Kastamonu’nun Tosya ilçesinde Çeltik üreticileri ekili çeltik tarlalarının en önemli su kaynağı olan Devrez Çayı’nda su olmaması nedeniyle ekili ürünlerinin susuzluktan dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Tosya Pirincinin ekim alanı olan Aşağı Ova Mevkii’nde pirinç üreticileri susuzluk nedeniyle çaresiz kalmış durumdalar. Çeltiğin en çok suya ihtiyacı olduğu ve olmazsa olmaz bir dönemi olan boy vermeye başladığı ve pirincin başağa gidebilmesi ve olgunlaşabilmesi için ekili alanın su içinde göl şeklinde olması gerekiyor. Çeltiğin en çok suya ihtiyacı olduğu dönem üreticilerin ifadesi ile bakıma en muhtaç olduğu günler Temmuz ayının ilk yirmi günü. Çeltik üreticisinin en hassas dönemini yaşadığı bu günlerde yaklaşık 10 gündür Devrez Çayı’nın suyunun kesilmesiyle su bulamayan çeltik tarlaları çoraklaşmaya başlarken, arklar kurudu, sararan çeltikler de yanmaya başladı.
Her sabah tarlalarına giden ve bütün geçimleri çeltiğe bağlı olan çiftçiler gözlerinin önünde çeltiklerinin susuzluk nedeniyle yanması ve tarlalarının telef olması karşısında tarlalarının kenarında oturup kara kara düşünüyor. En küçük çeltik tarlasının bugüne kadar ki ekim maliyeti 5-6 bin TL arasında ve çiftçi bunu hasat zamanında ödemek için borçlanmış. Geçim kaynağı çeltik olan çiftçiler geçimlerini de unutarak borçlarını nasıl ödeyeceklerini düşünmeye başladılar.
“BU ÜRÜNLER SUSUZLUKTAN YANARSA PERİŞAN OLURUZ”
Güneşin yakıcı sıcağında tarlalarına gelen çiftçiler bir havaya bakıyor, bir tarlaya sonrada Devrez Çayı’na…
Yakıcı sıcağın altında akşama kadar tarlalarında su bekleyen çiftçiler çeltikler birlikte kendileri de kavruluyor, akşamda bekledikleri su gelmeyince yorgun ve bitkin şekilde evlerine dönerek ne yapacaklarını düşünmeye devam ediyor. Üreticiler bu seneki ürünlerini susuzluk nedeni ile kaybedersek perişan oluruz diyerek yetkililerde yardım istediler.
ÇİFTÇİLERİN TEK UMUDU ORTA BARAJI (GÜLDÜRCEK BARAJI)
Çiftçiler şimdi Çankırı’nın Orta ilçesinde sulama amacıyla 1981-1989 yılları arasında inşaat edilen; yüksekliği 68 m, su tutma hacmi 1.550.000m2 (1.550 dam2 ) ve sulama hacmi 7281 ha alan olan Güldürcek Barajı’ndan gelecek sevindirici haberi bekliyor.
Çünkü önceki yıllarda da sulama suyunda kullanılan Güldürcek Barajı; Devrez Çayı’nda su kalmayınca barajın kapakları açılarak ilçemize su veriliyordu ve Tosya Pirinci buradan gelen su ile sulanıyordu. Fakat Güldürcek Barajı’nın suyu içme suyuna alınması nedeniyle sulama amaçlı kullanılmıyor ve ilçemize de sulama suyunda kullanılmak üzere verilmiyor. Barajın kapakları sadece 10 gün açılıp ilçemize su verilmiş olsa Tosya Pirinci telef olmaktan kurtulacak, çiftçiler rahat bir nefes alacak.
Su gelir umuduyla her diğer çiftçilerle birlikte sabah tarlasına giden Yeni Doğan Köyü çiftçilerinden Mehmet Elde pirinç üreticilerinin sıkıntılarını gazeteciler anlattı. 4-5 gün daha su olmaması halinde pirincin tamamıyla yanacağını belirten Elde; “Yeni Doğan Köyü Tosya’nın en büyük çeltik arazisi olan ve pirincin en fazla ekilen köyü. Çeltiklerimiz susuzlukla karşı karşıya. Bu dönemde çeltiğin suyun içinde olması gerekiyor, görüyorsunuz tarlalar kurudu, çeltikler sarardı, Devrez Çayı’nda su yok. 4-5 gün daha su gelmezse çeltiklerimiz tamamen yanar, telef olur. Çeltik olmazsa çiftçi çok sıkıntıya girer borçlarını bile ödeyemez. Çünkü biz gübreyi, ilacı yani tüm giderleri hasat zamanına borçlanarak alıyoruz. En az ekilen çeltiğin maliyeti 5-6 binTL. Biz şimdi borçlarımızı da ödeyemeyeceğiz, çok zor durumdayız.
Önceki yıllarda Güldürcek Barajı’nda su veriliyordu, su sıkıntısı çekmiyorduk. Şimdi içme suyunda kullanıyoruz diye su verilmiyor. 7-8bin hektar alanı sulayan Güldürcek Barajı’nın suyu içme suyuna da yeter, sulama suyuna da bize sadece 10 gün su gerekli. Eğer 10 gün su verilirse hem çeltik, hem de çiftçiler kurtulacak.
Çiftçiler olarak yetkililere sesleniyoruz. Su sıkıntımıza 10 günlük çözüm bulunursa Tosya Pirinci yanmaktan kurtulacak. Çeltiğimiz yanarsa pirinç üreticilerinin son olur, çünkü gelecek yıl pirinç ekemeyiz bu da Tosya Pirincinin bitme noktasına gelmesi demektir.
Ziraat Odası Başkanına sesleniyoruz; pirinç ekimini teşvik eden, pirince mahreç alan yönetim neden bugün yanımızda yok. Bizim pirincimiz kayıt altında, beyannamesini veriyoruz, kayıtsız ekim yapmıyoruz. Bizim 10 gün suya ihtiyacımız var buda Güldürcek Barajıyla çözülebilecek durumda. Neden pirinç üreticileri kaderine terk ediliyor, Ziraat Odası, İlçe Tarım Müdürlüğü çiftçinin bugün yanında olmazsa ne zaman olacak?” dedi.
Tosya’nın Yeni Doğan Köyü pirinç üreticileri bugünlerde Güldürcek Barajından gelecek haberi ve Devrez Çayında çeltiklerini sulayabileceği suyu bekliyor.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı-Sedat Ağacıkoğlu