Bilim insanları morfin yerine ağrı kesici olarak kullanılabilecek bir molekül geliştirdi. Yeni molekülün, bin yıllardan bu yana kullanılan uyuşturucu ilaç gibi yan etkileri de yok.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, yeni madde ne nefes darlığına yol açıyor ne de bağımlılık veya kabızlık yapıyor. Bu yan etkileri nedeniyle morfin alımı riskli sayılıyor. Stanford Üniversitesi’nden Nobel Kimya Ödüllü (2012) araştırmacı Brian Kobilka bilgisayarda üç milyon maddeyi inceleyerek bunların arasındaki en iyi ağrı kesici birleşimlerini eledi. PZM21 olarak isimlendirilen molekül, beyinde ağrıları baskılayan bölgeyi etkinleştiriyor. Bu yapay madde morfine kıyasla daha uzun süre etkili. Morfin ve diğer ağrı kesicilere çabucak bağımlı olan fareler üzerinde gerçekleştirilen deneylerde yeni molekülün yan etkilere neden olmadığı görülmüş. Uzun süre etkili olan molekül nefes darlığını da ortadan kaldırıyor.
Afyonun yan etkisi fazla
Afyondan elde edilen morfin dört bin yıldan bu yana ağrı kesici olarak kullanılıyor ve modern tıptaki yerini de koruyor. Fakat riskli olduğu için bilim insanları on yıllardan bu yana özellikle de yan etkileri ortadan kaldıracak alternatifler üzerinde çalışıyordu. Son araştırmada ağrının baskılanmasıyla tetiklenen opioid reseptörlerine odaklanarak, reseptöre tutunan uygun molekülü buldular. Morfindeki gibi yan etkiler yapmaması için de molekülün beyindeki başka bir reseptöre tutunmaması gerekiyor. Bilim insanları yeni yöntemi “mükemmel ilaca doğru giden bir adım” olarak tanımlıyor. İlacın ilk önce insanlar üzerinde etkisinin ve tolere edilebilirliğinin öğrenilmesi gerekiyor.
Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi
