Yeni bir araştırma hızlı hareket eden küçük hayvanların çevrelerindeki değişiklikleri yavaş hareket eden büyük hayvanlara kıyasla en hızlı şekilde algıladıklarını öne sürüyor.
Independent Türkçe’nin aktardığına göre, henüz hakem onayından geçmeyen bulgular, bazı sinek türleri gibi hızlı tempolu yaşam tarzlarına sahip hayvanların, değişiklikleri daha yüksek oranlarda algılayan görme sistemlere sahip olduğunu tespit etti.
Aralarında İrlanda’daki Galway Üniversitesi’nden isimlerin de bulunduğu araştırmacılar, çalışma sonuçlarını Britanya Ekoloji Derneği’nin salı günü Edinburgh’da düzenlenen yıllık toplantısında sundu. Bilim insanları bulguların avcı-av etkileşimlerini ve ışık kirliliği gibi unsurların bazı türleri diğerlerinden nasıl daha fazla etkileyebildiğini daha iyi anlamayı sağlayabileceğini düşünüyor.
Yusufçuklar değişiklikleri saniyede 300 kez görebiliyor
Bilim insanları, bugüne kadar türünün en büyüğü olduğunu iddia ettikleri çalışmada, 140’a yakın hayvan türünün dünyadaki değişiklikleri algılama oranını değerlendirdi. Analiz, “titreyen ışık deneyleri” kullanarak zaman algısını ölçen çok sayıda çalışmadan elde edilen verileri içeriyordu. Bu deneylerde ışık, hayvanlar üzerinde titreşir ve hayvanların optik sinirlerinin bilgi gönderme hızı elektroretinogram adı verilen özel cihazlarla kaydedilir.
Araştırma, göksineklerin ve yusufçukların değişiklikleri en yüksek oranda algıladığını, görüşlerinin saniyede 300 kez (300hertz) değişimleri görebildiğini ortaya koydu. Bu, çevrelerindeki değişimleri 65 hertzte görebilen insanlardan yaklaşık 5 kat daha hızlı.
Omurgalılar arasında, bilim insanları en hızlı gözlerin 146 hertzte görebilen kara sinekkapan kuşlarına ait olduğunu, somonun 96hertze, köpeklerinse 75hertze ulaştığını buldu. Araştırmacılara göre en yavaş gözler 0,7 hertzle dikenli denizyıldızına aitti.
Birçok kara yırtıcısı, sudaki benzerlerine kıyasla nispeten yavaş zaman algısına sahip
Araştırmanın ortak yazarı Kevin Healy “Hızlı görme, bir türün çevredeki hızlı değişiklikleri algılamasını sağlar. Hızlı hareket ediyorsanız veya hareketli avın gittiği yönü tam olarak belirlemeniz gerekiyorsa, böylesine ayrıntılı değişiklik algısı çok faydalıdır” diye açıkladı. Dr. Healy, “Yusufçuklardan denizyıldızına kadar çok çeşitli hayvanları inceleyerek elde ettiğimiz bulgular bir türün zaman algısının, çevresinin ne kadar hızlı değişebileceğine bağlı olduğunu gösteriyor” dedi.
Çalışmada, birçok kara yırtıcısının sudaki benzerlerine kıyasla nispeten yavaş zaman algısına sahip olduğu da bulundu. Dr. Healy, “Bu farkın, suda yaşayan yırtıcılar avlarına saldırdıkları esnada konumlarını sürekli ayarlayabilirken karada yaşayan yırtıcıların, örneğin zıplayan örümceğin, avlarına saldırırken hamlelerini başlattıktan sonra ayarlama yapamamasından kaynaklanabileceğini düşünüyoruz” açıklamasını yaptı.
Çalışmada, türler içinde zaman algısında farklılıklar olabileceğini de dikkat çekildi
Bununla birlikte araştırmacılar hızlı algılamanın hayvanlar için enerji açısından pahalıya mal olabileceğini ve bunun, gözdeki retina hücrelerine bağlı nöronların enerjisini ne kadar hızlı geri kazandığıyla sınırlandırıldığını söylüyor.
Araştırmacılar, bu kadar hızlı görmesi gerekmeyen hayvanların bu enerjiyi büyüme veya üreme gibi diğer ihtiyaçlar için kullandığını söylüyor. Çalışmada, türler içinde zaman algısında farklılıklar olabileceğini de dikkat çekildi.
İnsanlarda yapılan önceki araştırmalara atıfta bulunan bilim insanları, futboldaki kalecilerin değişiklikleri daha yüksek oranda görme eğiliminde olduğunu söylüyor ve kahve gibi uyarıcıların insanların algısını geçici olarak küçük bir miktar artırabileceğini de ekliyor.
