işveren, “3-2023 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanıyorsailgili alt işveren ile asıl işveren destekten yararlandırılmayacaktır.

– Asıl işveren “2- 01.01.2023 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanıyorsa yalnızca ilgili alt işveren destekten yararlandırılmayacaktır.

Alt işverenler yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir alt işverenin Kuruma borcu bulunmasına rağmen kendi alt işverenliğinden kaynaklanan borcu bulunmayan ve “3-2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslara göre destekten yararlanan alt işveren destekten yararlanmaya devam edecektir.

Asıl işveren ile alt işverenler bakımından destekten yararlanma usul ve esaslarının tespitinin ayrı ayrı yapılması nedeniyle, alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır. Ancak asgari ücret desteğinin iptalinden dolayı alt işverene çıkacak borçlardan asıl işveren de müteselsilen sorumlu olacaktır.

Destekten yararlanmak için asıl işverenlerin alt işverenleri ile, alt işverenlerin ise birbirleriyle istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

6. İHALE MAKAMLARINCA DESTEKTEN YARARLANAN İŞVERENLERİN HAKEDİŞLERİNDEN YAPILACAK KESİNTİLERE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanun’un geçici 96. maddesinde “4734 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için bu maddenin birinci fıkrası uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilerek Türkiye İş Kurumuna iade edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bu bakımdan, geçici 96. madde kapsamında destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hakedişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesinti yapılacaktır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün ve ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintiler İşsizlik Sigortası Fonuna aylık olarak aktarılır. Aktarıma ilişkin bilgilendirme Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri tarafından ilgililerine yapılır.

7. EV HİZMETLERİNDE 10 GÜN VE DAHA FAZLA ÇALIŞTIRILAN SİGORTALILAR İLE KONUT KAPICILIĞI İŞYERLERİNDE ÇALIŞTIRILAN SİGORTALILAR

01.01.2023 tarihinden önce 5510 sayılı Kanun’un ek 9. maddesinin birinci fıkrasına göre ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler, Kanun’un geçici 96. maddesi uygulamasından 2022 yılında beyan edilen prime esas günlük kazanç tutarının 324 TL ve altında olması koşuluyla yararlandırılacaklardır.

İlk defa 01.01.2023 ve sonrasında ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştırması nedeniyle ek 9. madde kapsamında müracaat eden işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler hakkında vadesi geçmiş borcun bulunmaması ve cari ay prim borçlarının ödenme zorunluluğu bulunduğundan, bu genelgenin “3- 2023 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.

8. ORTAK HÜKÜMLER

8.1- Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi

Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

Örnek 55: 01.01.2023 tarihinden önce tescil edilmiş olan bir işyerinin çalışanlarının tamamının destekten yararlanabilmesi amacıyla tüm sigortalılarını işten çıkartarak, işyerinin ilk defa faaliyete geçen bir işyeri gibi 2023 yılında yeniden tescil edilmiş olduğunun tespit edilmesi üzerine işyeri dosyası iptal edilerek önceki dosya ile birleştirilecek ve bu işyeri söz konusu destekten yararlandırılmayacaktır. Ayrıca, yeni kurulan bir işyeri gibi yararlanmış olduğu 2023 Temmuz ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin destek tutarlarının da gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsili gerekecektir.

8.2- Desteğe Esas Gün ve Kazançların Kapsamı

2022 ve 2023 yıllarının esas alınacak ilgili aylarında/döneminde, prime esas kazanç miktarında ve prim ödeme gün sayısında değişikliğe neden olacak şekilde Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;

-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,

-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde, söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,

-Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,

2022 yılı için özel ve kamu sektörü işyeri ayrımı yapılmaksızın 01.03.2023 tarihinden, 2023 yılı için 28.02.2024 tarihlerinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihlerinin 2022 yılı için 01.03.2023, 2023 yılı için 28.02.2024 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki/beyannamelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.

