14 Mart 2023 Tarihli Resmî Gazete
Sayı: 32132
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca, yapı denetim kuruluşları ile bu kuruluşlarda görevli mimar ve mühendisler hakkında tesis edilecek olan idari müeyyidelerin uygulanması, idari para cezalarının tahsili ve izin belgesi iptali işlemleriyle yapı denetimi kuruluşlarının işlem ve faaliyetlerinin denetlenmesinin usûl ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 4708 sayılı Kanun uyarınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin belgesi alan yapı denetim kuruluşlarını, bu kuruluşların mimar ve mühendisleri ile teknik personelini ve bunlar hakkında 4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin bir ila yirmi ikinci fıkraları ve 10 uncu maddesi uyarınca yürütülen iş ve işlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97 nci maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
İnceleme Raporları ile Merkez ve İl Yapı Denetim
Komisyonu Kararları
İnceleme raporları
MADDE 4- (1) Yapı denetim kuruluşlarının faaliyetleri, ihbar veya şikâyet üzerine veyahut re’sen incelenir. İnceleme neticesinde, 4708 sayılı Kanunda ve 5/2/2008 tarihli ve 26778 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği ile ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği veya herhangi bir şekilde 4708 sayılı Kanuna aykırı davrandığı anlaşılan yapı denetimi kuruluşları ve bu kuruluşlarda görevli mimar ve mühendisler ile diğer teknik personel hakkında, Valilikçe (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce) tanzim olunacak inceleme raporları, her yapı denetimi kuruluşu için ve denetlenen her bir iş için Yapıya İlişkin Bilgi Formu (YİBF) esas alınarak ayrı ayrı tanzim edilir. Aynı parselde birden fazla yapı olması durumunda dahi denetlenen her bir yapı için, Yapıya İlişkin Bilgi Formu (YİBF) esas alınarak ayrı ayrı inceleme raporu düzenlenir.
(2) İnceleme raporlarının, Ek-1’de yer alan Teknik İnceleme Raporuna uygun olarak hazırlanması, yapıdaki aykırılıkların ve yapı denetim kuruluşları ile mimar, mühendis ve diğer teknik personelinin 4708 sayılı Kanuna aykırı fiillerinin ve hâllerinin objektif delillere dayandırılması, delillerin mutlaka rapor ekine sıra numarası verilerek konulması ve aykırılıklara sebebiyetten dolayı sorumluluğu bulunan mimar ve mühendisler ile diğer teknik personelin açıkça tespit edilmesi şarttır.
(3) Denetim görevinin 4708 sayılı Kanunda, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen esaslara uygun olarak yerine getirilmemesi ile alâkalı olarak, yapı denetim kuruluşunu temsile yetkili olanların ve yapıdaki aykırılıklarda sorumluluğu bulunan mimar ve mühendisler ile diğer teknik personelin yazılı olarak savunması alınır ve savunma belgeleri de inceleme raporunun ekine konulur. İnceleme raporları İl Yapı Denetim Komisyonunca değerlendirilir.
Yapı denetim kuruluşları hakkında idari müeyyide uygulanmasına ilişkin hazırlanan teknik inceleme raporlarının değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin esaslar
MADDE 5- (1) 4708 sayılı Kanunda ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetimi kuruluşları hakkında uygulanacak idari müeyyideler, her bir iş (YİBF) için ayrı ayrı olmak üzere ilgisine göre İl ve/veya Merkez Yapı Denetim Komisyonu Kararı alınarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce ve/veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesindeki esaslar doğrultusunda tesis edilir.
(2) Yapı denetim kuruluşu hakkında aynı inceleme raporu kapsamında tespit edilen fiil ve hallerin durumuna göre idari para cezası ile birlikte bir yıl yeni iş almaktan men cezasının da uygulanmasının gerekmesi halinde, alınacak İl Yapı Denetim Komisyonu kararlarının idari para cezasına ilişkin kısımları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce, bir yıl yeni iş almaktan men cezasına ilişkin kısımları ise komisyon kararının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce bildirilmesini müteakip Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdari Müeyyideler
İdari para cezası
MADDE 6- (1) Toplam yapı inşaat alanı hususunda 4708 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuatta konuya ilişkin yer alan hükümler dikkate alınarak işlemler gerçekleştirilir.
(2) Yapı denetimi hizmet sözleşmesi feshedilen işleri sonradan devir alan yapı denetim kuruluşlarına yapı denetim hizmet sözleşmesine göre uygulanacak idari para cezası belirlenirken yapıyı devraldığı seviyeden tamamlanmasına kadarki denetimini gerçekleştireceği kısma tekabül eden hizmet bedeli dikkate alınır.
