23 Temmuz 2023 Tarihli Resmî Gazete
Sayı: 32257
Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023 tarihli ve 7449 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023 tarihli ve 7180 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının 7 nci Faslında düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023 tarihli ve 7449 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023 tarihli ve 7180 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının 7 nci Faslında düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 448 inci maddesi ile bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde belirtilen Fasıla dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında imzalanan ve 2 nci maddede belirtilen Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasını,
b) Armonize Sistem: 10/11/1988 tarihli ve 3501 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmede belirtilen şekilde ve Sözleşmenin ekinde yer alan pozisyonları, alt pozisyonları ve bunlara ait sayısal kodları, Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarını ve Armonize Sistemin yorumu ile ilgili Genel Kuralları kapsayan Nomanklatürü,
c) Aynı veya birbiri yerine geçebilen eşya: Aynı türde ve ticari kalitede olan, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip birbirinden ayırt edilemeyen girdiyi veya ürünü,
ç) BAE: Birleşik Arap Emirlikleri’ni,
d) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
e) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi, kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda verilen hizmet ve bu hizmete dair altyapıyı,
f) Eşya: Girdileri ve ürünleri içerecek şekilde ticari maddeyi,
g) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden birinde, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdilerin kıymetinin dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı,
ğ) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar: Armonize Sistem olarak belirtilen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan Nomanklatürde kullanılan fasıllar (iki haneli kodlar), pozisyonlar (dört haneli kodlar) ve alt pozisyonları (altı haneli kodlar),
h) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan her türlü bileşen, hammadde, parça veya aksamı,
ı) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan girdilerin ithalat esnasındaki gümrük kıymetini ya da bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ihracatçı Taraf ülkede girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatı,
i) Gümrük idareleri: Türkiye için Ticaret Bakanlığını, BAE için Kimlik, Vatandaşlık, Gümrük ve Liman Güvenliği Federal İdaresi ya da gelecekte bildirilecek diğer herhangi bir kuruluşu,
j) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII nci maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma (DTÖ Gümrük Kıymeti Anlaşması) uyarınca tespit edilen kıymeti,
k) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere her türlü işçilik veya işlemi,
l) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin ya da söz konusu gümrük kıymetinin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ihracatçı Taraf ülkede bu girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılmasıyla bulunan değeri,
m) Menşe Beyanı: Menşeli ürünlerin Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça onaylanmış ihracatçı tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen, örneği EK-IV’te yer alan formu,
n) Menşe ispat belgesi: TR-UAE Menşe İspat Belgesini ve Menşe Beyanını,
o) Menşeli girdilerin kıymeti: (ı) bendindeki tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür girdinin gümrük kıymetini,
ö) Menşeli olmayan eşya: Bu Yönetmelik kapsamında menşeli olarak nitelendirilemeyen her türlü eşyayı,
p) Menşeli olmayan girdi: Menşe ülkesi, Taraflardan biri olmayan veya menşei belirlenemeyen her türlü girdiyi veya bu Yönetmelik kapsamında menşeli olarak nitelendirilemeyen her türlü girdiyi,
r) Menşeli eşya veya Menşeli girdi: Bu Yönetmelik kapsamında menşeli olarak nitelendirilebilen her türlü eşyayı veya girdiyi,
s) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
ş) Sınıflandırma: Bir eşyanın veya girdinin Armonize Sistemin belirli bir fasıl, pozisyon ya da alt-pozisyonu altında sınıflandırılmasını,
t) Su ürünleri yetiştiriciliği: Üretimi artırmaya yönelik düzenli stoklama, besleme ya da yırtıcılardan koruma gibi büyütme ve yetiştirme süreçlerine müdahale etmek suretiyle; yumurtalar, larva, yavru balık ve balık larvası gibi kaynaklardan balıklar, yumuşakçalar, kabuklular, suda yaşayan diğer omurgasızlar ve su bitkileri dahil olmak üzere, suda yaşayan organizmaların yetiştirilmesini,
u) Taraf ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ile BAE’yi,
ü) TR-UAE Menşe İspat Belgesi: Menşeli ürünlerin Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen, örneği EK-III’te yer alan formu,
v) TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formu: İhracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından TR-UAE Menşe İspat Belgesi talep edilmek üzere doldurulması gereken, örneği EK-III’te yer alan formu,
y) Ülkeler: Türkiye için, kara ülkesine, iç sularına, karasularına ve bunların üzerindeki hava sahasına, aynı zamanda, canlı veya cansız doğal kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması amacıyla Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun olarak üzerinde egemen hak veya yetkilere sahip olduğu deniz alanlarını, BAE için kara ülkesine, iç sularına, deniz yatağı ve yeraltı dahil karasularına ve bu topraklar ve sular üzerindeki hava sahası ile BAE’nin kendi yasalarında tanımlandığı şekilde ve uluslararası hukuka uygun olarak egemenlik, egemenlik hakları veya yargı yetkisine sahip olduğu bitişik bölge, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeyi,
z) Ürün: Bilahare başka bir imalat işleminde kullanılması söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
aa) Yetkili idareler: Türkiye için Ticaret Bakanlığını, BAE için Ekonomi Bakanlığı ya da bildirilen diğer kuruluşu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve Koşulları
Menşeli ürünler
MADDE 5- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler, bu Yönetmeliğin diğer tüm gerekliliklerini karşılaması koşuluyla Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen o Taraf ülkede elde edilen eşya.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, o Taraf ülkede yeterli işçilik veya işleme tâbi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen söz konusu Taraf ülkede elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek o Taraf ülkede üretilen eşya.
İkili menşe kümülasyonu
MADDE 6- (1) 5 inci madde hükümlerine halel getirmeksizin, Anlaşma kapsamında tercihli rejimden yararlanmaya ehil bir nihai ürünün içerisine dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli girdiler, nihai ürünün elde edildiği Taraf ülke menşeli kabul edilir. Nihai ürünün elde edildiği ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin 10 uncu maddede belirtilenlerin ötesine geçmiş olması şartıyla söz konusu girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
(2) Bir Taraf ülkede yapılan bir imalat işleminde, sadece diğer Taraf ülke menşeli girdiler kümülasyona tâbi tutulabilir. Söz konusu işlemde, menşeli olmayan girdilerin de kullanılması halinde bunların, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca yeterli derecede işçilik veya işlem görmesi gerekir.
