04 Ekim 2016 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29847
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; oyuncakların güvenliğine ve serbest dolaşımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Özellikle oyunda kullanımının amaçlanmasına veya oyun amaçlı tasarlanmasına bakılmaksızın 14 yaş altı çocuklar tarafından oyunlarda kullanılan ürünleri kapsar. Ek-1’de listelenen ürünler bu Yönetmelik kapsamında oyuncak olarak kabul edilmez.
b) Bu Yönetmelik aşağıda yer alan oyuncaklara uygulanmaz:
1) Halkın kullanımına yönelik oyun alanı ekipmanı,
2) Madeni para ile çalışsın veya çalışmasın halkın kullanımına yönelik otomatik oyun makineleri,
3) İçten yanmalı motorlu oyuncak vasıtalar,
4) Oyuncak buhar makineleri,
5) Sapan ve mancınıklar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğe ve 15/1/1997 tarihli ve 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Ürünlerinin İhracatının Arttırılmasına Yönelik Teknik Mevzuatı Hazırlayacak Kurumların Belirlenmesine İlişkin Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akreditasyon: Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından, bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere, uyumlaştırılmış standartların belirlediği gerekleri ve uygulanabildiği yerlerde ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının resmi kabulünü,
b) Aktivite oyuncağı: Aktivite yapılırken destek gövdesinin sabit kaldığı ve bir çocuk tarafından tırmanma, zıplama, asılma, kayma, sallanma, dönme, emekleme veya sürünme gibi hareketlerin veya bu hareketlerin bir kısmının birlikte yapılabilmesine yönelik evsel kullanılan oyuncağı,
c) AT: Avrupa Topluluğunu,
ç) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
d) “CE” işareti: İmalatçı tarafından konulan ve oyuncağın, “CE” işaretinin konulmasını öngören teknik mevzuatın ilgili bütün kurallarına uygun olduğunu gösteren işareti,
e) Dağıtıcı: Bir oyuncağı tedarik zincirinde yer alarak piyasada bulunduran, imalatçı ve ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Fonksiyonel oyuncak: Yetişkinler tarafından kullanıma yönelik bir ürün, cihaz veya donanımla aynı şekilde işleyen veya kullanılan ve söz konusu ürün, cihaz veya donanımın ölçekli maketi olabilen bir oyuncağı,
g) Fonksiyonel ürün: Ek-1’in 12 nci maddesinde belirtilen, yetişkinler tarafından kullanıma yönelik bir ürün, cihaz veya donanımla aynı şekilde işleyen veya kullanılan ve söz konusu ürün, cihaz veya donanımın ölçekli maketi olabilen bir ürünü,
ğ) Geri çağırma: Nihai kullanıcının elinde bulunan bir ürünün geri getirilmesini amaçlayan her türlü önlemi,
h) İktisadi işletme: İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı ve dağıtıcıyı,
ı) İmalatçı: Bir oyuncağı imal ederek veya tasarımını veya imalatını yaptırarak kendi isim veya ticari markası ile pazarlayan gerçek veya tüzel kişiyi,
i) İthalatçı: Bir oyuncağı yurt dışından getirerek yurt içi piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
j) Kanun: 11/7/2001 tarihli ve 24459 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunu,
k) Kimyasal oyuncak: Belirli bir yaş grubuna uygun olacak şekilde ve bir yetişkinin gözetimi altında kullanılan ve kimyasal madde ve karışımların doğrudan elle tutulmasına yönelik oyuncağı,
l) Koku oyunu: Bir çocuğun farklı koku veya aromaları ayırt etmeyi öğrenmesine yardımcı olmayı amaçlayan oyuncağı,
m) Komisyon: Avrupa Komisyonunu,
