Stresli geçen bir günün ardından uykuyla rahatlayabileceğinizi düşünebilirsiniz, ancak İngiltere’de yapılan yeni bir araştırmaya göre gün içinde yaşadığınız stresli olaylar rüyalarınızı da kâbusa dönüştürebilir.
Motivation and Emotion dergisinde yayınlanan araştırma bulgularına göre patronun gazabından da, gün içinde yaşadığınız olumsuz olaylardan da uykularınızda bile kaçamıyorsunuz. Aynı şekilde kendinizi günlük hayatta yalnız veya dışlanmış hissediyorsanız bu duygularınız da rüyalarınızı büyük ölçüde etkiliyor.
Araştırmanın yürütücüsü Cardiff Üniversitesi’nden sosyal psikolog Netta Weinstein, güçlü sosyal deneyimlerin zihninizde derin izler bıraktığını söylüyor. Eğer zor geçen bir hayatınız varsa karşılaştığınız sorunlar rüyalarınızda yeniden karşınıza çıkıyor.
Araştırmada, kişilerin rüyaları ile üç spesifik psikolojik gereksiniminin karşılanıp karşılanmamış olması arasındaki bağlantı incelendi. Bu üç psikolojik gereksinim şöyle:
• Kendini yeterli hissetme
• Bağımsız hissetme
• Diğer insanlarla ilişkide olduğunu hissetme
Kendini yeterli hissetme ihtiyacı, iş hayatı ya da özel hayatının önemli gördüğü bir alanı ile ilgili olabilir. Weinstein, bağımsızlık hissini, kişinin istemediği şeyleri yapmak üzere baskı görmemesi ya da kontrol atında tutulmamış olması olarak tanımlıyor.
Araştırmacılar bu bağlamda iki ayrı deney yürüttü. İlk deneyde 200 öğrenciden sürekli olarak gördükleri bir rüyayı hatırlamaları istendi. Ardından araştırmacılar, bu rüyaları öğrencilerin hayatlarında yaşananlarla ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığıyla karşılaştırdı. İkinci deneyde ise 110 öğrenciden üç gece üst üste gördükleri rüyaların hepsini not etmeleri, her defasında da bir önceki günde yaşanan önemli olayları notlarına eklemeleri istendi. Araştırmacılar rüyaların duygusal yükünün, kişilerin gün içinde ihtiyaçlarının karşılanmamasının yarattığı can sıkıcı olaylara benzeştiğini tespit ettiler.
İnsanların günlük hayatta can sıkıcı ya da üzücü olaylar yaşadıklarında rüyalarında da gergin, üzgün ya da sinirli olduklarını belirten Weinstein, düşmek, biri tarafından saldırıya uğramak, bir yere kilitlenmek ya da bir şey yapmaya çalışıp sürekli başarısız olmak gibi durumlar içeren rüyaların gün içinde yaşanan stresli olaylarla bağlantılı olabileceği düşünülüyor.
Sonuç olarak gün içinde yaşadığımız olumsuz olaylar sağlıklı bir uyku çekmemizi de önlüyor. Araştırmacılar, sürekli olarak strese maruz kalan insanların diğerlerine göre daha sık kâbus gördüğünü ileri sürüyor.