(3) Yapı denetim kuruluşları hakkında 4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerine göre idari müeyyide işlemi uygulanırken fiilin tespit tarihi itibarıyla kuruluşun üzerindeki güncel işler dikkate alınır.
(4) Yapı denetim kuruluşuna, denetimini üstlendiği bir yapı için yürütülen inceleme kapsamında YİBF bazında hazırlanacak aynı teknik inceleme raporuna istinaden birden fazla fiilden dolayı idari para cezası verilmesi gerekse bile bu bedel yapı denetim hizmet sözleşmesi bedelinin %50’sinden fazla olamaz. Bu durum aynı iş için ileride yapılacak bir inceleme kapsamında hazırlanacak yeni bir teknik inceleme raporu doğrultusunda kuruluşa yapı denetim hizmet sözleşmesi bedelinin %50’sine kadar idari para cezası uygulanmasına engel değildir.
Bir yıl yeni iş almaktan men cezası
MADDE 7- (1) Yapı denetim kuruluşuna; denetimini üstlendiği bir yapı için yürütülen inceleme kapsamında YİBF bazında hazırlanacak aynı teknik inceleme raporu sonucuna göre birden fazla fiilden dolayı bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilmesi gerekse bile kuruluşun hakkında tek bir yıl yeni iş almaktan men cezası olarak uygulanır. Bu durum aynı iş için ileride yapılacak bir inceleme kapsamında hazırlanacak yeni bir teknik inceleme raporu doğrultusunda kuruluşa başka bir yıl yeni iş almaktan men cezası uygulanmasına engel değildir.
(2) Bir yıl yeni iş almaktan men cezasına dair işlemler, Resmî Gazete’de ilan edilerek yürürlüğe konur. Önceki bir yıl yeni iş almaktan men cezasına ilişkin idari müeyyidenin, Resmî Gazete’de ilan edilme tarihinden sonra gerçekleşen fiile dair verilen bir yıl yeni iş almaktan men cezası, faaliyete son verme yönünden yapı denetim kuruluşları için tekerrüre esas alınır.
(3) Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin geçici 11 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında işlemler yürütülürken bu maddenin ikinci fıkra hükümleri dikkate alınır.
(4) Yapı denetim kuruluşuna birden fazla bir yıl yeni iş almaktan men cezası uygulanması halinde de bir yıl yeni iş almaktan men cezalarının her birinin Resmî Gazete’de ilan edildiği tarihte başlaması ve yine her birinin başladığı tarih itibari ile bir yıl sonunda bitmesi esastır.
Faaliyete son verme cezası
MADDE 8- (1) Yapı denetim kuruluşları hakkında verilen üçüncü bir yıl yeni iş almaktan men cezasının Resmî Gazete’de ilanını müteakip alınacak Merkez Yapı Denetim Komisyonu kararı üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca kuruluşun yapı denetim izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminatı irat kaydedilir. Bu madde kapsamındaki işlemler 7 nci maddenin ikinci fıkrası dikkate alınarak yürütülür.
(2) Yapı denetim kuruluşları hakkındaki faaliyete son verme cezaları Resmî Gazete ilanı ile yürürlüğe konur.
Denetçiler ve diğer teknik personel hakkında tesis edilecek idari işlemlere ilişkin esaslar
MADDE 9- (1) Yapı denetim kuruluşlarının, denetçi mimar ve mühendisleri ile diğer teknik personeli hakkında 4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında tesis edilecek idari müeyyideler, Merkez Yapı Denetimi Komisyonunun kararı üzerine Resmî Gazete’de ilan edilmek suretiyle uygulanır.
(2) Yapı denetim kuruluşu hakkında hazırlanacak aynı teknik inceleme raporu kapsamında birden fazla fiilden dolayı idari para cezası ve/veya bir yıl yeni iş almaktan men cezası uygulanmasına sebep olan denetçi mimar ve mühendisler ile diğer teknik personel için bu durum, 4708 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca yürütülecek işlemler kapsamında bir defa idari müeyyide uygulanmasına sebebiyet vermek olarak dikkate alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İdari Para Cezasına İlişkin İdari Müeyyide Kararı, Tebliği ve Tahsili
İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararı
MADDE 10- (1) İdari para cezası vermeye yetkili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, kendisine intikal ettirilen İl Yapı Denetim Komisyonu Kararı ve teknik inceleme raporu ile eklerini inceleyerek gerekli idari para cezası kararını verir.
