Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporu, Avrupa, Orta Asya ve Kanada’da yaşayan, ergenlik çağındaki gençlerin çoğunluğunun, cinsel ilişki sırasında kondom veya diğer bir korunma yöntemi kullanmayı tercih etmediğini ortaya koydu.
Rapora göre ergenlik çağındaki gençler arasında kondom kullanımı son on yılda ciddi oranda düşüş gösterdi. Raporda sunulan verilere göre, gençler arasında korunmasız seks, 2014 yılından bu yana kaydedilen en yüksek seviyesine ulaşmış bulunuyor.
Çalışma kapsamında, toplam 42 ülkede, 242 binin üzerinde 15 yaşındaki gencin verileri mercek altına alındı.
Avrupa’da elde edilen veriler, her beş erkek çocuğundan birinin ve her yedi kız çocuğundan birinin daha önce cinsel ilişkide bulunduğunu ortaya koydu. Ankete katılan gençlerin yüzde 30’a yakını, en son cinsel ilişkilerinde herhangi bir biçimde korunmadıklarını söyledi. Bu oran, 2018’den bu yana yapılan anketlerde aşağı yukarı aynı seviyede seyretti.
Ülkeler arasında fark var
Avrupa’da durum böyleyken, çeşitli bölge ve kültürler arasındaki farkın büyük olduğu da dikkati çekti. Örneğin Danimarka’ya bağlı olan Grönland’da ergenlik çağındaki genç kızların yüzde 61’i ve erkeklerin yüzde 50’si korunmasız cinsel ilişkiye girdiklerini beyan etti.
Slovakya, Bulgaristan, Polonya, İngiltere ve İrlanda’da kaydedilen veriler de korunmasız seks yapma alışkanlığının yaygın olduğunu ortaya koydu.
İsviçre, Almanya, Avusturya ve Fransa’daki gençlerinse çoğunluğu cinsel ilişki sırasında korunduklarını belirtti. Bu ülkelerde yaşayan ergenlik çağındaki gençlerin yüzde 12 ila 25’i ise korunmasız cinsel ilişki yaşadığını söyledi.
Söz konusu rapor ayrıca, kız çocuklarının yüzde 6, oğlan çocuklarınınsa yüzde 18’lik kısmının, partnerlerinin korunma kullanıp kullanmadıklarını bilmediklerini ortaya koydu. Araştırmacılar, bunda alkol tüketimi nedeniyle yaşanan hafıza kaybının bir rol oynayabileceğini yazdı. Aynı zamanda artan rakamların arka planında, bazı kişilerin partnerlerinin bilgisi veya rızası olmadan kondomlarını çıkarmasının veya rıza olmaksızın seksin, yani cinsel istismarın da rol oynamış olabileceği belirtildi.
Cinsel yolla bulaşan hastalık ve hamilelik tehlikesi
Söz konusu rapor, uzmanlar arasında endişe yarattı. Çalışmayı kaleme alan araştırmacılar, korunmasız cinsel ilişki tercihinin, gençlerin cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma veya istenmeyen hamilelikle karşılaşma riskini artırdığı uyarısında bulundu.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, Avrupa’da artışta. 2022 yılında, 2021 yılına kıyasla daha fazla vaka kayıt altına alındı. Öte yandan korunmasız seksin, frengi hastalığının artışıyla da bağlantılı olduğu belirlenmiş bulunuyor. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından yayınlanan bir başka raporda ise, bel soğukluğu vakalarının yüzde 48, frengi vakalarının yüzde 34 ve klamidya vakalarının yüzde 16 oranında arttığı belirtiliyor.
Cinsellik eğitimi çağrıları artıyor
Raporun yazarları, söz konusu sorunla başa çıkılabilmesi için, yeni cinsel sağlık hizmetleri ve gerçekçi bir cinsellik eğitiminin yanı sıra ergenlik çağındaki gençlerin, engellerle karşılaşmaksızın, desteğe erişimlerinin kolaylaştırılması çağrısında bulundu.
DSÖ de ergenlik çağındaki gençlerin okullarda daha kapsamlı bir cinsellik eğitimi görmesi ve bu vesileyle cinsellik ve cinsel sağlık konularını açıkça tartışabilmelerinin sağlanmasını öneriyor.
DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Hans Henri Kluge, raporun bulgularının bir yandan “korkutucu” iken diğer yandan “şaşırtıcı olmadığını” söyledi. Kluge, “Birçok ülkede, yaşa uygun, kapsamlı cinsellik eğitimi ihmal ediliyor. Bu eğitimin verildiği ülkelerde ise, cinsellik eğitiminin seksi teşvik ettiği yönünde yanlış bir kanı mevcut” diye konuştu.
Fransa ve İngiltere gibi bazı Avrupa ülkeleri, 25 yaşının altındaki kişilere, kondoma ücretsiz ve basit erişim hakkı tanıyor. Ancak, kondomları erişilebilir ve ücretsiz kılmak, sorunu kökten çözmüyor. Birleşik Krallık’ın birer parçası olan Galler ve İskoçya’daki gençlerin yüzde 30 ila 42’lik kısmının, söz konusu hizmete rağmen korunmasız cinsel ilişkiye girmeyi sürdürdüğü tespit edildi.
Bu çerçevede uzmanlar, cinsellik eğitiminin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi çağrılarında bulundu. Elde edilen verilerin, “yaşa ve gençliğe uygun olan cinsellik eğitiminin hayati önemini” gözler önüne serdiği belirtilen raporda, “genç kişilerin cinsel his, ilişkiler ve davranışları öğrenmelerine olanak tanınması” gerektiği kaydedildi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin cinsellik eğitimi konusunda iyi bir iş çıkarmadığını kabul etmişti. Fransa’daki ücretsiz kondom uygulamasının hayata geçirildiği 2022’de yaptığı konuşmada Macron, “Fiiliyat maalesef teoriden çok, çok uzakta. Öğretmenlerimizi bu alanda daha iyi eğitmeliyiz, onlara yeniden hassasiyet kazandırmalıyız” demişti. DSÖ raporu, Macron’un sözlerini teyit eder ve bu sözleri Avrupa ve Orta Asya için de geçerli kılar nitelikte.
