Satış Temsilcilerinin Fazla Mesai Ücreti Alacaklarının Hesabı

 

T.C.
YARGITAY
Dokuzuncu Hukuk Dairesi
Esas No : 2017/4939
Karar No : 2017/9001
Tarih : 25.05.2017
ÖZET :
  • İŞÇİLİK ALACAKLARININ TAHSİLİ İSTEMİ
  • SATIŞ TEMSİLCİSİNİN FAZLA ÇALIŞMA YAPMASI
  • FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESAPLANMASI

 

İÇTİHAT METNİ

DAVA :

Davacı, fark kıdem tazminatı ile fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR :

A) Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili, müvekkilinin 14.11.2007 tarihinde davalı şirketin … Şubesinde çalışmaya başladığını, 16.11.2011 tarihinde … Meydanı … Şubesinde çalışmakta iken askerlik sebebiyle iş akdini sonlandırdığını, davalı işverence tüm çalışma boyunca fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, çalışması boyunca tüm ulusal bayram ve genel tatil günlerinde, dini bayramlarda iş yerini kapalı olduğu bir gün hariç diğer günlerinde çalışıldığını ancak bugünlerinde ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek fark kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili, davanın zamanaşımına uğradığını, davacının işten ayrıldığı tarih itibariyle aylık net ücretinin 706,00 TL olduğunu, davacının işten ayrılması nedeniyle kıdem tazminatı pusulası tanzim edildiğini, davacı tarafından imzalandığını, davacının işten ayrıldıktan sonra ibraname düzenlediğini, düzenlenen ibranamenin borcu sona erdirdiğini, ibranameden sonra alacak talebinde bulunulmasının yasal açıdan kabul edilemeyeceğini, ibranamede ihtirazı kayıt mevcut olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının askerlik nedeniyle iş akdini feshettiği ve kıdem tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz: Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

E) Gerekçe: 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.

Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.

Satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Satış temsilcileri genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışmaktadırlar. Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisi mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması söz konusu olduğundan fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (%50) hesaplanması gerekir.

Somut uyuşmazlıkta, davacının davalı işyerinde satış görevlisi olarak çalıştığı ve yapılan satış miktarına bağlı olarak prim aldığı dikkate alındığında, yukarıdaki ilke kararımızda belirtildiği üzere fazla çalışma alacağının sadece %50 zamlı kısmının hesaplanması gerekirken, bu husus dikkate alınmadan fazla mesai ücretinin %150 hesaplanması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ :

Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 25.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


Bu Yazıyı Paylaşın