T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı :63665751-100-E.1491440
Tarih: 11/03/2016
Konu : Lise/dengi öğrenim ve yükseköğrenim mezunu öğrencilerin genel sağlık sigortası.
GENELGE
2016/6
I- Genel açıklamalar
10/2/2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 29/1/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 26 ve 27 nci maddeleri ile 10/2/2016 tarihinden geçerli olmak üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60 ıncı maddesine fıkra eklenmiş ve 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasında değişiklik yapılmıştır.
Anılan düzenlemelerde belirlenen koşullarla lise ve dengi öğrenim ya da yükseköğrenimden mezun olanlara, mezuniyet tarihlerini izleyen günden itibaren iki yıl sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı tanınmıştır.
Yurtdışında öğrenim gören Türk vatandaşlarından; YÖK tarafından denklik verilen öğrenim kurumlarından mezun olan ve yerleşim yeri Türkiye’de olanlar da Kanunun 60 ıncı maddesine getirilen ek düzenlemeden yararlanabileceklerdir.
Yabancı uyruklu öğrencilerin ise Kanunun 60 ıncı maddesine getirilen ek düzenlemeden yararlanma hakları bulunmamaktadır.
Öğrencilerin mezuniyet kayıtları, MEB ve YÖK kayıtlarından elektronik ortamda alınarak genel sağlık sigortası tescil işlemleri programlar aracılığıyla yapılacaktır. Ancak, elektronik ortamda alınamayan kayıtlar için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından, mezuniyet belgesi/geçici mezuniyet belgesinde yer alan mezuniyet tarihleri esas alınarak tescil ve hareket kaydı oluşturma işlemlerinin manuel olarak yapılması gerekmektedir.
Söz konusu düzenlemeler gereği genel sağlık sigortası hükümleri hakkında yapılacak iş ve işlemler aşağıda açıklanmıştır.
II- Bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlar
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmayanlar, başka bir kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılmamaları halinde Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır.
Ancak, 6663 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine; “Ana veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlardan; lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek ve bakmakla yükümlü olunan kişi ya da bu maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde sayılanlar hariç genel sağlık sigortalısı olmamak şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, gelir tespiti yapılmaksızın birinci fıkranın (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır.”
hükmü eklenmiştir.
Anılan hüküm gereği ana/babası olmaması, ana/babasının 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmaması veya Kanun gereği ana/babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmaması nedeniyle ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunmayanlar, ayrıca ana/babası dışında bir genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi ya da 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamı dışındaki bir kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılmamaları ve maddede belirtilen yaş sınırlarını aşmamak şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin bir numaralı alt bendi (60/c-1) kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanabilecektir.
Dolayısıyla, anılan düzenlemedeki şartları taşıyanlardan bu düzenlemenin yürürlük tarihi olan 10/2/2016 tarihinden önce lise ve dengi öğrenimden ya da yükseköğrenimden mezun olanlardan mezuniyet tarihini izleyen günden itibaren hak tanınan iki yıllık sürenin 10/2/2016 tarihinden sonra biten kişilerin de, 10/2/2016 tarihi ile mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıllık sürenin bittiği ya da yaş koşullarına göre belirlenen tarihe kadar olan sürede Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin bir numaralı alt bendi (60/c-1) kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla söz konusu kişilerden 10/2/2016 tarihinden önce (60/g) bendi kapsamında tescil edilenlerin bu tescil kaydının 9/2/2016 itibarıyla sonlandırılması gerekmektedir.
Ayrıca, madde kapsamına giren kişilerden (60/c-1) bendi kapsamına alınanların evlenmesi halinde durum değişikliği nedeniyle, evlilik tarihinden bir gün öncesi itibarıyla (60/c-1) tescil kaydının sonlandırılması gerekmektedir.
