Şampanya içmek, daha fazla meyve tüketmek, formda kalmak ve hayata olumlu bakmak, ani kalp durması riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu sonuçlar, türünün dünyadaki ilk örneği olan yeni bir araştırmadan geliyor.
Her yıl dünya genelinde milyonlarca insan, ani kalp durması (AKD) nedeniyle hayatını kaybediyor. Kalbin vücuda kan pompalamayı aniden durdurduğu bu durum, genellikle kalbin elektriksel sistemindeki ciddi bir bozukluktan kaynaklanıyor. Acil müdahale – örneğin kalp masajı (CPR)- yapılmazsa bu kişilerin hayatta kalma şansı olmuyor.
Araştırma, yaşam tarzı, fiziksel ölçümler, psikososyal etmenler, sosyo-ekonomik durum ve çevresel koşulları kapsayan 56 klinik dışı risk faktörü tespit etti. Bulgular, bu unsurların ele alınması halinde çok sayıda AKD vakasının önlenebileceğini güçlü biçimde ortaya koyuyor.
Araştırmacılar; şampanya ve beyaz şarap tüketiminin artması, meyve tüketiminin çoğalması, olumlu bir ruh hali, kilo kontrolü, tansiyonun dengede tutulması ve eğitim düzeyinin artmasının, AKD’ye karşı koruyucu faktörler arasında yer alabileceğini belirtiyor. Araştırmaya göre, bu 56 risk faktörü dikkate alındığında AKD vakalarının yüzde 40 ila yüzde 63’ü önlenebilir durumda. Bulgular, Canadian Journal of Cardiology dergisinde yayımlandı.
Araştırmanın yardımcı yürütücüsü, Şanghay’daki Fudan Üniversitesi’nden Renjie Chen, şunları söyledi: “Bildiğimiz kadarıyla bu, değiştirilebilir klinik dışı risk faktörleri ile ani kalp durması arasındaki ilişkileri bu denli kapsamlı ele alan ilk çalışma. Olumsuz profillerin iyileştirilmesiyle AKD vakalarının yüzde 40 ila yüzde 63’ünün önlenebileceğini görmek bizi şaşırttı.”
Araştırmada, İngiltere Biobank verileri kullanılarak 500 binden fazla kişi takip edildi. Ortalama 14 yıllık takip süresince bu kişilerden 3.147’si AKD geçirdi.
Çalışmanın başyazarı, yine Fudan Üniversitesi’nden Huihuan Luo ise şu değerlendirmeyi yaptı: “AKD’ye dair daha önceki tüm çalışmalar, belli varsayımlar doğrultusunda ve sınırlı sayıda risk faktörünü temel alarak yapılmıştı. Biz ise çevresel etkenlerle sağlık sonuçları arasındaki geniş kapsamlı ilişkileri araştıran bir ‘exposome-wide’ çalışma gerçekleştirdik. Ardından Mendel temelli rastgeleleştirme yöntemini kullanarak nedensel bağlantıları inceledik. Sonuçta, değiştirilebilir çok sayıda faktör ile AKD arasında anlamlı ilişkiler bulduk. En güçlü koruyucu etki ise yaşam tarzı değişikliklerinde ortaya çıktı.”
Çalışmaya göre, 56 risk faktörünün en olumsuz üçte birlik kısmı ortadan kaldırıldığında AKD vakalarının yüzde 40’ı, en kötü üçte ikilik kısmı ortadan kaldırıldığında ise yüzde 63’ü önlenebiliyor.
Araştırmaya eşlik eden bir başyazıda, Toronto Üniversitesi’nden Nicholas Grubic ve Ontario’daki Queen’s Üniversitesi’nden Dakota Gustafson, şu dikkat çekici yorumu yaptı: “Çalışmanın en çarpıcı bulgularından biri, şampanya ve beyaz şarap tüketiminin kalp sağlığı açısından koruyucu etkilerinin bulunması. Bu, kırmızı şarap dışında alkol türlerinin koruyuculuğu hakkında yerleşik kabulleri sorgulatıyor. Altta yatan biyolojik mekanizmalar henüz tam olarak netleşmese de, bu bulgular, ılımlı alkol tüketiminin etkilerinin tahmin edilenden daha karmaşık olduğunu düşündürüyor.”
Ancak bu öneriler, mevcut sağlık tavsiyeleriyle çelişiyor.
İngiliz Kalp Vakfı (British Heart Foundation), AKD riskini azaltmak için alkolü azaltmak, sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek, doktor tedavilerini aksatmamak ve fiziksel olarak aktif olmak gibi yaşam tarzı değişikliklerini öneriyor.
Grubic ve Gustafson, AKD’nin sağlık sistemleri üzerindeki ‘muazzam yükünü’ azaltmak için önleyici stratejilerin şart olduğunu vurgularken, tedaviye değil, önlemeye odaklanan yaklaşımların hayata geçirilmesinin pratikte kolay olmadığını söylüyor.
İki uzman “Bu olaylar; genetik yatkınlıklar, altta yatan kalp hastalıkları, çevresel tetikleyiciler ve yaşam tarzı faktörlerinin birleşimiyle ortaya çıkıyor. Bu çok faktörlü yapı, hem sağlık profesyonelleri hem de politika yapıcılar için ciddi bir zorluk oluşturuyor,” dedi.