n) Kozmetik kiti: Bir çocuğun koku, sabun, krem, şampuan, banyo köpüğü, parlatıcı, ruj, diğer makyaj malzemeleri, diş macunu ve saç kremi gibi ürünleri yapmayı öğrenmesine yardımcı olmayı amaçlayan oyuncağı,
o) Lezzet oyunu: Çocukların şeker, sıvı, toz ve aroma gibi gıda maddelerinin kullanımını içeren tatlılar veya yiyecekler yapmasını amaçlayan oyuncağı,
ö) Oyuncak: Özellikle oyunda kullanımının amaçlanmasına veya oyun amaçlı tasarlanmasına bakılmaksızın 14 yaş altı çocuklar tarafından oyunlarda kullanılan ürünleri,
p) Piyasa gözetimi ve denetimi: Ürünlerin sağlık, güvenlik veya diğer bir kamu yararının korunması bakımından tehlike oluşturmalarını önlemek ve varsa ilgili teknik düzenlemeye uygun olmalarını sağlamak amacıyla yetkili kuruluş tarafından yürütülen faaliyetleri ve alınan tedbirleri,
r) Piyasada bulundurma: Bir oyuncağın ticari bir faaliyet yoluyla, bedelli veya bedelsiz olarak dağıtım, tüketim veya kullanım için yurt içi piyasaya sağlanmasını,
s) Piyasadan çekme: Tedarik zincirindeki bir ürünün piyasada bulundurulmasını önlemeyi amaçlayan her türlü tedbiri,
ş) Piyasaya arz: Bir oyuncağın yurt içi piyasada ilk kez bulundurulmasını,
t) Risk: Zarara neden olacak bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve zararın ciddiyet derecesini,
u) Su oyuncağı: Su üzerinde bir çocuğu taşıma veya destekleme kapasitesine sahip, sığ suda kullanılması amaçlanan oyuncağı,
ü) Tarafından kullanıma yönelik: Oyuncağın fonksiyonları, boyutları ve özelliklerinden dolayı, belirli yaş grubundaki çocuklarca kullanımının amaçlandığını ebeveyn veya gözetmenin makul bir şekilde varsayabilmesini,
v) Tasarım hızı: Oyuncağın tasarımı ile belirlenen temsili potansiyel çalışma hızını,
y) Tehlike: Potansiyel zarar kaynağını,
z) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Kalibrasyon, test, belgelendirme ve muayene dahil olmak üzere, uygunluk değerlendirme faaliyeti gerçekleştiren Türkiye’de yerleşik kuruluşu,
aa) Uygunluk değerlendirmesi: Bir oyuncakla ilgili olarak belirlenen gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini gösteren süreci,
bb) Uyumlaştırılmış standart: 3/4/2002 tarihli ve 24715 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Teknik Mevzuatın ve Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmeliğin ek-1’inde sıralanan Avrupa standardizasyon kuruluşlarından biri tarafından Avrupa Komisyonu’nun talebi üzerine hazırlanarak kabul edilen standardı,
cc) Yetkili temsilci: İmalatçının bu Yönetmelik kapsamındaki bazı yükümlülüklerini onun adına yerine getirmek üzere imalatçı tarafından yazılı bir şekilde görevlendirilen Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
çç) Zarar: Uzun vadeli etkiler de dahil olmak üzere fiziksel yaralanma veya sağlık üzerindeki herhangi bir diğer zararı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İktisadi İşletmelerin Yükümlülükleri
İmalatçıların yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) İmalatçılar, oyuncaklarını piyasaya arz ederken oyuncakların 11 inci madde ile ek-2’de belirtilen gereklere uygun olarak tasarlandığını ve imal edildiğini temin eder.
(2) İmalatçılar, 22 nci madde uyarınca talep edilen teknik dosyayı hazırlamak, 20 nci madde uyarınca uygunluk değerlendirmesi işlemlerini yapmak veya yaptırmak, oyuncağın uygunluğunun söz konusu uygunluk değerlendirme işlemleri ile gösterildiği durumlarda 16 ncı maddede belirtildiği üzere AT uygunluk beyanını düzenlemek ve 18 inci maddenin birinci fıkrasında belirtildiği şekilde “CE” işaretini oyuncağa koymakla yükümlüdür.