Tamamen elde edilmiş eşya
MADDE 7- (1) Aşağıdakilerin tamamen Taraf ülkelerden birinde elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Taraf ülkenin kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkartılan madencilik ürünleri.
b) Taraf ülkede hasat edilen sebze ürünleri.
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar.
ç) Taraf ülkede canlı hayvanlardan elde edilmiş ürünler.
d) Taraf ülkede avcılık, balıkçılık veya su ürünleri yetiştiriciliğinden elde edilmiş ürünler.
e) Taraflardan biri karasuları dışında kendi gemileri ile denizden elde edilen deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer ürünler.
f) Münhasıran (e) bendinde belirtilen ürünlerden kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler.
g) Taraf ülkede toplanan, yalnızca yeniden kaplamaya veya atık olarak kullanılmaya uygun kullanılmış lastikler dahil, yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına uygun kullanılmış maddeler.
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık veya hurdalar.
h) Taraf ülkenin kendi karasuları dışında, deniz toprağı veya deniz toprağının altıyla ilgili münhasır işletme haklarına sahip olması kaydıyla, deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler.
ı) Münhasıran (a) ila (h) bentlerinde tanımlanan ürünlerden imal edilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerindeki “kendi gemileri” ve “kendi fabrika gemileri” terimleri yalnızca;
a) Taraf ülkelerden birinde kayıtlı veya tescilli olan,
b) Taraf ülkelerden birinin bayrağı altında seyreden,
c) En az %50’si Taraf ülkelerden birinin vatandaşlarına ait olan veya yönetici(leri), Yönetim Kurulu Başkanı veya Denetim Kurulu Başkanı ve bu kurulların üyelerinin çoğunluğu Taraf ülke vatandaşları olan genel merkezi Taraf ülkelerden birinde bulunan şirketlere ait olan, ek olarak, ortaklık veya limited şirket hallerinde, sermayesinin en az %50’si Taraf ülkelerden birindeki kamu kurumlarına veya vatandaşlarına ait olan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş eşya
MADDE 8- (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre, tamamen elde edilmemiş ürünler, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler.
(2) Anlaşmanın kapsadığı tüm ürünler için imalatlarında kullanılan menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması gereken işçilik veya işlemler, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilir ve yalnızca bu tür girdilerle ilgili olarak uygulanır.
(3) EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listedeki şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün başka bir ürünün imalatında kullanılırsa, onun bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanmaz ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan girdiler dikkate alınmaz.
Tolerans
MADDE 9- (1) 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen duruma rağmen EK-II veya EK-II (a)’da belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami kıymeti olarak EK-II veya EK-II (a)’daki listede belirtilmiş herhangi bir yüzdenin, bu fıkranın uygulanması sonucu aşılmaması,
c) Ürünlerin, menşeli eşya statüsü kazanabilmesi için bu Yönetmelikte belirtilen tüm diğer gereksinimlerin karşılanması,
şartıyla kullanılabilir.
Yetersiz işçilik veya işlem
MADDE 10- (1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, bu maddenin ikinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki işlemler menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler.
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme.
c) Yıkama, temizleme, toz giderme, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma.
ç) Dokumaya elverişli girdileri ütüleme veya presleme.
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri.
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama.
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri.
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma.
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme.
h) Eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dâhil).
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri.
i) Ürün veya paketleri üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri.
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit karıştırılma işlemleri.
k) Şekerin herhangi bir girdi ile basit karıştırılması işlemi.
l) Ürüne basitçe su ilave edilmesi veya ürünlerin seyreltilmesi veya suyunun alınması veya denatürasyonu.
m) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin demonte edilmesi.
n) Hayvan kesimi.
o) (a) ilâ (n) bentlerinde belirtilen işlemlerin iki veya daha fazlasının bir arada yapılması.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen işlemlerin tümü birlikte dikkate alınır.
(3) Birinci fıkranın amacına uygun olarak, yerine getirilmesi için özel beceriler, makineler, özellikle bunun için üretilmiş veya kurulmuş ekipman veya aparatlara gerek duyulmayan işlemler basit veya basit karıştırma olarak kabul edilir. Ancak moleküller arası bağı bozarak ve yeni moleküller arası bağ oluşturarak veya moleküldeki atomların uzamsal düzenlerini değiştirerek yeni bir yapıdaki molekül oluşturan, biyokimyasal işlemleri de içeren, kimyasal reaksiyonlar basit karıştırma olarak mütalaa edilmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam,
Setler, Ambalaj Malzemeleri, Konteynerler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme birimi
MADDE 11- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında nitelendirme birimi, Armonize Sistem Nomanklatürü kullanılmak suretiyle sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif girdilerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürünün tümü nitelendirme birimini oluşturur.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde sınıflandırılan bir sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
MADDE 12- (1) Bir teçhizatın, makinenin, aletin veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal bir teçhizatın parçası olan ve eşyaya alışılagelmiş olan ve onun fiyatına dahil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam, söz konusu teçhizat, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir ve ürünün menşeini tespitte dikkate alınmaz.
(2) Bir ürünün EK-II veya EK-II (a) uyarınca, azami bir menşeli olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde, menşeli olmayan girdilerin kıymetinin hesaplanmasının hedeflendiği durumlar dışında, birinci fıkrada belirtilen aksesuarlar, yedek parçalar ve aksamlar ürünün menşeinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Setler
MADDE 13- (1) Armonize Sistemin 3 sayılı Genel Yorum Kuralında tanımlandığı şekilde setler, kendisini meydana getiren ürünlerin tamamı menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, menşeli olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış fiyatının %15’ini aşmıyorsa, set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.
Perakende satış için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 14- (1) Perakende satış için ürünün birlikte paketlendiği ambalaj malzemeleri ve konteynerlerin o ürünle birlikte Armonize Sistemin 5 Sayılı Genel Yorum Kuralına göre sınıflandırıldığı hallerde söz konusu ürünün üretiminde kullanılan menşeli olmayan tüm girdilerin EK-II veya EK-II (a) uyarınca tarife pozisyonu değişikliğine uğrayıp uğramadığının belirlenmesinde bu ambalaj malzemeleri ve konteynerler dikkate alınmaz.
