Gezegenimizin tarihine bir göz attığımızda sıcaklık değişikliklerine karşı sıcakkanlı hayvanların, soğukkanlı hayvanlara göre daha dayanıklı olduğunu görüyoruz.
Yeni bir araştırma, gezegenimizin milyonlarca yıllık tarihinde, kuşların ve memelilerin değişen sıcaklıklara uyum sağlama konusunda amfibilere ve sürüngenlere oranla daha başarılı olduğunu ortaya çıkartıyor. Kuşlar ve memeliler kendilerine uygun bölgelere göç etme konusunda daha avantajlı konumdalar.
Nature Ecology and Evolution dergisinde yayımlanan araştırmada, 270 milyon yıllık geçmişimizdeki fosil kayıtlarının da aralarında bulunduğu 11.000 omurgalı türü incelendi. Bu kayıtları geçmişimizdeki sıcaklık değerleriyle karşılaştıran bilim insanları, sıcakkanlı hayvanların yeni iklim koşullarına uyum sağlama ve daha uygun bölgelere göç etme açısından daha başarılı olduğunu ortaya koydu. Bu uyumun soğukkanlı hayvanlarda daha yavaş olduğu tespit edildi.
British Columbia Üniversitesi’nden makalenin başyazarı Jonathan Rolland, “Bu fark, türlerin yok olma hızını derinden etkiliyor ve gelecekte dünyamızın neye benzeyeceği konusuna ışık tutuyor” diyor.
Sıcakkanlı hayvanların sürüngenlere göre daha avantajlı olmasının nedenleri şöyle:
• Kuşlar ve memeliler kendi vücut sıcaklıklarını düzenlediklerinden dış sıcaklıklara göre davranışlarını değiştirmek zorunda değildirler. Oysa soğukkanlı hayvanlar dış sıcaklıklara göre davranışlarında köklü değişiklikler yaratmak zorundadır. Örneğin amfi biler ve sürüngenler, soğuk havalarda faaliyetlerini olabildiğince azaltırlar. Bu durumda da yiyecek bulma, eşleşme ve yeni yaşam alanları keşfetmeye yönelik faaliyetleri kısıtlanmış olur.
• Sıcakkanlı hayvanlar gelişme evresindeki yavrularını sıcak tutmak için kendi vücutlarını kullanırlar. Oysa soğukkanlı hayvanlar, yumurtalarının gelişmesi ve civcivlerinin yumurtadan çıkması için kendilerine en uygun iklim koşullarında yaşamak zorundadır.
Geçmişte bu özellikler, küresel soğuma devrelerinde kuşlara ve memelilere dünyaya yayılabilmeleri açısından büyük avantaj sağlamış olabilir.
Santa Cruz’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden süründen ve ekoloji uzmanı Barry Sinervo, söz konusu araştırmadan bağımsız olarak kendi yaptığı bir araştırmada, 2080 yılında dünyadaki kertenkele türlerinin % 20’sinin yok olacağı tahmininde bulunuyor. Yerel yok oluşların ise % 40’lara ulaşacağını öngörüyor. Ayrıca araştırmada 1975 yılından bu yana yerel popülasyonların şimdiden yok olduğu belirtiliyor.
Yılanların ve kertenkelelerin sıcak havaları sevdiği düşünülebilir. Ancak diğer hayvanlarda olduğu gibi soğukkanlı hayvanların da bir sıcaklık sınırı vardır. Küresel sıcaklıklar yükselmeye devam ederken, bazı bölgeler soğukkanlı hayvanlar için aşırı ısınmış olabilir. Ve ne yazık ki bu hayvanlar bu kadar hızlı bir ısınmaya ayak uyduracak kabiliyette değiller.
