Leicester Üniversitesi’nden bilim insanları, İngiltere’de M.S. 1150 ile 1855 yılları arasında gömülmüş insan kalıntılarını inceledi. Bu dönem, Batı Avrupa’ya 16. yüzyılda tütünün gelmesiyle örtüşüyor. Sigaranın moleküler düzeyde insan vücudunda kalıcı değişikliklere neden olabileceğini belirleyen araştırmacılar, sigaranın yalnızca dişlerdeki lekeler ve aşınmalarla kalmadığını, aynı zamanda kemiklerde de kalıcı kimyasal izler bıraktığını keşfetti.
Bu araştırmada, kemiklerde sigara dumanına dair moleküler izleri inceleyen bilim insanları, sigara içenlerin ve içmeyenlerin kemik yapılarında önemli farklılıklar olduğunu tespit etti. Bu bulgular, modern insan sağlığını anlamada büyük bir adım olabilir. Araştırmanın baş yazarı Dr. Sarah Inskip, “Araştırmamız, geçmişte tütün kullananlarla kullanmayanlar arasında kemik yapısında önemli moleküler farklar olduğunu gösteriyor” dedi.
Genellikle, yüzyıllar önce yaşamış bir kişinin sigara içip içmediği, dişlerdeki lekeler ve ‘pipo izleri’ adı verilen yuvarlak aşınmalar sayesinde anlaşılabiliyor. Pipo izleri, geçmişte kullanılan kil pipoların sert ağızlıklarının dişlerde bıraktığı aşınmalar olarak biliniyor. Ancak bazen bu dişler bozulmuş veya kaybolmuş olabilir, bu da sigara içen bir kişinin tespitini zorlaştırabiliyor.
Bu zorluklara rağmen, araştırmacılar kemiklerdeki kortikal dokuda tütün dumanına dair moleküler izler arayarak sigara içenleri tespit etmenin yeni bir yolunu buldu. Kortikal doku, kemiklerin dış katmanını oluşturan yoğun doku olup kemiklerin sağlamlığını sağlıyor.
Araştırmacılar, İngiltere’deki iki mezardan çıkarılan 323 iskeleti inceledi. Bunların 177’si Londra’daki St. James Mezarlığı’na, diğer 146’sı ise Lincolnshire’daki kırsal bir kilise mezarlığına aitti. Bu iskeletlerin bazıları, tütünün Avrupa’ya gelmesinden önceki dönemde (M.S. 1150-1500) yaşarken, bazıları ise tütünün kullanıldığı döneme (M.S. 1500-1855) aitti.
İskeletler üzerinde yapılan incelemelerde, araştırmacılar sigara içenler ile içmeyenler arasında kemiklerde 45 farklı moleküler özellik buldu. Dahası, bu özellikler sayesinde daha önce sigara içip içmediği bilinmeyen iskeletler de sigara içenler arasında sınıflandırılabildi. Bu bulgular, sigara kullanımının kemik yapısında kalıcı metabolik izler bıraktığını ve bu izlerin yüzyıllar sonra bile tespit edilebileceğini gösteriyor.
Araştırma, sigara içmenin iskelet sistemi üzerinde bıraktığı izlerin, bazı kas-iskelet sistemi ve diş hastalıklarının risk faktörlerini anlamada önemli olabileceğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, “Bu araştırma, geçmişteki sağlık durumlarını anlamamıza ve bu durumların günümüzdeki sağlık eğilimleriyle ilişkisini keşfetmemize yardımcı olabilir” diyor.
İlerleyen çalışmalarla, tütün kullanımının geçmiş toplumların sağlığını nasıl etkilediği ve tütünün dünya çapında yaygınlaşmasının sağlık üzerindeki uzun vadeli etkileri daha iyi anlaşılmaya çalışılacak.
Tütün, 16. yüzyılda Amerika’dan Batı Avrupa’ya getirildi ve 1560’lı yıllardan itibaren İngiltere’de varlığını sürdürdü. Sigara, başlangıçta çeşitli tıbbi özelliklere sahip olduğu düşünülerek yaygınlaştı, ancak zamanla sağlık üzerindeki zararlı etkileri anlaşılmaya başlandı.