Örnek 56: Toplu iş sözleşmesine tabi işyerindeki sigortalıların bildirimlerinin aşağıdaki gibi olduğu varsayıldığında;

2022 yılı Temmuz Ayı

Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 12.000 400 647 30
(b) 1 30 12.000 400 647 30
(c) 1 30 12.000 400 647 30
(d) 1 30 10.500 350 647 30
(e) 1 30 10.500 350 647 30
Toplam 150 gün

2023 yılı Temmuz Ayı

Sigortalı 2023 yılı belge türü 2023 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Günlük SPEK tutarı TL Uygulamada baz Alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 15.000 500 30
(b) 1 30 15.000 500 30
(c) 1 30 15.000 500 30
(d) 1 30 13.500 450 30
(e) 1 30 13.500 450 30
Toplam 150 gün

20.01.2023 tarihindeki Yüksek Hakem Kuruluna göre, yukarıdaki toplu iş sözleşmesine tabi işyerindeki işçilerin ücretlerine 2022 yılı için % 70 zam üzerinden toplu iş sözleşmesinin bağıtlanmasına karar verilmiş olması durumunda; yeni toplu sözleşmeye göre 2022 yılı Temmuz ayı tablosu aşağıdaki gibi olacaktır.

2022 yılı Temmuz Ayı

Sigortalı 2022 yılı belge türü 2022 yılı gün sayıları Toplam SPEK tutarı TL Toplu İş sözleşmesi farkına göre yeni ücret(%70) Toplu iş Sözleşmesi sonrası Günlük SPEK tutarı TL Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL Uygulamada Baz alınacak olan sigortalıların gün sayısı
(a) 1 30 12.000 20.400 680 647
(b) 1 30 12.000 20.400 680 647
(c) 1 30 12.000 20.400 680 647
(d) 1 30 10.500 17.850 595 647 30
(e) 1 30 10.500 17.850 595 647 30
Toplam 60 gün

Buna göre, toplu iş sözleşmesi gereği oluşan fark ücretler ilişkin oldukları ayın prime esas kazancına dahil olduğundan, yeni duruma göre daha önce destekten yararlanılan (a), (b) ve (c) sigortalılarının, günlük prime esas kazanç tutarı 647 TL’nin üzerine çıktığından, bu sigortalıların gün sayıları 2023 yılı Temmuz ayında destekten yararlanılacak tutarın hesabında dikkate alınmayacaktır. Görüldüğü üzere toplu iş sözleşmesi yapılmadan önce 2023 yılı Temmuz ayında destekten yararlanılacak gün sayısının hesabında 2022 yılının aynı ayındaki 150 gün esas alınırken toplu iş sözleşmesinden sonra bu sayı 60 güne düşmüştür.

56 numaralı örnekteki karara göre verilen belgelerin işleme alınma tarihinin 01.03.2023 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki gün ve kazanç tutarları asgari ücret destek hesabında dikkate alınmayacaktır.

Örnek 57: 03.07.2023 tarihinde tescil edilmiş bir işyerinde, 28.08.2023 tarihinde işten çıkartılan (A) sigortalısının Ankara İş Mahkemesinde açtığı dava sonucunda, 29.12.2023 tarihinde işe iadesine karar verilmiştir. Bu karara göre işe başlatılan (A) sigortalısı için işveren tarafından iş akdinin feshedildiği ayı takip eden 2023 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları için Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102. maddesine göre verilen ek/asıl belge/beyanname nedeniyle belirtilen aylar için asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için bu karara ilişkin düzenlenecek belgelerin/beyannamelerin 28.02.2024 tarihine kadar işleme alınması gerekmektedir.

8.3- Devir, İntikal ve Adres Değişikliklerinde Asgari Ücret Desteğinden Yararlanılması

Bilindiği gibi işyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi durumunda işyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden asgari ücret desteği uygulamasında, devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Öte yandan adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleri bakımından yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, işyeri tescili aşamasında sigorta primleri teşvik uygulamasında olduğu gibi “adres değişikliği” seçeneği işaretlenmek suretiyle destekten yararlanılacaktır.