(3) İmalatçılar, teknik dosya ile AT uygunluk beyanını oyuncak piyasaya arz edildikten sonra 10 yıl süre ile muhafaza eder.
(4) İmalatçılar, seri üretimlerde uygunluğun sürdürülmesi için gerekli mekanizmaların kurulmasını temin eder. Oyuncak tasarımındaki veya özelliklerindeki değişiklikler ile oyuncağın uygunluğunun dayanak alınarak beyan edildiği uyumlaştırılmış standartlardaki değişiklikler yeterli şekilde dikkate alınır. Oyuncağın yol açtığı risklerle ilgili olarak gerekli olduğu durumlarda, imalatçılar, tüketicilerin sağlık ve güvenliğinin korunması amacıyla piyasaya arz edilen oyuncaklardan numune alarak test eder, inceleme yapar ve gerekli durumlarda, şikayetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan oyuncakların kaydını tutar ve yaptığı bu izleme faaliyetleri hakkında dağıtıcıları bilgilendirir.
(5) İmalatçılar oyuncaklarının tip, parti, seri veya model numarası veya oyuncağın tanımlanmasını sağlayacak diğer bilgileri taşımasını veya oyuncağın boyutunun veya yapısının buna elverişli olmadığı durumlarda, gerekli bilgilerin ambalaj üzerinde veya oyuncakla birlikte verilen bir belgede yer almasını temin eder.
(6) İmalatçılar isimlerini, kayıtlı ticari isimlerini veya kayıtlı ticari markaları ile kendilerine ulaşılabilecek adreslerini oyuncağın üzerinde veya bunun mümkün olmadığı durumlarda oyuncağın ambalajı üzerinde veya oyuncakla birlikte verilen bir belgede gösterir. Söz konusu adres, imalatçı ile irtibata geçilebilecek tek bir yeri belirtir.
(7) İmalatçılar oyuncakla birlikte verilen kullanma talimatı ve güvenlik bilgilerini tüketicilerin kolayca anlayabileceği şekilde Türkçe olarak hazırlar.
(8) Piyasaya arz ettiği oyuncağın ilgili mevzuata uygun olmadığını değerlendiren veya bu yönde gerekçesi olan imalatçılar, söz konusu oyuncağın uygunluğunun sağlanması, piyasadan çekilmesi veya geri çağrılması için gerekli düzeltici önlemlerden uygun olanlarını hemen alır. Piyasada bulundurulan oyuncağın risk teşkil ettiği durumlarda imalatçılar, oyuncağın uygunsuzluğu ve alınan düzeltici önlemlere ilişkin hemen Bakanlığı bilgilendirir.
(9) İmalatçılar, Bakanlığın gerekçeli talebi üzerine oyuncağın uygunluğunu gösteren tüm bilgi ve belgeleri Türkçe olarak Bakanlığa sunar. Ayrıca Bakanlığın talebi üzerine imalatçılar, piyasaya arz ettikleri ürünlerin teşkil ettiği riskleri ortadan kaldırmak amacıyla alınan her türlü önlemle ilgili olarak işbirliği yapar.
Yetkili temsilcilerin yükümlülükleri
MADDE 6 – (1) İmalatçı yazılı bir vekâletle yetkili bir temsilci atayabilir.
(2) İmalatçının 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri ile teknik dosyayı hazırlamak yetkili temsilcinin görevleri arasında yer almaz.
(3) Yetkili temsilci imalatçıdan aldığı vekalette belirtilmiş olan görevleri yerine getirir. Söz konusu vekalet, yetkili temsilcinin asgari olarak aşağıda belirtilenleri yapmasına müsaade eder;
a) Oyuncak piyasaya arz edildikten sonra 10 yıl süre ile teknik dosya ile AT uygunluk beyanının Bakanlığa sunulmak üzere saklanması,
b) Bakanlığın gerekçeli talebine istinaden, oyuncağın uygunluğunu göstermek için gerekli olan tüm bilgi ve dosyanın tedarik edilmesi,
c) Bakanlığın talebi üzerine, vekalet kapsamında yer alan oyuncakların neden olduğu risklerin giderilmesi amacıyla alınan her türlü önlemle ilgili olarak Bakanlıkla işbirliğinde bulunulması.
