Fransız bilim insanları, parmağınızı tıklatarak ritm tutmanın gürültülü ortamlarda karşınızdakini daha kolay duyabileceğiniz keşfetti. Gerçekten tuhaf bir bilgi olsa da bunun bilimsel bir açıklaması var.
Aix-Marseille Üniversitesi araştırmacıları, parmak tıklatarak beynin doğal ritmini hazırlamanın konuşmaya daha iyi “uyum sağlamanıza” yardımcı olabileceğini varsaydı. “Ritmik hazırlama etkisi” üzerine daha önce yapılan araştırmalar, dilin anlaşılmasında müzik ve gelişimsel dil bozukluğu (DLD) olan çocuklar için terapi gibi çeşitli sunum biçimlerini ve konuşma üzerindeki etkisini incelemiştir. Ancak daha geniş bağlamlardaki uygulaması büyük ölçüde bilinmemektedir.
Bilim insanları; “Motor sistemin zamansal bilgiyi işlediği biliniyor ve bir melodiyi dinlerken ritmik olarak hareket etmek işitsel işlemeyi geliştirebilir. Birbiriyle ilişkili üç davranışsal deneyde, bu etkinin konuşma işlemeye de yansıdığını gösterdik. Motor hazırlanma, belirli koşullar altında gürültü içinde doğal konuşma işlemenin verimliliğini artırıyor, “diyor.
İlk deneyde, 35 katılımcının her biri, müdahaleci arka plan gürültüsüne gömülmüş uzun bir sözlü cümleyi almak zorunda kalmadan önce, belirledikleri kelimeleri not etmeden önce farklı ritimlere (yavaş, orta, hızlı) bir parmağını vurdu. Buradaki fikir, konuşmanın heceleri ve kelimeleri arasında farklı doğal ritimler olduğu için, beyninizi bu kalıba uyum sağlamaya hazırlamanın beyninizin ritmik dili daha iyi işlemesine yardımcı olabileceğidir.
Araştırmacılar, saniyede yaklaşık iki dokunuşa denk gelen orta tempolu bir ritme dokunduktan sonra, hızlı, yavaş ya da dokunmasız primer ile karşılaştırıldığında, bu gürültülü cümlenin çok daha iyi anlaşıldığını buldular. Bu, konuşmaya benzer sözcüksel(lexical) veya kelime hızı ya da yaklaşık 1,8 Hz idi.
İkinci deneyde, bu 1,8 Hz’lik hızda fark yaratan şeyin dokunmak mı, ritmi duymak mı yoksa her ikisi mi olduğunu bulmaya çalışıldı. Araştırmacılar, şaşırtıcı bir şekilde, tek başına ya da bir ritimle birlikte dokunmanın konuşmayı daha iyi anlamayı sağladığını, fiziksel bir tepki olmadan sadece bir ritmi dinlemenin ise o kadar etkili olmadığını buldular. Bu da “aktif” ritmik hazırlamanın anahtar olduğunu gösteriyordu.
Son olarak, 28 katılımcının yer aldığı üçüncü bir deneyde, gürültülü (ancak henüz bilinmeyen) cümleye maruz kalmadan önce tek bir kelime söylemenin duyusal işlemeyi iyileştirip iyileştirmeyeceği analiz edildi. Esasen, kelimenin cümle içeriğiyle ilgili olup olmadığına bakılmaksızın, yüksek sesle söyleme eyleminin beynin dinleme becerilerini geliştirdiği görülmüştür. Yine, fiziksel hareketin ritmik hazırlamanın önemli bir yönü olduğuna işaret ediyor.
Araştırmacılar makalede, “Bu bulgular, doğal konuşmanın zamansal dinamiklerinin işlenmesinde motor sistemin işlevsel rolüne dair kanıtlar sunuyor” diye yazdı.
Genel olarak, kontrollü deneylerde, dinleme aktivitesinden önce bazı fiziksel görevler gerçekleştiren katılımcılarda konuşma tanımanın geliştiğine dair kanıtlar vardı. Bununla birlikte, çeşitli sınırlamalar vardı. Bunlar arasında, çalışmaya katılan kişilerin nörolojik rahatsızlığı olmayan, Fransızca konuşan genç yetişkinler olması ve önceki çalışmaların ritmik hazırlığın belirli dillerin ritmiyle bağlantılı olabileceğini göstermesi yer alıyor. Bu hazırlığın, işitme kaybı veya DEHB(ADHD) olan kişiler gibi arka plan gürültüsünü filtrelemekte zorluk çeken kişiler üzerinde bir etkisi olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çalışma aynı zamanda tamamen davranışsal ve gözlemseldir; bilim insanları mekanizmanın motor alanları ve işitsel dorsal yolu içerdiğini öne sürmektedir. Ancak beyin görüntüleme bulguları destekleyene kadar bu bir teori olarak kalacaktır. Yine de bulgular, öğrenme ve rehabilitasyon alanlarında yardımcı olabilecek daha ileri çalışmalara kapı açıyor.
Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, bu en azından evde güvenle yapabileceğiniz bir dizi deneydir. V DEHB’ye bağlı zayıf ses filtrelemesi olan biri olarak, herhangi bir fayda bonus olacaktır.
Çalışma Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlandı.
Kaynak: Aix-Marseille Üniversitesi Scimex
…Copyright (C) Gerçek Bilim kaynağını göstermeden paylaşmak ve yayınlamak yasaktır, https://www.gercekbilim.com/ritm-tutmak-daha-iyi-ogrenmenizi-saglayabilir/
Oğuz Sezgin