(2) Ürünün, EK-II veya EK-II (a) uyarınca azami bir menşeli olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde menşeli olmayan girdilerin kıymetinin hesaplanması hariç olmak üzere, perakende satış için paketlenen ürünün içinde bulunduğu ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o ürün ile birlikte sınıflandırılmakta ise ürünün menşeinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Taşıma için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 15- (1) Bir ürünün taşınması sırasında ürünü korumaya yönelik kullanılan ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o ürünün menşeli olup olmadığının belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Etkisiz unsurlar
MADDE 16- (1) Bir ürünün menşeli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıt,
b) Tesis ve teçhizat,
c) Makine ve aletler,
ç) Ürünün nihai bileşimine dahil edilmeyen ve dahil edilmesi amaçlanmayan, bir eşyanın incelenmesinde, test edilmesinde veya üretiminde kullanılan her türlü diğer malzemenin,
menşei dikkate alınmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
MADDE 17- (1) İkinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerden birinde kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) Taraf ülkelerden birinden Taraf olmayan bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde; geri gelen eşyanın ihraç edilen eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tâbi tutulmadığı hususları gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilemediği takdirde söz konusu eşyanın menşeli olmadığı kabul edilir.
Hariçte işleme
MADDE 18- (1) 17 nci madde hükümlerine halel getirmeksizin, ikinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerin birinden Taraf olmayan bir ülkeye ihraç edilen ve ardından yeniden Taraf ülkeye ithal edilen girdilerin tabi olduğu işçilik veya işlemlerin aşağıdaki şartları sağlaması durumunda yerine getirilmiş sayılır:
a) Girdilerin tamamen ihracatçı Taraf ülkede elde edilmiş olması veya ihraç edilmeden önce 10 uncu maddede belirtilen işçilik ve işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları.
b) Yeniden ithal edilen ürünün, ihraç edilen girdilerin işçilik veya işleme tabi tutulması sonucu elde edilmesi ve bu madde hükümleri uyarınca Taraf olmayan ülkede toplam eklenen kıymetin, menşeli olduğu beyan edilen nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu geçmemesi hususlarında gerekli belgelerin ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine sağlanması.
c) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen kıymet kuralının bu ürünlere uygulanmaması.
ç) Söz konusu ürün için düzenlenecek menşe ispat belgelerinde bu madde ile ilgili bilgilerin ibraz edilmesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanması bakımından toplam eklenen kıymet, Taraf olmayan ülkede ürünün üretimine dahil edilen tüm girdilerin kıymetini de içerecek şekilde, o ülkede ortaya çıkan tüm maliyetleri içerir.
(3) Bu madde hükümlerine tabi olarak Taraf olmayan ülkede gerçekleştirilen her türlü işçilik veya işlem hariçte işleme ve diğer tüm ilgili mevzuat kapsamında yürütülür.
Doğrudan nakliyat
MADDE 19- (1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getiren ve Türkiye veya BAE’ye ithal edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin ihracatçı Taraf ülkeden ihraç edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanır.
(2) Birinci fıkra hükmüne halel getirmeksizin, bu ürünlerin Taraf ülkeye ithal edilmesinden önce bir veya daha fazla Taraf olmayan ülkeden transit geçmesi veya geçici depolanması hallerinde, o ülkelerde, değiştirilmemiş, herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi koşullarda muhafaza edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş, sevkiyatın boşaltılması, yeniden yüklenmesi, etiketlenmesi, bölünmesi dışında herhangi bir işleme tabi tutulmamış olmaları gerekir. Bu ürünlerin transit ülkelerde kaldıkları süre boyunca gümrük gözetimi altında olmaları gerekir.
(3) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, birinci ve ikinci fıkralarda yer alan koşullara uygunluk konusunda şüphe oluşması halinde beyan sahibinden, ihracatçı Taraf ülkeden ithalatçı Taraf ülkeye geçişi belgeleyen tek bir sevk belgesi, eşyanın kesin tanımının ve eşyanın boşaltılma ve yeniden yüklenme tarihlerinin, mümkün olduğu takdirde gemilerin veya kullanılan diğer taşıma yollarının isimlerinin, eşyanın transit ülkesinde depolandığı şartları gösteren ayrıntıların yer aldığı ve transit ülkelerin gümrük idareleri tarafından düzenlenecek resmi belgeler, konşimento gibi sözleşmeye dayanan taşımacılık belgelerini ya da ambalaj işaret veya numaralarına dayanan gerçek veya somut kanıtları ya da eşyanın kendisiyle ilgili her tür kanıt dâhil olmak üzere bu hükümlerin yerine getirildiğine dair herhangi bir usulde verilebilecek ve bu hükme uyulduğunu gösteren tüm kanıtları temin etmesini talep edebilir.
Sergiler
MADDE 20- (1) Üçüncü bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergiden sonra Türkiye’ye veya BAE’ye ithal edilmek üzere satılan menşeli eşya, gümrük idarelerinin;
a) Bir ihracatçının bu ürünleri bir Taraf ülkeden serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve orada sergilediği,
b) Ürünlerin bu ihracatçı tarafından diğer Taraf ülkedeki bir kişiye satıldığı veya o kişinin tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla ithalatta Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar.
(2) Beşinci bölüm hükümleri uyarınca, bu ürünler için menşe ispat belgesi düzenlenmeli ve bu ürünler normal usulde ithalatçı Taraf ülke gümrük idaresine ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, özel amaçla yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan ve ürünlerin gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergilerine, fuarlarına veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe ispat belgeleri
MADDE 21- (1) BAE menşeli ürünler, Türkiye’ye ithal edilmeleri esnasında aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine Anlaşmadan yararlanırlar:
a) Bir örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat Belgesi.
b) Metni EK-IV’te yer alan Menşe Beyanı.
c) 24 üncü maddede düzenlenen elektronik veri değişim sistemiyle düzenlenecek elektronik TR-UAE Menşe İspat Belgesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik çerçevesinde menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada belirtilen belgelerden herhangi birisinin ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi ve vize işlemleri
MADDE 22- (1) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri, EK-III’te belirlenen form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri, yalnızca ihracatçı veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat Belgesi ile başvuru formunun bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak belgenin arka sayfasında yazılı kurallar ve Anlaşma hükümleri doğrultusunda doldurulması suretiyle yazılı başvurusu üzerine düzenlenir. Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan başvurular, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kuruluşlarca kabul edilmez.
