Evrenin en temel yapı taşlarından biri olan suyun kökenine dair şaşırtıcı bir keşif yapıldı. Yeni araştırmaya göre su molekülleri evrende bugüne dek tahmin edilenden milyarlarca yıl daha erken, Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra oluşmuş olabilir. Bu da yaşamın hammaddelerinin kozmosun en erken dönemlerinde ortaya çıkmış olabileceğini göstererek bilim dünyasında heyecan yarattı.
İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden astrofizikçiler tarafından yürütülen ve Nature Astronomy dergisinde yayımlanan araştırma, suyun ilk galaksilerden bile önce, Büyük Patlama’dan sadece 100-200 milyon yıl sonra oluşmuş olabileceğini ortaya koydu. Keşif, yaşam için gerekli koşulların düşündüğümüzden çok daha erken var olabileceğini gösteriyor.
Dr. Daniel Whalen ve ekibi, bilgisayar simülasyonları kullanarak ilk yıldızların doğumunu ve ölümünü gerçekçi bir bağlamda modellediler. Araştırmacılar, Güneş’ten 13 kat ile 200 kat daha büyük kütleye sahip yıldızları inceleyerek, bu devasa gök cisimlerinin süpernova patlamalarıyla uzaya saçtıkları elementlerin nasıl etkileşime girdiğini analiz ettiler.
Suyun Kozmik Yolculuğu Başlıyor
Büyük Patlama sonrasında evren, protonlar, nötronlar ve elektronlardan oluşan sıcak bir çorba gibiydi. NASA’nın açıklamasına göre evren soğumaya başladığında protonlar ve nötronlar birleşerek iyonize hidrojen atomlarını oluşturdu. Bu atomlar elektronları çekerek nötr hale geldi ve ışığın ilk kez serbestçe hareket etmesini sağladı.
Büyük kütleli ilk yıldızlar, hidrojen, helyum ve lityumu hızla tüketerek daha ağır elementler ürettiler. Bu yıldızlar süpernova patlamalarıyla yaşamlarını sonlandırdıklarında, karbon ve oksijen gibi yaşam için kritik elementleri evrene saçtılar.
Kozmik Sular Yeni Dünyalar Yaratıyor
Araştırma ekibinin en çarpıcı bulgularından biri, bu ilk su buharının evren boyunca dağılmak yerine, yerçekimi etkisiyle diğer ağır elementlerle birlikte kümelenmiş olması. Dr. Whalen’a göre bu kümelenmeler, ikinci nesil yıldızların ve belki de ilk gezegenlerin oluşum alanları haline geldi.
Daha büyük yıldızlar Jüpiter kütlesinde su buharı bulutları üretirken, daha küçük olanlar Dünya kütlesinde su üretti. Bu su, süpernova patlamalarından sonra 3 ile 90 milyon yıl arasında değişen sürelerde oluştu.
James Webb Uzay Teleskobu gibi modern gözlem araçları, erken dönem moleküllerinin günümüze kadar hayatta kalıp kalmadığını ve hatta Dünya’da bulunup bulunmadığını araştırmaya hazırlanıyor. Bilim insanları, keşfin yaşamın evrende ne zaman ortaya çıkabileceğine dair düşüncelerimizi kökten değiştirdiğini vurguluyor.
Kaynak: New Scientist
Ethem Yekta Ulaş