İthalatçıların yükümlülükleri
MADDE 7 – (1) İthalatçılar yalnızca teknik düzenlemeye uygun oyuncakları piyasaya arz eder.
(2) İthalatçılar, bir oyuncak piyasaya arz edilmeden önce ilgili uygunluk değerlendirmesi işlemlerinin imalatçı tarafından yerine getirilmiş olduğunu, imalatçının oyuncağa ait teknik dosyayı hazırladığını, oyuncağın “CE” işaretini taşıdığını ve gerekli belgelerle birlikte verildiğini ve imalatçının 5 inci maddenin beşinci fıkrası ile altıncı fıkrasında belirtilen gerekliliklere uygunluk gösterdiğini teyit etmekle yükümlüdür. İthalatçı, oyuncağın 11 inci madde ile ek-2’de belirtilen gereklere uymadığını düşündüğü veya bu yönde gerekçesinin olduğu durumlarda, uygun hale getirilene kadar oyuncağı piyasaya arz edemez. Ayrıca, oyuncağın risk teşkil ettiği durumlarda ithalatçı bu hususta imalatçıyı ve Bakanlığı bilgilendirir.
(3) İthalatçılar isimlerini, kayıtlı ticari isimlerini veya kayıtlı ticari markaları ile kendilerine ulaşılabilecek adresi oyuncak üzerinde, bunun mümkün olmadığı durumlarda ise ambalaj üzerinde veya oyuncakla birlikte verilen bir belgede belirtir.
(4) İthalatçılar, imalatçılar tarafından oyuncakla birlikte verilen kullanma talimatı ve güvenlik bilgilerinin tüketicilerin kolayca anlayabileceği şekilde ve Türkçe olarak hazırlanmasını sağlar.
(5) İthalatçılar, oyuncak kendi sorumluluklarında iken oyuncağın 11 inci madde ile ek-2’de belirtilen gereklere uygunluğunu riske etmeyecek şekilde depolama ve taşıma şartlarını sağlar.
(6) Oyuncağın yol açtığı risklerle ilgili olarak gerekli olduğu durumlarda, ithalatçılar tüketicilerin sağlık ve güvenliğinin korunması amacıyla piyasaya arz edilen oyuncaklardan numune alarak test eder, inceleme yapar ve gerekli durumlarda, şikayetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan oyuncakların kaydını tutar ve yaptığı bu izleme faaliyetleri hakkında dağıtıcıları bilgilendirir.
(7) Piyasaya arz ettiği oyuncağın ilgili mevzuata uygun olmadığını değerlendiren veya bu yönde gerekçesi olan ithalatçılar, söz konusu oyuncağın uygunluğunun sağlanması, piyasadan çekilmesi veya geri çağrılması için gerekli düzeltici önlemlerden uygun olanlarını hemen alır. Piyasada bulundurulan oyuncağın risk teşkil ettiği durumlarda, ithalatçılar özellikle uygunsuzluğa ve alınan her türlü düzeltici önlemlere ilişkin ayrıntıları vererek, bu hususta hemen Bakanlığı bilgilendirir.
(8) İthalatçılar, oyuncak piyasaya arz edildikten sonra 10 yıl süre ile AT uygunluk beyanının bir örneğini Bakanlığa sunmak üzere muhafaza etmek ve teknik dosyanın Bakanlık talebi halinde Bakanlığa sunulmasını sağlamakla yükümlüdür.