(3) Anlaşma ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak; TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulması, onaylanması ve vize edilmesi işlemlerinin elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilmesi esastır. Elektronik ortamdaki veriler BAE, Bakanlık birimleri ve Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir ve veri değişimine konu edilebilir.
(4) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, belgeyi düzenleyecek gümrük idaresinin ya da Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşun talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
(5) Türkiye’de düzenlenmesi talep edilen TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formu Türkçe veya İngilizce dilinde; TR-UAE Menşe İspat Belgesi ise yalnızca İngilizce dilinde ve gümrük mevzuatına uygun olarak hazırlanır.
(6) TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulmasında el yazısı kullanılması halinde;
a) Formlar, açık ve okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Bu durumda, form üzerinde silinti ve değişikliklere izin verilmez.
b) Ürünlerin tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek boş alan, çapraz bir çizgi ile kapatılmalıdır.
(7) Belge kapsamına giren her bir eşyaya sıra numarası verilir ve sıra aralarında boşluk bırakılmaz. Belgenin elle hazırlandığı durumlarda; son kaydın hemen altına sonradan bir ilave yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek kullanılmayan yerler çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
(8) Belgede kayıtlı eşya, tanınmalarına olanak verecek şekilde en az alt pozisyonu belirtilerek ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilir.
(9) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan İhracatçı Beyanını doldurarak yer ve tarih belirtip imzalar.
(10) Elektronik sistem üzerinde TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen, eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işçilik veya işlemin EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen şartları sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye veya BAE menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işçilik veya işlemleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer belgeler gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kuruluşlarca kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi halinde asıl nüshalarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. TR-UAE Menşe İspat Belgesinin elle doldurulduğu durumlarda da söz konusu belge ve bilgiler, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara normal usulde ibraz edilir ve saklanır. Bu türde belge ve bilgiler 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama sürelerine tâbidir.
(11) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın bu Yönetmelik hükümleri gereğince menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlarlar.
(12) Gümrük idareleri, on birinci fıkrada belirtilen kontrolleri yaparken;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve miktar itibarıyla TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük mevzuatı uyarınca nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(13) İhraç belgeleri ve menşe ispat belgelerinden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için TR-UAE Menşe İspat Belgesi onaylanamaz ve vize edilemez.
(14) On birinci ve on ikinci fıkralarda belirtilen değerlendirme ve incelemelerin olumlu sonuç vermesinin ardından gümrük idarelerince vize edilmesi uygun görülen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin (11) numaralı “Endorsement” (Onay) alanına gümrük beyannamesinin numarası, beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, gümrük mührü veya kaşesi ve vize tarihi tatbik edilir. İlgili gümrük beyannamesinin numarasına ilişkin bilgi, yalnızca ihracatçı Taraf ülkenin mevzuatı gerektiriyorsa yazılır. Bu alanın doğru, okunaklı ve noksansız doldurulması şarttır. Hatalı veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil eder.
(15) TR-UAE Menşe İspat Belgesi, Anlaşma ile sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin vizesi ile hüküm ifade edeceğinden, belge düzenleme işlemi vize ile tamamlanmış olur. Bu bakımdan belgenin vize tarihi, düzenlenme tarihi anlamına gelir ve TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (11) numaralı alanına yazılır.
(16) Düzenlenen menşe ispat belgesi, fiili ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(17) İhracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince, menşe ispat belgesinin (12) numaralı “Declaration by the Exporter” (İhracatçı Beyanı) alanı doldurulur ve imzalanır. İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı tarafından mer’i mevzuatta öngörülen belge saklama süreleri saklı kalmak kaydıyla en az beş yıl saklanır.
(18) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinde, (12) numaralı alan haricindeki tüm kısımlardaki bilgiler elektronik ortamda oluşturulur. Vize işleminin tamamlanmasından sonra, ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin, bu maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve bu maddede belirtilen şekilde temin edilen TR-UAE Menşe İspat Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır ve belgenin (12) numaralı alanı on yedinci fıkrada belirtildiği şekilde doldurulur ve imzalanır. Elektronik sistemde oluşturulduktan sonra dökümü alınan belge üzerinde herhangi bir ekleme, düzeltme veya silinti yapılamaz.
(19) TR-UAE Menşe İspat Belgesi yetkili idarenin onaylı imza ve resmi mührünü içermelidir. Söz konusu imza ve resmi mühür 23 üncü madde kapsamında elektronik olarak tatbik edilebilir.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinin elektronik sistem üzerinden düzenlenmesi
MADDE 23- (1) Bu bölümde belirlenen koşullar karşılandığı takdirde, TR-UAE Menşe İspat Belgeleri elektronik sistem üzerinden düzenlenebilir.
(2) Yedinci Bölüm hükümlerine uygun olarak; Taraf ülkelerin gümrük idareleri, elektronik sistemlerin teknik özellikleri ve sonradan kontrol yöntemlerini birbirlerine iletirler.
(3) 22 nci madde hükümlerine halel getirmeksizin, elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgeleri;
a) İhracatçı ülke tarafından önceden gönderilmiş olan örnekler üzerinden ithalatçı ülke gümrük idarelerinin elektronik gümrük mühürlerinin gerçekliğini doğrulayabileceği, orijinal mührün dijital imajı şeklinde ya da herhangi bir şekilde olabilecek (11) numaralı alan üzerinde bulunan bir elektronik gümrük mührü,
b) Elektronik gümrük mührünün gerçekliğini, ithalatçı ülke gümrük idaresince doğrulanabileceği QR kod veya güvenli bir internet sitesi,
c) Teşhis edilmelerini mümkün kılacak bir seri numarası,
içermelidir.
(4) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin (11) ve (12) numaralı alanlarında elektronik imza kullanılabilir.
(5) Bu madde hükümlerinin uygulanması, bir Taraf ülkede elle doldurulan ve vize edilen, TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin Tarafların gümrük idareleri tarafından reddedilmesine yol açmaz.