Örnek–1: 18 yaşını 17/8/2016 tarihinde dolduracak olan ve lise/dengi bir okuldan 15/6/2016 tarihinde mezun olan A kişisi, ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı olmadığı için Kanun gereği 18 yaşını doldurduğu tarihe kadar (60/c-1) kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanmaktadır. 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenleme uyarınca Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi dışındaki diğer fıkra ve bentleri kapsamında sigortalı olmaması ve bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmaması koşuluyla A’nın 17/8/2016-16/6/2018 tarihleri arasında (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–2: Lise/dengi bir okuldan 30/6/2016 tarihinde mezun olan B kişisi, 18 yaşını 1/9/2015 tarihinde doldurmuştur. Ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı olmayan B, 1/9/2015 tarihinde (60/g) bendi kapsamında tescil edilmiş olup 6663 sayılı Kanun kapsamına girdiğinden tescil kaydı lise/dengi öğrenimden mezun olduğu tarih olan 30/6/2016 itibarıyla sonlandırılacaktır. B, mezuniyet tarihini izleyen 1/7/2016 tarihinde (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilecek olup, tescil kaydının 20 yaşını doldurduğu 1/9/2017 tarihinden bir gün öncesi olan 31/8/2017 tarihi itibarıyla sonlandırılması gerekmektedir.
Örnek–3: Yükseköğrenimden 28/6/2014 tarihinde mezun olan C kişisi, 25 yaşını 1/8/2017 tarihinde dolduracaktır. Ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı bulunmayan C’nin 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenlemedeki şartları taşıması koşuluyla, herhangi bir kapsamda sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı bulunmaması nedeniyle 10/2/2016 tarihinden önce açılmış (60/g) bendi kapsamında tescil kaydı var ise bu tescil kaydının 9/2/2016 tarihi itibarıyla sonlandırılarak 10/2/2016-29/6/2016 tarihleri arasında (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–4: Yükseköğrenimden 27/2/2015 tarihinde mezun olan D kişisi, 25 yaşını 24/2/2017 tarihinde dolduracaktır. Ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı bulunmayan D, 4/5/2015-17/10/2016 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalışmıştır. 18 yaşını doldurduktan sonra herhangi bir kapsamda sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı bulunmadığı için 1/1/2012 tarihinde (60/g) bendi kapsamına alınan D’nin, Kanunun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereği sigortalı çalışmasının sona ermesini takiben sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkının sona erdiği tarihi izleyen günden,
6663 sayılı Kanunla getirilen düzenlemedeki şartları taşıması koşuluyla mezuniyet tarihini izleyen günden itibaren iki yıllık süre dolmadan 25 yaşını doldurduğu 24/2/2017 (hariç) tarihine kadar (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–5: Lise/dengi öğrenimden 12/6/2015 tarihinde mezun olan ve 18 yaşını 2015 yılı Kasım ayında dolduran E kişisi, annesi üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmakta iken annesi 5/3/2016 tarihinde vefat etmiştir. Annesinden gelir/aylık alma hakkı olmaması ve babası da Kanunun 6 ncı maddesi gereği sigortalı sayılmayan E’nin 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenleme gereği 6/3/2016-13/6/2017 tarihleri arasında (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–6: 20/6/2016 tarihinde yükseköğrenimden mezun olan F kişisinin doğum tarihi 12/5/1992 olup, eşinin bakmakla yükümlü olduğu kişi iken 3/7/2016 tarihinde boşanmıştır. Herhangi bir sigortalılığı olmaması ve ana/babasının bakmakla yükümlüsü olarak sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunmaması nedeniyle 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenleme gereği 4/7/2016-11/5/2017 tarihleri arasında (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–7: Tıp fakültesi öğrencisi G, 5/1/1991 doğumlu olup, 9/2/2016 tarihinde mezun olmuştur. G, yaş şartı dışındaki diğer koşulları taşısa da 25 yaşını doldurmuş olması nedeniyle 6663 sayılı Kanun kapsamında tescil edilmeyecektir.
