Etrafınızda gördüğünüz her şeyi oluşturan atomların yarısı, galaksimizin dışından gelmektedir. Yeni bir simülasyona göre, Samanyolu gibi büyük galaksiler, sahip oldukları maddenin yarısını, yarım milyon ışıkyılı uzaklığa kadarki komşu yıldız kümelerinden almaktalar.
“Günümüz Samanyolu benzeri galaksilerdeki kütlenin ne kadarının aslında diğer galaksilerin rüzgarlarından ‘çalındığını’ fark etmemiştik” diyor Northwestern Üniversitesindeki ilgili yazar Claude-André Faucher-Giguère.
Bu “hırsızlık” ölümden sonra başlar. Bazı yıldızlar ömürlerinin sonuna geldiklerinde, çok güçlü süpernova patlamaları gerçekleştirerek, yüksek hızlı gazı evrene doğru saçarlar. Bu fırlatımlardaki madde, süpernova tarafından hızlandırılmış yüklü parçacık akımları olan galaktik rüzgarlar tarafıyla taşınır.
Önceden, galaktik rüzgarların ciddi bir madde taşınmasına yol açmayacağı düşünülüyordu. Çünkü onların, komşu galaksileri ayıran büyük mesafeleri katedecek kadar güçlü olmadıkları düşünülüyordu. Ancak, görünen o ki, galaktik rüzgarlar tahmin ettiğimizden daha güçlüler.
“Rüzgârların, geldikleri galaksilerle sınırlı olduğunu, onları dışarı atan galaksiye geri döneceklerini, yani bir galaksiden diğerine fazla kütle aktarmayacağını varsaydık” demekte ve eklemekte Faucher-Giguère;
“Bir galaksi, ömrü boyunca, komşularıyla madde takası yapar. İki galaksi arasında gerçekleşen bu takasın süresi, 100 milyon yıl ile iki milyar yıl arasında değişmektedir.”
Evrendeki Yolculuk
Üç boyutlu modeller kullanarak galaksi evrimini modelleyen Faucher-Giguère ve onun ortak yazarı Daniel Angles-Alcázar, galaksilerin içerisindeki maddenin büyük patlamadan bu yana yaptığı yolculuğu gözlemledi. Süpernovaların daha kesin simülasyonları, galaktik rüzgarların, önceden düşünülenden daha hızlı bir şekilde maddenin hareket ettiğini ortaya koydu.
Ekip, 100 milyar veya daha fazla yıldız içeren galaksilerin, sahip olduğu maddenin yüzde 50’sini galaktik rüzgarlara borçlu olduğunu ortaya koydu.
“Bir aktarma şekli olarak galaktik rüzgarlar, hafife alındı” diyor Washington Üniversitesinden Jessica Werk ve sözlerine devam ediyor: “Daniel Anglés-Alcázar ve ekibi, ayrıntılı bir parçacık takibi analizi yapmak için en iyi simülasyonlardan birini kullanıyor ve hepsini bizimle de paylaştı. ”
Faucher-Giguère ve Anglés-Alcázar’ın yaptığı çalışmalar, bizim galaksimiz gibi büyük galaksilerin, büyüklüklerindeki temel etkenin, onların diğer galaksilerden madde “çalmasını” mümkün kılan galaksiler arası madde taşınması olduğunu bizlere gösterdi.
Galaksiler arası taşınım, küçük galaksilerde daha az etki gösteriyor. Faucher-Giguère, Samanyolu’nun madde taşınımını yakındaki Macellan bulutlarından ve bizlere 160,000 ile 200.000 ışık yılı uzaklıkta olan iki cüce galaksiden yaptığını düşünüyor. Werk, konu hakkında şunları söylüyor:
“Evrenin başlangıcından bu yana madde akışını takip etmek; içtiğimiz suyun ve soluduğumuz havanın nerede oluştuğunu anlamak, astrofizikteki oldukça temel problemlerden bir tanesi. Artık biliyoruz ki, galaksimizdeki atomların yarısı, galaksimizin dışından geliyor.”
