Portsmouth Üniversitesi, Britanya Sürdürülebilir Spor Derneği (BASIS), Climate Central ve Avustralyalı sporculardan oluşan FrontRunner, olimpiyat oyunları için Ateş Halkaları: 2024 Paris Olimpiyatları’nda Sıcak Riskleri adlı bir rapor hazırlayarak iklim değişikliğinin olimpiyatlar ve spor üzerindeki etkisini analiz etti.
24 Temmuz’da başlayacak Paris Olimpiyat Oyunları, tarihin en yeşil olimpiyatı olmayı taahhüdüyle sporcuların serinlemesi için klima yerine jeotermal soğutma sistemleri kullanacak.
Oyunların zamanlaması ise serin saatlere denk getirilerek soğutma ihtiyacını en aza indirecek. Ancak rapora göre bu önlemler sporcuları ve izleyicileri tehdit eden iklim risklerini ortadan kaldırmak için yeterli değil.
‘Yaz olimpiyatları imkansız hale gelecek’
Ateş Halkaları raporu, küresel sıcaklıkların artmasıyla birlikte önümüzdeki yıllarda yaz olimpiyatlarının imkansız hale geleceğine dikkat çekerek olimpiyat oyunlarının ve diğer tüm spor etkinliklerinin iklim krizinini ciddiye almaları gerektiği konusunda uyarıyor.
Olimpiyatlardaki spor dalları için raporda sıcaklık riski analizleri ve sporcuların sıcak havayla mücadele deneyimleri de yer alıyor.
Rapor, sıcaklıklara mücadele ve iklim eylemine yönelik şu önerilerde bulunuyor:
- Gelecek olimpiyatların daha serin aylarda düzenlenmeli
- Sporcuları güvende tutmak için su ve soğutma tesislerinin kurulmalı
- Sporcuların iklim değişikliği hakkında konuşmaya teşvik edilmeli
- Sporcular ve etkinlikteki diğer aktörlerin iklim değişikliği farkındalık kampanyaları için iş birliği yapmalı
- Spor alanında fosil yakıt sponsorluklarının kaldırılmalı
Sporcular iklim değişikliğinden bahsetmeli
Birçok sporcu zayıf görünmemek veya olimpiyatlara gittiği için ikiyüzlü olarak suçlanmamak için iklim değişikliğinin etkileri ve sıcaklık riskleri hakkında konuşmaktan çekinebiliyor.
Ancak iklim hareketinde yol kat edebilmek için bu durumun değişmesi gerekiyor. Sporculara, iklim değişikliğinin kendilerini nasıl etkilediği ve etkileyeceği üzerine konuşma ve deneyimlerini paylaşma yetkisi verilmeli.
Spor kurumları da sporcuların iklim eylemi üzerine konuşmalarını destekleyerek daha bütüncül bir anlatı kurulmasını sağlayabilir. Böylece izleyiciler de harekete geçmek için motivasyon bulabilir.
Paris 100 yılda 3,1 derece ısındı
Fransız meteoroloji servisi Météo France, bu yıl olimpiyatların düzenlendiği tarihlerde Paris’te hava sıcaklığının normalin üzerinde olacağını tahmin ediyor.
Paris, daha önce 1924 yılında olimpiyatlara ev sahipliği yapmıştı. Hava durumu analizleri, 100 yıl içinde Paris’te temmuz ve ağustos sıcaklıklarının 3,1 derece arttığını gösteriyor.
2003 yılında Paris’te yaşanan bir sıcak dalgasında 14 binden fazla insan hayatını kaybettiğini hatırlatan rapor, sıcak dalgalarının risklerine dikkat çekti.
İnsan faaliyetlerinin yol açtığı iklim değişikliği, Paris’te sıcak dalgalarının görülme olasılığını iki katına çıkarırken ve sıcak havaya bağlı ölüm riskini yüzde 70 oranında arttırdı.
Artan sıcaklıklar sporcuların sağlığını tehdit ediyor
Artan sıcaklıklar sporcuların vücutlarındaki ısı ve nem dengelerinin düzenlenmesini zorlaştırıyor. Özellikle dayanıklılık sporlarında sıcaklığın performansı düşürücü etkisi bulunuyor. Güneşin altında yapılan sporlar güneş yanığı, sıcak çarpması ve sıcak krampları gibi sağlık risklerini beraberinde getiriyor.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi, etkinliklerin yarışmacıların ve izleyicilerin güvenliği gözetilerek düzenlendiğini belirtti.
Paralimpik oyunları, yarışmacıların sağlığı için birkaç hafta ertelendi. Ancak rapor, sıcak dalgalarının etkilerinin haftalarca devam ettiğini ve yaz sonuna kadar sıcak dalgası riskinin sona ermeyeceğini söylüyor.
2021 Tokyo Olimpiyatları, en sıcak oyunlar olarak tarihe geçmişti. Hava sıcaklığı 34 dereceye çıkarken nem oranı yüzde 70 civarındaydı. Tenis oyuncusu Daniil Medvedev, Tokyo’daki yarışlar sırasında kamera karşısında “birimiz öleceğiz” diyerek sıcağın etkileri konusunda uyarmıştı.
Tokyo’daki paralimpik sporcularının da yüzde 20’sinden fazlası sıcaklığa bağlı rahatsızlıklar yaşadı.
Sporun fosil yakıt sponsorları
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim değişikliğine en büyük katkıyı seragazı emisyonlarının yüzde 80’inden sorumlu olan fosil yakıtların sağladığını gösteriyor. Ancak fosil yakıt şirketlerinin sponsorlukları giderek yaygınlaşıyor.
Petrol şirketi Saudi Aramco, FIFA, Uluslararası Kriket Konseyi, Hindistan Premier Ligi, T20 Dünya Kupası, Formula 1, ATP ve Esports‘un sponsorluğunu yaparken Total Energies, Rugby Dünya Kupası ve Afrika Uluslar Kupası‘nın; Shell de British Cycling ve Team GB‘nin sponsorluğunu üstleniyor.
Olimpiyat Komitesi, Paris oyunlarının net sıfır emisyon hedefiyle düzenleneceğini belirtti. Ancak olimpik ve paralimpik takımlarından İngiltere takımına British Gas, Avusturya takımına kömür madeni şirketi Hancock Prospecting, Hindistan takımına ise petrol ürünleri üreticisi Reliance Indsutries Limited sponsorluk yapıyor.
Rapor, eğer spor müsabakalarının iklim değişikliği etkilerini indirmek için sürdürülebilirlik ve çevre taahhütleri verilecekse etkinliklerin fosil yakıt şirketleriyle olan bağlarını kesmeleri gerektiğini söylüyor.