Elektronik veri değişim sistemi
MADDE 24- (1) Taraf ülkeler, 21 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin uygulanması amacıyla 23 üncü madde hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin etkin ve verimli bir şekilde elektronik ortamda ibraz edilmesi için elektronik veri değişim sistemi geliştirebilir.
Sonradan düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesi
MADDE 25- (1) Bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi, 26 ncı maddeye rağmen istisnai olarak;
a) Hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle ihracat esnasında düzenlenmemiş ise,
b) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşların bir TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğuna kanaat getirmeleri sağlanırsa,
ait olduğu eşyanın ihracatından sonra düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkranın uygulanması açısından, bizzat ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi; eşyanın cinsi, nevi, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, ihracat gümrük idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı talepte bulunur. Bu kişiler, söz konusu eşya için ihracat sırasında menşe ispat belgesi verilmediğini veya menşe ispat belgesinin BAE yetkili makamlarınca teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte yazılı olarak beyan eder ve 22 nci madde hükümlerine uygun olarak hazırladığı TR-UAE Menşe İspat Belgesini talep yazısına ekler.
(3) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisinin talebi, ilgili gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının beyanına tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde TR-UAE Menşe İspat Belgesi onaylanır ve vize edilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına belgenin sonradan verildiğini belirtmek üzere İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” meşruhatının düşülmesi zorunludur.
İkinci nüsha TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi
MADDE 26- (1) Bir TR-UAE Menşe İspat Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi, ilk belgeyi düzenleyen gümrük idaresine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşa elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha tanzim edilmesi talebiyle müracaat edebilir.
(2) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar, ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl menşe ispat belgesine ilişkin bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı karşılaştırıp ikinci nüsha belge düzenlenmesi talebine ilişkin yapılan beyanın doğruluğunu saptadıktan sonra, başvuru onaylanır ve gümrük idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına İngilizce “DUPLICATE” meşruhatı düşülür ve ilk belgenin seri numarası yazılır.
(4) İkinci nüsha belge, ilk menşe ispat belgesinin vize tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Gümrük idareleri, ikinci nüsha menşe ispat belgelerini vize ederken (11) numaralı alana ilk menşe ispat belgesinin vize tarihini yazar.
Menşe Beyanının hazırlanma koşulları
MADDE 27- (1) Bir Taraf ülke menşeli ürünler; diğer Taraf ülkeye ithalatlarında, 36 ncı madde çerçevesinde bir onaylanmış ihracatçı tarafından söz konusu ürünleri teşhis edilmelerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlayan bir fatura, teslimat notu veya başka herhangi bir ticari belge üzerinde İngilizce olarak hazırlanan ve metninin bir örneği EK-IV’te yer alan bir Menşe Beyanının ibrazı ile bu Anlaşmanın tercihli tarife uygulamasından faydalanırlar.
(2) Bir Menşe Beyanı, ancak söz konusu ürünlerin Türkiye veya BAE menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini yerine getirdiği hallerde hazırlanabilir.
(3) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresinin talebi üzerine, Menşe Beyanının bir kopyasını ve iç mevzuat uyarınca, tedarikçilerin veya üreticilerin beyanları dahil, ilgili ürünlerin menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili belgeleri her an ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(4) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik çerçevesinde menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada belirtilen Menşe Beyanının ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
(5) Menşe Beyanı; ihracatçı tarafından İngilizce olarak, EK-IV’te verilen metnin fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, ıstampa ile damgalanması veya basılmasıyla ve ihracatçı Taraf ülkenin mevzuatı uyarınca hazırlanır. Menşe beyanında el yazısı kullanılırsa, beyan okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılır. Türkiye’den yapılan ihracat işlemlerinde, Menşe Beyanının sonradan kontrole tabi tutulması halinde süreci kolaylaştırmak amacıyla, Menşe Beyanı metninin sonuna ihracatın gerçekleştirildiği gümrük idaresinin adı “Customs Office of Export – …” şeklinde ilave edilir.
(6) Menşe beyanları, onaylanmış ihracatçının kendi el yazısı ile atacağı orijinal imzasını taşır. Ancak 36 ncı maddedeki tanım kapsamında onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir beyanın kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğunu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine vermiş olması koşuluyla bu tür beyanları imzalama şartı aranmaz.
(7) Bir Menşe Beyanı, ihracatçı tarafından ait olduğu ürünlerin ihracatı sırasında veya ait olduğu ürünlerin ithalatından itibaren bir yıl içerisinde ithalatçı Taraf ülkeye ibrazı koşuluyla ihracattan sonra hazırlanabilir.
Menşe ispat belgelerinin geçerliliği
MADDE 28- (1) Bir menşe ispat belgesi, ihracatçı Taraf ülkede düzenlenme tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmelidir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen son ibraz tarihinden sonra ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilen menşe ispat belgeleri, bu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde, tercihli muamele uygulanmak üzere kabul edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde; ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, ürünlerin belirtilen son tarihten önce ibraz edilmiş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(4) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrük idaresine başvurulmuş olması gerekir.
Menşe ispat belgelerinin ibrazı
MADDE 29- (1) Menşe ispat belgeleri, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat gereğince gümrük idarelerine ibraz edilir. İngilizce dilinde hazırlanmış olan menşe ispat belgelerinin tercümesi talep edilmez; yalnızca, belgeler üzerinde İngilizce haricindeki bir yabancı dilde yazılmış ifadeler bulunması halinde, bunların tercümesi talep edilebilir. Ayrıca ilgili gümrük idaresi beyannameye ek olarak ithalatçıdan eşyanın Anlaşmanın koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejimden yararlanmasını teminen ibrazı gereken menşe ispat belgesinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenmesi durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri içerisinde, usulüne uygun menşe ispat belgesi işlemi yapan gümrük idaresine ibraz edildiği takdirde; ibraz edilen menşe ispat belgesinin ithal edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin aşılmamış olduğunun tespiti kaydıyla tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark mükelleflerine geri verilir.
