Benim bile gemi azıya alıp yıllık iznimin bir kısmını kullanmak üzere bürodan izin alıp yollara döküldüğüm şu günler, tam da yıllık izin zamanı gibi gelmiyor mu herkese?
Gerçi buna tek başınıza karar veremiyorsunuz ama, çalışanların yıllık ücretli izin konusunu baştan aşağı özetlemekte fayda var.
YÖNETMELİK
Öncelikle şunu bilelim. Yıllık ücretli izinler, 03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği‘ne göre kullanılıyor. Ne işveren ne de çalışan, bu yönetmeliği göz ardı ederek bir izin kullandıramaz ve kullanamaz.
YILLIK ÜCRETLİ İZNE HAK KAZANMAK
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesine göre, deneme süresi de dahil bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçiler, yıllık ücretli izne hak kazanır.
YILLIK ÜCRETLİ İZİN KAÇ GÜN?
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden,
az olamaz.
Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.
Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık iznin en az 10 gün olarak kullanılabileceği ile ilgili hükümler olsa da, bunun her iki tarafın anlaşması ile de ilgili olduğunu unutmamak gerekir.
YILLIK ÜCRETLİ İZİN ZORUNLU MU?
Evet zorunlu. Hem işverenin hem de çalışanın izni kullandırtmama ya da kullanmama gibi bir seçeneği yok. Aynı yıl içinde kullanılmayan yıllık izinler de silinmiyor ve bir sonraki yıla devrediyor.
Bununla birlikte işveren “yönetim hakkı” çerçevesinde, yıllık ücretli izni, kullanmak istemeyen çalışanına bile kullandırtmak zorunda. Çalışanın bu konuda aksi bir kararı olamaz. En fazla tarihlerle ilgili işverenle bir anlaşma yolu arayabilir.
YILLIK İZİN TALEBİ
Çalışanlar yıllık ücretli izin taleplerini, izin başlangıç tarihinden en az 1 ay önce yazılı olarak işverene bildirmek zorundadır.
İZİN YERİNE PARA?
Kanunen mümkün değil. Ne işveren ne de çalışan böyle bir teklifte bulunamaz. Bunun tek istisnası çalışanın işten ayrılması.
Çalışan işten kendi isteğiyle çıkarsa ya da işveren tarafından çıkarılsa da kullanılmamış yıllık ücretli izinler paraya çevrilir. İşverenin çalışanını haklı sebeplerle işten çıkarmış olması da bu hakkı ortadan kaldırmaz.
YILLIK ÜCRETLİ İZİN AVANSI
Yıllık ücretli izne ayrılacak olan çalışana, izin süresi kadar ücret tesliminin iznin başlangıç tarihinde avansa olarak verilmesi kanunî zorunluluktur.
ÇALIŞAN BU SÜREÇTE BAŞKA BİR İŞTE ÇALIŞABİLİR Mİ?
Çalışan yıllık ücretli izin süresi içerisinde başka bir işte çalışamaz. Bu yönde bir tespitte bulunulursa ödenen ücretler kendisinden talep edilir ya da ödenecek toplam ücretinden kesilebilir.
YAZININ ÖZETİ
Yazının özeti şu: Ben yıllık iznimin bir kısmını kullanmaya devam ediyorum, siz gerisini aranızda halledin gari.
