İSO 500 nedir? Bu, Türkiye’nin en büyük 500 sanayi şirketinin listesi. Yani ekonominin süper kahramanları!
Yıl boyunca binlerce fabrikada presler döndü, vardiyalar doldu taştı, tonlarca hammadde işlendi. Alın teri, çarkın sesiyle birleşti… Ve tüm bu emek sonunda 641 milyar TL’lik faaliyet kârı ortaya çıktı.
***
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2024 yılında bacası tütmeden, presi dönmeden, tek bir çivi bile çakmadan 700 milyar lira zarar etti.
İş makinesi yok ama para gömdüler… Üstelik kazma kürek bile kullanmadan!
Yani 500 dev sanayi şirketi bir yıl boyunca üretip didinse de Merkez Bankası’nın bir sayfalık bilanço açığını kapatamıyor. Kasa hâlâ 59 milyar lira açık veriyor!
***
Elbette bu zararın sorumlusu Merkez Bankası çalışanları değil… Onlardan, kötü ekonomi yönetiminin faturasını sessizce kapatmaları istendi.
2024’te sanayiciye adeta darbe indirildi. Kârlılık oranı yüzde 12.5’tan yüzde 6.2’ye düştü. Bu, son 10 yılın ortalaması olan yüzde 10.4’ün bile epey altında.
Geçen yıl 100 liralık satıştan 12 lira kazanan sanayici, bu yıl ancak 6 lira kazanabildi. Hem de bu enflasyon canavarının gölgesinde… Kazandığı parayı da bankalara faize kaptırdı.
***
Terslik burada zaten; Üretenler kâr edemiyor. Kâr edemeyenler para basıyor. Hal böyleyken sanayici neden üretsin bu maliyetlerle? Bulmuş baskılanan ucuz doları, ithal eder, hiç uğraşmaz işin ameleliğiyle…
Yıl boyunca üretim girdilerine zam yapıldı ince ince… “Zaten sizi öpecektik, dayanamadık biraz daha ileri gittik” dercesine, nefes aldırmadılar yeminle…
***
Hiçbiri de çıkıp isyanını dile getirmedi. Belli ki içine attı. İtirazlar gelmeyince AKP doğru yolda olduğunu sandı. Sanayicilerimizin gözüne bakıyorum, onlar sevinç gözyaşları mı? Susma, sustukça, bak işte sana da geldi sıra!
Peki sanayiciler, 70-80 bin liranın altında kaynakçı ustası bulabiliyor mu? Usta mı var? Hepsi karaborsa… Kapanın elinde kalıyor maşallah…
***
Bir zamanlar nitelikli iş gücü yetiştiren meslek liseleri, bir bir imam hatiplere dönüştürüldü. Sonrasını hepimiz biliyoruz… Usta aranıyoruz.
Boşuna mı tekstilciler Mısır’a, Fas’a, Cezayir’e kaçıyor? E hal böyleyken, niye kalsınlar ki? İşçilik, vergi, enerji… Hepsi daha ucuz… Yemişim Türkiye’de üretimi…
***
Zam yapmak devlete serbest, özel sektöre yasak! Ortalarda dolanıp “Ülkemiz zor günlerden geçiyor, destek olalım” dersin, geçersin. Kendini mini cihatta hissedersin.
Gerçek şu ki… Biz ekonomi için savaşmıyoruz. Ekonomiyle savaşıyoruz! İlerlemiyoruz. Aynı çemberin içinde dönüp duruyoruz. Ve o çember her geçen gün daralıyor.
***
Çözüm olarak sunulan ne? Nefes aldı vergisi, kulak arkası vergisi, dünya lideri tarafından yönetilme vergisi… Bir yerde hata var sanki…
Siz hiç gördünüz mü vergileri artırarak kurtulan ekonomi? Formülü çok gizli… Neden kıskanıyorlar sandınız bizi?