Teknik nedenlerle menşe ispat belgesinin reddi
MADDE 30- (1) Menşe ispat belgeleri, bu Yönetmelikte öngörülen şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin ebat olarak EK-III’te yer alan örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası bulunmaması, İngilizce dilinde basılmaması gibi öngörülen form dışında bir form kullanılarak düzenlenmesi,
b) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) numaralı alan gibi doldurulması zorunlu olan alanlardan birinin doldurulmaması,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (11) numaralı alanında mühür ya da kaşe bulunmaması veya belgenin yetkili olmayan bir makam tarafından vize edilmiş olması,
ç) TR-UAE Menşe İspat Belgesi vize edilirken kullanılan mühür ya da kaşenin 40 ıncı madde hükümleri uyarınca örneği gönderilmemiş olan yeni bir mühür ya da kaşe olması,
d) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) ve (7) numaralı alanlarına Taraf ülkeler dışında bir ülkenin yazılması,
e) İthal edilen eşyaya ilişkin Menşe Beyanının okunaksız veya görünürde kusurlu olması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen menşe ispat belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen menşe ispat belgesi üzerine İngilizce “CERTIFICATE REJECTED BY THE CUSTOMS” meşruhatı düşülür ve hangi nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi alması için veya düzeltilmiş bir Menşe Beyanının ibraz edilmesi için ithalatçıya iade edilir. Ancak gümrük idareleri gümrük işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde reddedilen menşe ispat belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen menşe ispat belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya Anlaşma kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
Menşe ispat belgesinden muafiyet
MADDE 31- (1) BAE’den Türkiye’ye gerçek kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya seyahat eden yolcunun şahsi eşyasını oluşturan ürünler; ticari amaçlarla ithal edilmemişlerse ve bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirdiği beyan edilmişse ve böyle bir beyanın doğruluğuna ilişkin bir şüphe doğmamışsa, menşe ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın menşeli kabul edilirler.
(2) BAE’den Türkiye’ye arızî olarak yapılan ve yalnızca alıcıların veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel kullanımına yönelik ürünlerden oluşan ithalat, ürünlerin cinsinden ve miktarından ticari amaç güdülmediği aşikârsa ticari amaçlı ithalat olarak kabul edilmez.
(3) Bu ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler kapsamında Türkiye’ye ithalatta küçük paketler için 500 Avro’yu, yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için ise 1.200 Avro’yu, BAE’ye ithalatta ise küçük paketler için 80 ABD Doları’nı; yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için ise 800 ABD Doları’nı geçmemesi gerekir.
(4) Üçüncü fıkranın uygulanması bakımından, ürünlerin Avro ya da ABD Doları’ndan başka bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Avro ya da ABD Doları olarak ifade edilen tutara eşit olup Türkiye veya BAE’nin ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen tutarlar, ithalatçı Taraf ülkede uygulanan geçerli kur oranı uyarınca belirlenir.
Destekleyici belgeler
MADDE 32- (1) 22 nci ve 27 nci maddelerde belirtilen, bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi veya Menşe Beyanı kapsamındaki ürünlerin Taraf ülke menşeli olduğunu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla kullanılacak belgeler, TR-UAE Menşe İspat Belgesi veya Menşe Beyanına ilaveten;
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller,
b) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden belgeler,
c) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış, Türkiye’de girdiler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden belgeler,
ç) 18 inci maddenin uygulanması durumunda, bu Yönetmeliğin gerekliliklerinin sağlandığını kanıtlayan, Türkiye veya BAE toprakları dışında gerçekleştirilen işçilik veya işleme ilişkin uygun deliller,
olabilir.
Menşe ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafaza edilmesi
MADDE 33- (1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak üzere;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, 22 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
b) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, bu beyanın bir nüshasını ve 27 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenleyen gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, 22 nci maddede belirtilen başvuru formunu ve başvuru sırasında firma tarafından kendilerine sunulan diğer tüm vesaiki,
ç) İthalatçı ülkenin gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen menşe ispat belgelerini,
en az beş yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen kayıtlar; elektronik veya yazılı ortam dahil olmak üzere, hızlı erişime imkan veren herhangi bir ortamda muhafaza edilebilir.
Menşe ispat belgelerindeki farklılıklar ve biçimsel hatalar
MADDE 34- (1) Menşe ispat belgelerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgelerdeki ibareler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla söz konusu menşe ispat belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe ispat belgeleri üzerindeki ibarelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan daktilo hatası gibi bariz maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinde hatalı beyan
MADDE 35- (1) TR-UAE Menşe İspat Belgesi üzerinde silme işlemine veya üzerine başka bir nüshanın düzenlenmesine izin verilmez. Bütün değişiklikler için hatalı olanın yerine yeni bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenir. Düzeltilen TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki seri numarası yeni düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesinde uygun alanda gösterilmelidir.
ALTINCI BÖLÜM
Basitleştirilmiş İşlemler
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin verilmesi
MADDE 36- (1) Taraflar arasındaki ticarette aşağıdaki hükümler çerçevesinde basitleştirilmiş işlem uygulanması mümkündür:
a) Bakanlık;
1) Sık sık TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesini gerektiren sevkiyat yapan,
2) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Yönetmelik hükümlerinin yerine getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük idarelerine veren,
3) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve mükerrer suç işlememiş olan,
4) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkan verecek kayıtlara sahip olan,
gerçek ve tüzel kişilere, eşyanın kıymetine bakılmaksızın örneği EK-IV’te yer alan Menşe Beyanını hazırlayabilmesi konusunda onaylanmış ihracatçı yetkisi verebilir.
(2) Bakanlık, onaylanmış ihracatçıya, Menşe Beyanında beyan edilmek üzere bir yetki numarası verir.
(3) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını teminen yetki belgesi verilmesi ve yetkinin onaylanmış ihracatçı tarafından kullanımının izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
(4) Taraf ülkeler, onaylanmış ihracatçı listesini birbirleriyle paylaşır veya yayımlar ve düzenli aralıklarla günceller.
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin iptali
MADDE 37- (1) Onaylanmış ihracatçıların bu Yönetmelikteki hükümlere aykırı hareket etmeleri ya da verilen yetkide öngörülen koşullara uymamaları veya bu koşulların ortadan kalkması halinde, cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen yetki Bakanlıkça geçici olarak geri alınabilir veya iptal edilebilir.
Muhasebesel ayrım
MADDE 38- (1) Aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan girdiler veya eşyalar, menşeli ve menşeli olmayan statüsünü sürdürmek için depolama esnasında fiziki olarak ayrılabilir.
