Geçtiğimiz hafta sitede Pırlantaya Yüzde 0, Bahşişe Yüzde 15 Vergi yazısını yayımlayıp, bahşişe uygulanan vergiden bahsederken, konunun bir mükellef tarafından ters çevrilip bir soru haline getirileceğini aklıma getirmemiştim.
Soru kısaca şuydu: “Bahşişe vergi uygulandığına göre, herhalde ben de verdiğim bahşişi masraf olarak yazabilirim değil mi?”
Aslında basit bir akıl ve mantık yürütmeyle soru ne kadar da doğru. Cevabı ne kadar da basit görünüyor. Ama Dünya durdukça başımızda durasıca vergi kanunlarımız başka bir yerden ses veriyor.
GİDER NEDİR?
Gelir Vergisi Kanunu’nun İndirilecek Giderler başlıklı 40. maddesi, “Safi kazancın tespit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir.” deyip bir dizi gider sayıyor. 1. bentte yazılı olan “Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler” ifadesi genel çerçeveyi de çiziyor aslında.
Buna paralel Vergi Usul Kanunu’nun da kilit bir maddesi var. 228. madde Tevsiki Zaruri Olmayan Kayıtları sayarken “Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler” diye başlıyor.
İşte bu iki madde giderin ve bahşişin yerini belirliyor.
BAHŞİŞ GİDER DEĞİL
İlgili kanunlarda bahşiş ile ilgili direkt bir ifade yer almasa da, İdare bu konuda defalarca özelgeler vermiş. Örneğin;
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 16.01.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-GVK-40/1-23 sayılı özelgesi, bahşişin gider olarak kabul edilemeyeceğini belirtirken konuyu Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8 ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddelerindeki ifadelere dayandırıyor ve bahşişin işin idame ettirilmesi için bir zorunluluk olarak görmüyor.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.03.2006 gün ve VUK-B.07.1.GİB.4.34.19.02/1649 sayılı özelgesi ise bahşişi bir örf ve teamül olarak görmediği gibi, isteğe bağlı bu işlem “belgelendirilse dahi” gider değildir diyor.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın, 03.03.2006 tarih ve .07.1.GİB.4.34.19.02/VUK1/11967 sayılı özelgesi ise giderin tam açıklamasını yaparak, bir giderin genel gider olarak indirilebilmesi için:
-Genel giderin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılması,
-Giderle iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması,
-Giderin işin önemi ölçüsünde yapılmış olması gerekir.
ifadesini kullanıyor.
ŞAŞIRMADIK
Aslında şaşırmadık. Vergilemeye gelince pırlantayı es geçip, bahşişe en az % 15 vergiyi layık gören bir sistemin, vergilediği bahşişi gider olarak yazdırmaması garipsenecek bir durum değil.
Bildik işler.
Tanıdık haller.
Alacağına şahin vereceğine karga.
