Genetik analize göre, bilinmeyen bir erken insan türü yaklaşık 900.000 yıl önce neredeyse yok oldu. Hem Homo heidelbergensis‘in atası hem de kendimizin atası olan bir tür olabilirdi.
Yeni bir araştırmaya göre, Afrika’da yaklaşık 900.000 yıl önce, dünyayı saran iklim değişiklikleri, uzak atalarımızı, yok olmanın eşiğine getirmiş olabilir. Bilinmeyen insan benzeri türler sadece 1280 bireye düştü ve günümüz insanlarının DNA’sında hala tespit edilebilen genetik bir boşluk yarattı. Nüfus 117.000 yıl boyunca artmadı, ardından tekrar insan soyu çiçek açtı açtı ve türümüzün ve soyu tükenmiş akrabalarımızın ataları olan Denisovalılar ve Neandertaller ortaya çıktı.
Pekin’deki Çin Bilimler Akademisi Üniversitesi’nde popülasyon genetiği uzmanı olan Haipeng Li, “İnsan atalarının yaklaşık %98,7’si kayboldu” diyor. Afrika ve Avrasya’daki 950.000 ila 650.000 yıl önceki fosil kayıtlarının düzensiz olduğunu ve “bu darboğazın keşfinin kronolojik boşluğu açıklayabileceğini” söylüyor.
Keşiflerini gerçekleştirmek için araştırmacıların yeni araçlar icat etmesi gerekiyordu. Genom dizilimindeki ilerlemeler, bilim adamlarının modern insanın ortaya çıkışından sonraki dönemdeki nüfus büyüklüklerine ilişkin anlayışını geliştirdi, ancak araştırmacılar, insanın daha önceki ataları hakkındaki ayrıntıları doldurmalarına olanak tanıyan bir metodoloji geliştirdi. Yale Üniversitesi’nden antropolog Serena Tucci, bu tür çalışmalara şiddetle ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. “Metodolojik sınırlamalar ve eski Homo örneklerinden antik DNA verileri elde etmedeki zorluklar da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı, erken insan atalarının nüfus dinamikleri hakkında hâlâ çok az şey biliyoruz ” diyor.
Araştırmacıların yöntemi, günümüz insanlarından alınan genetik verilere dayanarak eski nüfus dinamiklerini yeniden yapılandırmalarına olanak sağladı. Ekip, genlerden oluşan karmaşık bir aile ağacı oluşturarak ağacın daha ince dallarını daha hassas bir şekilde inceleyerek önemli evrimsel olayları tanımlayabildi.
Illinois Üniversitesi’nden antropolog Stanley Ambrose, “Tekniğin, daha önce yapılmamış bir şekilde, 800.000 ila bir milyon yıl önceki döneme (hakkında pek fazla bilinmeyen) ışık tuttuğunu” söylüyor.
Bu dönem, buzul döngülerinin daha uzun ve daha yoğun hale geldiği şiddetli iklim değişikliği dönemi olan Erken-Orta Pleistosen geçişinin bir parçasıydı. Afrika’da bu durum uzun süreli kuraklıklara yol açtı. Li, değişen iklimin insanın atalarını yok etmiş ve yeni insan türlerinin ortaya çıkmasına neden olmuş olabileceğini söylüyor. Sonunda bunlar, modern insanların ve soyu tükenmiş akrabalarımız olan Denisovalılar ve Neandertallerin son ortak atalarına evrilmiş olabilir.
Yaklaşık 813.000 yıl önce ön-insanların nüfusu yeniden artmaya başladı. Jinan’daki Shandong Birinci Tıp Üniversitesi ve Shandong Tıp Bilimleri Akademisi’nde popülasyon genetiği uzmanı ve makalenin ortak yazarı Ziqian Hao, atalarımızın nasıl hayatta kalmayı başardıkları ve onların bir kez daha gelişmelerine neyin izin verdiğinin belirsizliğini koruduğunu söylüyor.
Ancak darboğazın muhtemelen insan genetik çeşitliliği üzerinde çok önemli bir etkiye sahip olduğunu ve modern insanın beyin büyüklüğü gibi birçok önemli özelliğini tetiklediğini söylüyor. Genetik çeşitliliğin üçte ikisinin kaybolduğunu tahmin ediyor. “İnsanın evrimi sırasında önemli bir zaman dilimini temsil ediyor. Dolayısıyla cevaplanması gereken birçok önemli soru var” diyor.
Ashton, araştırmacıların bulgularının daha fazla arkeolojik ve fosil kanıtla desteklenmesini istiyor. Yazarlar “darboğazın nüfusta küresel bir çöküş olduğunu öne sürüyor” diyor ve ekliyor: “ancak Afrika dışındaki arkeolojik alanların sayısı durumun böyle olmadığını gösteriyor. Bölgesel bir darboğaz daha olası olabilir.”