(9) İthalatçılar, Bakanlığın gerekçeli talebi üzerine, oyuncağın uygunluğunu gösteren tüm bilgi ve belgeleri Türkçe olarak Bakanlığa sunar. Ayrıca, Bakanlığın talebi üzerine ithalatçılar, piyasaya arz ettikleri ürünlerin teşkil ettiği riskleri ortadan kaldırmak amacıyla alınan her türlü önlemle ilgili olarak işbirliği yapar.
Dağıtıcıların yükümlülükleri
MADDE 8 – (1) Dağıtıcılar, oyuncak piyasada bulundurulurken uygulanabilir kurallara ilişkin gereken özeni göstererek faaliyette bulunur.
(2) Oyuncağı piyasada bulundurmadan önce dağıtıcılar, oyuncağın “CE” işaretini taşıdığını, Türkçe olmak şartıyla gerekli belge, kullanma talimatı ve güvenlik bilgileri ile birlikte verildiğini ve imalatçı ile ithalatçının 5 inci maddenin beşinci fıkrası ve altıncı fıkrası ile 7 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen gereklere uygun davrandığını doğrular. Dağıtıcı, oyuncağın 11 inci madde ile ek-2’de belirtilen gereklere uymadığını düşündüğü veya bu yönde gerekçesinin olduğu durumlarda, uygun hale getirilene kadar oyuncağı piyasada bulunduramaz. Ayrıca oyuncağın risk teşkil ettiği durumlarda, dağıtıcılar bu hususta imalatçı veya ithalatçı ile Bakanlığı bilgilendirir.
(3) Dağıtıcılar kendi sorumluluklarında iken, oyuncağın 11 inci madde ile ek-2’de belirtilen kurallara uygunluğunu riske etmeyecek şekilde depolama ve taşıma şartlarını sağlar.
(4) Piyasada bulundurdukları oyuncağın ilgili mevzuata uygun olmadığını değerlendiren veya bu yönde gerekçesi olan dağıtıcılar söz konusu oyuncağın uygunluğunun sağlanması, piyasadan çekilmesi veya geri çağrılması için gerekli düzeltici önlemlerden uygun olanlarının alındığından emin olur. Ayrıca, piyasada bulundurulan oyuncağın bir risk teşkil ettiği durumlarda, dağıtıcılar özellikle uygunsuzluğa ve alınan her türlü düzeltici önlemlere ilişkin ayrıntıları vererek bu hususta Bakanlığı bilgilendirir.
(5) Dağıtıcılar, Bakanlığın gerekçeli talebi üzerine, oyuncağın uygunluğunu gösteren tüm bilgi ve belgeleri sunar. Dağıtıcılar, Bakanlığın talebi üzerine, piyasada bulundurulan oyuncakların teşkil ettiği riskleri ortadan kaldırmak amacıyla alınan her türlü önlemle ilgili olarak işbirliği yapar.
İthalatçı ve dağıtıcılar tarafından imalatçının yükümlülüklerinin üstlenildiği durumlar
MADDE 9 – (1) Oyuncağı kendi isim veya ticari markası altında piyasaya arz eden veya hâlihazırda piyasaya arz edilmiş bir oyuncağı uygulanabilir kurallara uygunluğunu etkileyecek şekilde değiştiren ithalatçılar veya dağıtıcılar bu Yönetmelik kapsamında imalatçı kabul edilirler ve 5 inci maddede sayılan imalatçının yükümlülüklerine tabidirler.
İktisadi işletmelerin tanımlanması
MADDE 10 – (1) İktisadi işletmeler, talep üzerine, aşağıda belirtilenlerin kimliğine ilişkin bilgileri Bakanlığa bildirir;
a) Oyuncağı kendilerine tedarik eden iktisadi işletmeler,
b) Kendilerinin oyuncak tedarik ettikleri iktisadi işletmeler.
(2) Birinci fıkrada atıf yapılan bilgileri imalatçı niteliğindeki iktisadi işletmeler oyuncak piyasaya arz edildikten sonra 10 yıl süreyle, diğer iktisadi işletmeler ise oyuncağın kendilerine tedarik edilmesinden sonra 10 yıl süreyle sunabilmelidir.