8.4- Asgari Ücret Desteğinin Sigorta Prim Borçlarına Mahsup Edilmesi

Bu genelgede belirlenen usul ve esaslara göre bulunacak asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenin 28.02.2024 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir. Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, 5510 sayılı Kanun’un 88. maddesinin onaltıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacaktır.

8.5- Tereddüt Edilen Hususlarla İlgili Başvuru Yapılması Gereken Kurum

Kurum ve kuruluşların (işyerlerinin) 5018 sayılı Kanun’a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellere girip girmediği hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintilerin aylık olarak İşsizlik Sigortası Fonuna aktarım sürecindeki hususlara ilişkin başvuru mercii Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, ihaleyi yapan idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler kapsamına girip girmedikleri, yapmış oldukları ihalelerin “sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü hizmet alımı” kapsamına girip girmedikleri gibi hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii ise Kamu İhale Kurumu olduğundan yukarıda belirtilen hususlarda ilgili kurumlara müracaat edilmesi gerekmektedir.

8.6- 25/8/1999 Tarihli ve 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici 19. Maddesinde Yer Alan Teşvikten Yararlanılması Durumunda Asgari Ücret Desteğinin Hesaplanması

Bilindiği üzere, 4447 sayılı Kanun’un geçici 19. maddesinde,

“Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan yararlanmakta olan işverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamaz.”

hükmü yer almaktadır.

01.01.2023 tarihinden önce tescil edilmiş işyerleri bakımından 2022 yılının aynı ayında 4447 sayılı Kanun’un geçici 19. maddesinde yer alan teşvikten bildirilen sigortalılar bulunması halinde söz konusu sigortalılar asgari ücret desteğine esas gün sayısının hesabında dikkate alınacaktır.

Bununla birlikte, 4447 sayılı Kanun’un geçici 19. maddesinin on altıncı fıkrasına istinaden destekten yararlanma süresi Cumhurbaşkanı Kararı ile uzatılabileceğinden, bu genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla süre uzatımı yapılmış olması halinde, 2023 yılında 4447 sayılı Kanun’un geçici 19. maddesinde yer alan teşvikten yararlanan sigortalılar için söz konusu teşvikten yararlanılan aylarda asgari ücret desteğinden faydalanılamayacaktır.

8.7- Asgari Ücret Desteğinden Yararlanmak için Başvuru Şartı

5510 sayılı Kanun’un geçici 96. maddesinde yer alan asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru şartı aranmayacak olup, genelgede belirtilen şartları taşıyan işverenlerimiz Kanun hükümlerinden yararlanacaktır.

9. YARARLANILAN DESTEK TUTARLARININ TÜRKİYE İŞ KURUMUNDAN TAHSİLİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

İşverenlerin yararlanmış olduğu destek tutarlarının Türkiye İş Kurumundan tahsiline ilişkin usul ve esaslar Sosyal Güvenlik Kurumu Strateji Geliştirme Başkanlığınca yerine getirilecektir.

Asgari ücret destek tutarının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından toplanan işsizlik sigortası prim gelirinden fazla olması durumunda, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak olan tutar mahsuplaşma işleminin yapıldığı tarihten 1 (bir) iş günü sonra Sosyal Güvenlik Kurumu hesaplarına aktarılır ayrıca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak olan tutar aktarım yapılacak tarihten en az 5 (beş) iş günü öncesinden Türkiye İş Kurumuna yazı ile bildirilir.

10. YÜRÜRLÜK

Bu Genelge hükümleri 01.07.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.

Bilgilerini ve gereğini rica ederim.

Dr. Raci KAYA

Kurum Başkanı

Bu Yazıyı Paylaşın