Yeterli uykunun sağlık için önemli olduğu zaten biliniyordu, ama uykusuzluğun diğer insanlara da zarar verdiği yeni bir araştırmayla ortaya çıktı. Bu araştırmaya göre uykusuz kalan insanlar daha egoist oluyor ve yardımseverlikten uzaklaşıyorlar.
Berkeley Üniversitesi’nde Eti Ben Simon ve Matthew Walker ile çalışan ekip, uykusuzluğun sosyal bilinç ve yardımseverlik üzerindeki etkisini araştırdı. İlk deneyde bir gece uykularını alan, diğer geceyse uykusuz kalan 24 katılımcıya anket formları doldurtuldu. Katılımcıların beyinleri geceleri fonksiyonel manyetik rezonans tomografisiyle (fMRT) ile takip edildi. Bu yöntemle etkin beyin bölgeleri yüksek mekânsal çözünürlükle izlenebiliyor. Böylece uykusuz gecenin ardından empati için önemli olan belli başlı beyin bölgelerinin daha az etkinleştiğini fark edildi.
Ayrıca anket formlarının değerlendirilmesiyle de uykusuz kalan katılımcıların ertesi gün daha az yardımsever oldukları ortaya çıktı. İkinci bir deneyde araştırmacılar 100 katılımcının uyku kalitesini ve süresini üç ila dört gece takip ettiler. Sonuçlar uykusuz kalan katılımcılarda, diğerlerine yardım etme isteğinin azaldığını gösterdi. Mesela bir asansör kapısını açık tutmak veya sokakta yaralanan birisine yardım etme isteği gibi davranışlar azalmış.
Buna göre uykusuz geçen gecenin ardından yardım etme isteği azalıyor. Araştırmada ayrıca yaz saati nedeniyle uykusuz kalan insanların bağış yapma isteği de test edildi. ABD eyaletlerine saatlerin değişmesinden sonra bir saat daha az uyuyan insanların bağışı yüzde on azalmış. Yaz saati uygulamasına geçilmeyen eyaletlerde böyle bir gelişme yaşanmamış. Araştırma, bir saatlik çok küçük bir uyku yoksunluğu bile insanların cömertliği, dolayısıyla da insanların toplum içindeki davranışlarını ne kadar etkilediğini göstermesi açısından önem taşıyor.
Nilgün Özbaşaran Dede