(2) Birinci fıkraya halel getirmeksizin, menşeli ve menşeli olmayan aynı ve birbirleri yerine geçebilen girdiler veya eşyalar, bir muhasebesel ayrım yöntemi kullanılmışsa, depolama esnasında fiziki olarak birbirinden ayrılmadan bir ürünün imalatında kullanılabilir.
(3) İkinci fıkrada atıfta bulunulan muhasebesel ayrım yöntemi, Taraf ülkede genel kabul gören muhasebe ilkeleri çerçevesinde bir stok yönetim yöntemi ile uyumlu bir şekilde uygulanır.
(4) Bir Taraf ülke, üçüncü fıkrada belirtilen bir stok yönetim yöntemini uygulamayı seçerse, Taraf ülkenin gümrük idaresi, o mali yıl boyunca söz konusu aynı veya birbiri yerine geçebilen girdiler veya eşyalar için seçilen yöntemin uygulanmaya devam etmesini sağlar.
(5) Muhasebesel ayrım yöntemi, herhangi bir zamanda, girdiler veya ürünlerin fiziki olarak birbirinden ayrılmış olması halinde olduğundan daha fazla girdi veya ürünlerin menşe statüsü kazanmamasını sağlayan herhangi bir yöntemdir.
(6) Bir Taraf ülke, kendi kanun ve yönetmeliklerinde belirlenen koşullar altında, bir muhasebesel ayrım yönteminin kullanılmasının o Taraf ülkenin gümrük idarelerinin önceden iznine tabi olmasını isteyebilir. O Taraf ülkenin gümrük idareleri; bu tür yetkilerin kullanımını izler ve yetki sahibinin muhasebesel ayrım yöntemini uygunsuz bir şekilde kullanması veya bu Yönetmelik altında yer alan diğer koşulları karşılamaması halinde, yetkiyi geri alabilir.
Parçalar halinde ithalat
MADDE 39- (1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen şartlara tâbi olarak, Armonize Sistemin 2(a) sayılı Genel Yorum Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İdari İş Birliği
Mühür ve adreslerin iletilmesi
MADDE 40- (1) Taraf ülkelerin yetkili idareleri, menşe ispat belgesinin doğrulanmasından sorumlu yetkili idarelerin adresleriyle birlikte, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesinde Tarafların gümrük idarelerinde kullanılan resmi mühür örneklerini ve QR kodların ve elektronik sertifikaların tevsikine yönelik güvenli internet adresini birbirlerine iletirler.
(2) İsim, adres veya mühürlerdeki herhangi bir değişiklik aynı şekilde diğer Taraf ülkeye derhal bildirilir.
Karşılıklı yardım
MADDE 41- (1) Bu Yönetmeliğin doğru bir şekilde uygulanmasını teminen, Taraflar, yetkili gümrük idareleri aracılığıyla, menşe ispat belgelerinin gerçekliğinin ve belgede yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolü hususunda birbirlerine yardımcı olurlar.
Sonradan kontrol talebi
MADDE 42- (1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idareleri, menşe ispat belgelerinin gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphenin doğduğu herhangi bir zamanda veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda menşe ispat belgesini veya bir kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek, sonradan kontrol talebi ile ihracatçı ülke gümrük idaresine geri gönderir.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanmasında; ithalatçı Taraf ülkenin yetkili veya gümrük idareleri, menşe ispat belgesinin ve eğer ibraz edilmişse faturayı yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde sonradan kontrol talebinin gerekçelerini de belirterek ihracatçı Taraf ülkenin yetkili veya gümrük idarelerine sonradan kontrol talebiyle geri gönderir. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi sonradan kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan kontrol işlemleri
MADDE 43- (1) Menşe ispat belgelerinin kontrol talebi, belgenin ihracatçı Taraf ülkenin yetkili makamlarına gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi; menşe ispat belgesinde yer alan (13) numaralı alanın, kontrol talebinde bulunan ithalatçı gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinesi veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih belirtilip imzalanır ve mühür ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
MADDE 44- (1) Sonradan kontrol işlemi, ihracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri tarafından yerine getirilir. Bu amaçla; ihracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, her türlü delili talep etme ve ihracatçının hesap kayıtlarını denetleme veya gerekli gördükleri diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin kontrol sonucunu (13) numaralı alanı aşağıdaki şekilde doldurmak suretiyle belirtir:
a) 1 inci veya 2 nci maddelerden uygun olanın önüne (x) işareti konur.
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol tarihi yazılır.
c) İmzalanır ve okunabilir mühür ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol sonuçları
MADDE 45- (1) Sonradan kontrol talebinde bulunan ithalatçı ülke gümrük idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek olup olmadığı, söz konusu ürünlerin taraf ülkelerden biri menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup olmadığı hususları açıkça belirtilir.
(3) Kontrol talebinin gönderildiği tarihin üzerinden altı aylık bir sürenin geçmesinin ardından, kontrol talebine ilişkin olarak ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresinden henüz bir yanıt alınmamışsa ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine bir hatırlatma yazısı gönderir.
(4) İhracatçı Taraf ülke gümrük idaresinden, kontrol talebinin sonucuna ilişkin olarak talebin gönderildiği tarihten itibaren on ay içerisinde bir yanıt alınamaz veya alınan yanıt, kontrolü talep edilen belgelerin gerçekliğinin veya ilgili ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkân verecek ölçüde yeterli bilgi içermezse; talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercihli muamele tanınmasını reddedebilir.
(5) İthalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilen menşe ispat belgelerinin sonradan kontrol işlemine tâbi tutulması halinde, söz konusu belge kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli vergisi arasındaki fark kadar nakit veya teminat mektubu alınarak, eşyanın gümrük işlemleri tamamlanır. İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi eşyayı, ithalat yasağına veya kısıtlamasına tâbi tutulmaması ve bir sahtecilik şüphesi bulunmaması kaydıyla gerekli görülen her türlü idari tedbire tâbi olmak üzere ithalatçıya teslim edebilir. Sonradan kontrol amacıyla gönderilen menşe ispat belgelerinin, ihracatçı ülke yetkili makamınca doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata bağlanan gümrük vergileri iade edilir.