(2) İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararında;
a) İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararı düzenlenen;
1) Gerçek kişi ise; adı, soyadı, mesleği, adresi, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının (Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının bulunmaması hâlinde, baba ve anne adı, doğum tarihi ve yerinin),
2) Tüzel kişi ise; unvanı, vergi dairesi, adresi, kanunî temsilcisinin adı, soyadı, görevi ve vergi kimlik numarasının,
b) İdari müeyyide kararı verilmesini gerektiren kabahat fiilinin ve bu fiilin dayanağı olan kanun/yönetmelik maddesinin,
c) İdari para cezası verilmesini gerektiren usulsüzlük ve/veya aykırılığın gerçekleştiği yapı bölümü ve tarih aralığının,
ç) Karar tarihi ve kararı veren kamu görevlisinin adı, soyadı ve unvanının,
d) Bu fiilin işlendiğini ispata yarayacak delillerin (İdari para cezası verilmesini gerektiren usulsüzlük ve/veya aykırılığın belirlendiği teknik inceleme raporu ile İl Yapı Denetim Komisyonu Kararının bir nüshasının),
e) Cezanın ödeneceği yerin,
f) Ödeme süresinin ve şeklinin,
g) İdari para cezasına itiraz edilebilecek makamın,
ğ) İtiraz süresinin,
h) Kararın tebliğ tarihinin,
ı) Kararın idarede kalan nüshasında kesinleşme tarihinin,
i) Cezaya muhatap olanın ödemeye ilişkin haklarının,
belirtilmesi zorunludur.
İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararının tebliği
MADDE 11- (1) İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararı, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgili kişiye tebliğ edilir. Tüzel kişi hakkında verilen idari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararları her hâlde ilgili tüzel kişiye tebliğ edilir.
(2) Tebligat metninde idari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararına karşı başvurulabilecek kanun yolları, mercileri ve süreleri açıkça belirtilir. Tebliğin yapılması sonrasında tebliğ tarihi idari müeyyide kararına işlenir.
İdari para cezasına itiraz süresi
MADDE 12- (1) İdari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir.
İdari para cezasının kesinleşmesi
MADDE 13- (1) 4708 sayılı Kanun kapsamında verilen idari para cezalarına ilişkin idari müeyyide kararları, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz yoluna başvurulmaması veya itiraz yoluna başvurulması halinde yargılama aşamalarının son bulması neticesinde kesinleşir. Kesinleşme tarihi idari müeyyide kararına işlenir.
İdari para cezalarını ödeme süresi ve yeri
MADDE 14- (1) İdari para cezaları, bu cezaya ilişkin kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.
(2) Ödeme süresi içinde ya da idari para cezalarına ilişkin idari müeyyide kararlarının kesinleşmesinden önce ödenmek istenen para cezaları ilgili muhasebe yetkilisi mutemetlerine ve muhasebe birimlerine (merkez muhasebe birimi, mal müdürlükleri ve defterdarlık muhasebe müdürlükleri) ödenebilir.
(3) Ödeme veya kesinleşme süresi içerisinde ödenmeyen idari para cezasına ilişkin idari müeyyide kararları, kesinleşmesini müteakip tahsil için; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerince borçlu gerçek kişi ise ikametgahının, tüzel kişi ise kanuni veya iş merkezinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine gönderilir.
İdari para cezalarının ödeme şekli
MADDE 15- (1) İdari para cezasının ödeme süresi içinde defaten ödenmesi hâlinde, tahakkuk ettirilen tutarın dörtte üçü tahsil edilir.
(2) İdari para cezasına muhatap olanın ekonomik durumunun müsait olmaması hâlinde, idari para cezasının ilk taksitinin peşin ödenmesi koşuluyla, bir yıl içinde ve dört eşit taksit hâlinde ödenmesine karar verilebilir.
(3) İdari para cezasının ödeme süresinde yapılan taksitlendirme talepleri idarî para cezası vermeye yetkili mercilerce değerlendirilerek karar verilir. Taksitlendirme talebi; idari para cezası karar tarihi, kararın tebliğ tarihi, taksit tarihleri ve tutarları açık olarak belirtilmek suretiyle yazılı olarak yapılır.
(4) Taksitlendirme talebi kabul edilen borçlular; dört eşit taksit halinde ve birinci taksiti idari para cezasının ödeme süresi içinde, geri kalan üç taksiti ise idari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içerisinde idarece belirlenecek sürelerde öder.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 16- (1) 28/2/2016 tarihli ve 29638 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Denetim Kuruluşları ile Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usûl ve Esaslarına Dair Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 17- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yürütür.
