4/a sigortalılarının işten çıkarılmaları durumunda işsizlik sigortası almaya başlamalarından yıllar sonra 4/b sigortalıları (Bağ-Kurlular) için de Ahilik Fonu adı altında bir işsizlik sigortası uygulaması 01.01.2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Girdi girmesine ama henüz bu fon için ödenecek primler ceplerden çıkmadığından kimse farkında değil. Ödeyince fark edeceksiniz.
NEREDEN ÇIKTI BU FON?
Bu fon 08.03.2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 6824 Sayılı Kanun ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 6. maddesi ile ortaya çıktı. Bu madde ile gereken görev ve hizmetler için mali kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere, iş yerini kapatan ya da zor durumda kalan esnafa belirli bir süre ödeme yapmak amacıyla Esnaf Ahilik Sandığı kurulmasına dair yasal düzenleme yapıldı.
KİMLER DAHİL?
5510 sayılı Kanunun 50. maddesi kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılar, 10.07.1953 tarihli ve 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler, köy ve mahalle muhtarları ile tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere; 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar Esnaf Ahilik Sandığı kapsamında Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı sayıldı.
Yani bakkal, manav, nakliyeci, avukat, doktor, mali müşavir, hatta şirket ortakları Ahilik Fonu’na dahil edilmiş durumda.
ZORUNLU MU?
Elbette zorunlu. Şu anda esnaflığa devam edenler 01.01.2020 tarihinden itibaren, ileride esnaflığa başlayacak olanlar ise esnaflığa başladıkları günden itibaren Esnaf Ahilik Sandığı’na dahil edilecekler. Ben girmek istemiyorum diye bir seçim şansınız yok.
YENİ BİR ÖDEME Mİ?
Evet, Esnaf Ahilik Sandığı için bir ödeme yapılacak. 5510 Sayılı Kanun’un 80. ve 82. maddelerinde belirtilen prime esas günlük kazançlarından % 2 sigortalı % 1 de devlet payı şeklinde bir ödeme hesaplanacak. Herhangi bir sebeple sigortalılık durumunuz sona ererse o ana kadar yapılan kesintiler elbette iade edilmeyecek. Bu ödemeler kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek.
PEKİ FONDAN NASIL FAYDALANILACAK?
Esnaf Ahilik Sandığı sigortalılarından iflas istemiyle mahkemeye başvurulmuş olmak suretiyle veya iflasa tabi olmamakla birlikte işyerini kapatmak suretiyle sigortalılığı sona erenler, sigortalılığının sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren otuz gün içinde Kuruma doğrudan veya elektronik ortamda başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri, bu maddede yer alan prim ödeme koşullarını sağlamış olmaları ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ve bu prime ilişkin herhangi bir borcunun olmaması kaydıyla Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği almaya hak kazanacaklar.
Buna göre, Esnaf Ahilik Sandığı sigortalıları için sigortalılığın sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan, son 3 yıl içinde;
• 600 gün faaliyetini sürdüren ve prim ödemiş olanlara 180 gün,
• 900 gün faaliyetini sürdüren ve prim ödemiş olanlara 240 gün,
• 1080 gün faaliyetini sürdüren ve prim ödemiş olanlara 300 gün,
süre ile Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecektir.
BİR ÇEŞİT PİYANGO(!)
Ödemelerin son derece sıkıştığı bu ortamda kelimenin tam anlamıyla esnafa vurmuş yeni bir piyango(!) bu. Hele hele 4/a sigortalıları için kurulan İşsizlik Sigortası Fonu’nda toplanan paraların nerede nasıl kullanıldığı ile ilgili bir sürü laf ortada dolaşırken, aynı sistemin 4/b sigortalılarını da değişik ad altında kapsam içine alması, başlarına ne geleceğini de az çok gösteriyor.
Artık önümüzdeki çekilişlere bakacağız. Piyangoda biletine hep “amorti bile vurmayan” Bağ-Kur’luya, bakalım bu sefer ne vuracak?