Örnek–8: Ana/babasının bakmakla yükümlüsü olarak sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunmayan H kişisi, lise/dengi bir okuldan 15/6/2015 tarihinde mezun olmuş, 18 yaşını ise 17/1/2016 tarihinde dolduracaktır. Kanun gereği 18 yaşını doldurduğu tarihe kadar (60/c-1) kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı olan H, herhangi bir kapsamda sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı bulunmadığından Kanunun 60 ıncı maddesi gereği 17/1/2016 tarihinde (60/g) bendi kapsamında tescil edilmiştir. H’nin (60/g) tescil kaydının 9/2/2016 tarihi itibarıyla sonlandırılarak, 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenlemenin yürürlüğe girdiği 10/2/2016 tarihinden, mezuniyet tarihini takip eden günden itibaren iki yıl olmak üzere 16/6/2017 (dahil) tarihine kadar (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir.
Örnek–9: Ana/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı olmayan K kişisi, 27/7/2017 tarihinde 20 yaşını dolduracaktır. 25/6/2015 tarihinde lise/dengi öğrenimden mezun olmuş ve 10/9/2016 tarihinde yükseköğrenime başlamıştır. 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenlemedeki şartları taşıyan K, lise mezuniyetini takiben değişiklik öncesi yürürlükte bulunan hüküm gereği 120 gün sağlık hizmetlerinden yararlanmış olup bu sürenin bitiminde herhangi bir kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunmadığı için (60/g) bendi kapsamında tescil edilmiştir. K’nin (60/g) tescil kaydı 9/2/2016 itibarıyla kapatılacak olup, 10/2/2016 tarihinden 26/6/2017 (dahil) tarihine kadar (60/c-1) bendi kapsamında tescil edilmesi gerekmektedir. K kişisi yükseköğrenimden mezun olduğunda 60 ıncı maddede sayılan şartları taşıyorsa 6663 sayılı Kanunla tanınan haktan yararlanabilecektir.
III- Bakmakla yükümlü olunan kişi veya hak sahibi iken lise/dengi öğrenim ya da yükseköğrenimden mezun olanlar
6663 sayılı Kanunun 27 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasının üçüncü cümlesi;
“Ayrıca, lise veya dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek ve bakmakla yükümlü olunan kişi ya da 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde sayılanlar hariç genel sağlık sigortalısı olmamak şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, prim borçlarına bakılmaksızın bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi kişi sayılmak suretiyle sağlık hizmetinden faydalandırılır.”
şeklinde değiştirilmiştir.
Anılan düzenleme ile ana/babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi iken mezun olmaları nedeniyle Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamından çıkanlar ile Kurumdan hak sahibi olarak gelir/aylık almakta iken lise/dengi öğrenim veya yükseköğrenimden mezun olması nedeniyle gelir/aylık alma hakkını kaybedenler, maddede belirtilen koşullarla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edecektir.
Dolayısıyla, düzenleme kapsamına girenlerden 10/2/2016 tarihinden sonra mezun olanlar belirtilen şartlarla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir. Düzenleme kapsamına girenlerden 10/2/2016 tarihinden önce mezun olmuş olup bu tarihten önce Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamından çıkması nedeniyle (60/g) bendi kapsamına alınanların tescil kaydının, 9/2/2016 tarihi itibarıyla sonlandırılması gerekmektedir.
Örnek: Ana/babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi iken 13/6/2014 tarihinde lise/dengi bir okuldan mezun olan C kişisi, 27/5/2016 tarihinde 20 yaşını dolduracaktır. C, 5510 sayılı Kanunun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasının 6663 sayılı Kanunla değişmeden önce yürürlükte bulunan düzenleme gereği mezuniyet tarihinden itibaren 120 gün süreyle 11/10/2014 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanmıştır. 6663 sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile mezuniyet tarihinden itibaren 20 yaşını geçmemek şartıyla iki yıl süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı tanındığından C’nin, Kanun gereği bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından çıkması ve Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi dışındaki diğer fıkra ile bentleri kapsamında sigortalı olmaması nedeniyle 12/10/2014 tarihinde açılan genel sağlık sigortası (60/g) tescil kaydının 9/2/2016 tarihi itibarıyla kapatılması, 10/2/2016 tarihinden 27/5/2016 (hariç) tarihine kadar ana/babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Dr. Mehmet Selim BAĞLI
Kurum Başkanı