Kontrol ziyareti
MADDE 46- (1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi 45 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen sonradan kontrol sonucundan tatmin olmazsa, haklı nedenle ve istisnai durumlar için ihracatçı Taraf ülkeye kontrol ziyareti talep edebilir.
(2) Birinci fıkra uyarınca, kontrol ziyareti gerçekleştirilmeden önce;
a) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol ziyaretini gerçekleştirme niyetini üretim tesisleri ziyaret edilecek imalatçı veya ihracatçıya, kontrol ziyaretinin gerçekleşeceği ülkedeki Tarafın yetkili idarelerine ve kontrol ziyaretine konu eşyanın ithalatçısına aynı anda yazılı olarak bildirir.
b) (a) bendinde belirtilen yazılı bildirimde; bildirimi düzenleyen yetkili idarelerin adı, üretim tesisleri ziyaret edilecek imalatçı ve ihracatçının adı, kontrol ziyareti için önerilen tarih, kontrole tabi eşyaya da atıfta bulunacak şekilde önerilen kontrol ziyaretinin kapsamı ve kontrol ziyaretini gerçekleştirecek yetkililerin ad ve unvanlarına yer verilir.
c) İthalatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, tesisi ziyaret edilecek imalat veya ihracatçının yazılı onayını alır.
ç) (a) bendi kapsamında, bildirimin alındığı tarihten itibaren 30 gün içinde imalatçı veya ihracatçıdan yazılı onay alınmadığında, ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol ziyaretine tabi tutulan menşe ispat belgesi kapsamı eşyanın tercihli tarife uygulamasını reddedebilir.
d) Bildirimi alan yetkili idareler, önerilen kontrol ziyaretini erteleyebilir ve bildirimin alındığı tarihten itibaren 15 gün içinde ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idarelerine bu niyetini bildirir. Ertelemeye bağlı olmaksızın herhangi bir kontrol ziyareti, bu bildirimin alındığı tarihten itibaren 60 gün içinde veya Türkiye veya BAE’nin mutabık kalacağı daha uzun bir süre içinde gerçekleştirilir.
(3) Kontrol ziyaretini gerçekleştiren ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idaresi, gümrük idaresi ile eşgüdüm şekilde, tercihli muamele talep edilen eşyası kontrole tabi olan imalatçı veya ihracatçıya ve ilgili yetkili idareye söz konusu kontrole tabi eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirilip nitelendirilmediğine dair yazılı bir karar temin eder.
(4) Eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirildiğine dair üçüncü fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın çıkması üzerine, ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi tarafından teminata bağlanan gümrük vergileri iade edilir.
(5) Eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirilemeyeceğine dair üçüncü fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın çıkması üzerine, imalatçı veya ihracatçısına eşyanın tercihli tarife muamelesine uygunluğuna ilişkin tahriri yorumların veya ek bilgilerin sunulduğu yazılı kararın alındığı tarihten itibaren 30 gün mühlet verilir. Nihai yazılı karar, yorumların veya ek bilgilerin alındığı tarihten itibaren 30 gün içinde imalatçı veya ihracatçıya iletilir.
(6) Üçüncü fıkra kapsamında söz konusu doğrulamaya tabi eşyanın menşeli olup olmadığına ilişkin ziyareti ve kararı içeren kontrol ziyaret süreci, ilk kontrol ziyaretinin gerçekleştirildiği birinci günden itibaren azami altı ay içinde ifa edilir ve sürecin sonuçları yine bu süre zarfında yetkili idareye iletilir. Kontrol sürecinin yürütülmesinde, 42 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Üçüncü ülkede düzenlenmiş faturalar
MADDE 47- (1) İthalatçı Taraf ülke gümrük idaresi, satış faturasının üçüncü bir ülkede yerleşik bir şirket veya söz konusu şirketin hesabına çalışan bir ihracatçı tarafından düzenlendiği durumlarda da, eşyanın bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmesi koşuluyla menşe ispat belgesini kabul eder.
(2) Eşyanın ihracatçısı veya yetkili kanuni temsilcisi, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (4) numaralı alanını EK-III’te belirtilen ayrıntıda doldurur.
(3) Üçüncü ülkelerde düzenlenmiş faturaların menşe ispat belgesinin düzenlendiği tarihte mevcut olmadığı istisnai durumlarda, menşe ispat belgesini düzenleyen ihracatçı tarafından fatura numarası ve fatura tarihi EK-III’te belirtilen ayrıntıda TR-UAE Menşe İspat Belgesinin ilgili kutusuna doldurulur. İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, ithalatçıdan, ihracatçı Taraftan ithalatçı Tarafa yapılan işlemi teyit eden faturaları ve diğer ilgili belgeleri sunmasını isteyebilir.
Yaptırımlar
MADDE 48- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı fiiller hakkında Gümrük Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Transit haldeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin geçici hükümler
MADDE 49- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olan ve Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye’de veya BAE’de transit halinde olan, antrepolarda veya serbest bölgelerde geçici depolanan eşyaya, ithalatçı Tarafın gümrük idaresine söz konusu tarihten itibaren altı ay içinde, eşyanın 19 uncu madde hükümleri çerçevesinde doğrudan nakledilmiş olduğunu gösteren belgelerle beraber sonradan düzenlenmiş bir menşe ispat belgesinin sunulması kaydıyla Anlaşmanın hükümleri tatbik edilebilir.
Serbest bölgeler
MADDE 50- (1) Taraf ülkeler, nakliyeleri esnasında kendi ülkesi içinde bulunan bir serbest bölgeyi kullanan ve bir menşe ispat belgesi kapsamında ticarete konu olan eşyanın başka eşyayla değiştirilmemesinin veya hasara uğramasını önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tâbi tutulmamasının temini konusundaki her türlü tedbiri alır.
(2) Türkiye’de veya BAE’de bulunan serbest bölgede üretilen eşya, tatbik edilmiş olan işçilik veya işlemin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması ve eşyanın bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini yerine getirmesi koşuluyla menşeli olarak değerlendirilir ve ihracatçının talebi üzerine TR-UAE Menşe İspat Belgesi ilgili gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından, Menşe Beyanı ise ihracatçı tarafından düzenlenir.
Diğer hususlar
MADDE 51- (1) Bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 52- (1) Bu Yönetmelik 1/9/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 53- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
