Yiyecek artıklarının tüketilmemesi küresel düzeyde gıda israfı sorununun da büyümesine neden oluyor. Birleşmiş Milletler’in raporuna göre dünya genelinde üretilen gıdanın yüzde 17’si israf oluyor. Bu da yaklaşık 1 milyar ton gıdaya denk geliyor.
Bu israfın yüzde 61’lik kısmı evlerde, yüzde 26’lık kısmı restoranlar gibi gıda hizmeti veren yerlerde ve yüzde 13’lük kısmı da perakende gıda satıcılarında meydana geliyor.
Birleşmiş Milletler gıda israfını küresel düzeyde önlemek için çaba sergilerken, bir yandan da araştırmacılar daha tüketiciye ulaşmadan kaybolan gıda miktarını tespit etmeye çalışıyor.
Yetkililer raporun tespit edilmesi zor bir problemin daha net bir tablosunu ortaya koyduğunu söylüyor ve hükümetleri bu konuyu takip etmek için daha çok yatırım yapmaya teşvik etmesini umuyor.
BM Çevre Programı’nın raporu kaleme alan uzmanlarından Clementine O’Connor, ‘‘Birçok ülke henüz gıda israfı miktarını, dolayısıyla da sorunun boyutunu bilmiyor’’ diyor.
Gıda israfının giderek daha çok kaygı uyandırmasının nedeni olarak üretim süreçlerinin çevreye maliyeti gösteriliyor.
Rapor, evlerdeki gıda israfının yalnızca ABD ya da İngiltere gibi gelir düzeyi yüksek ülkelerle sınırlı olmadığını gösteriyor.
Ohio State Üniversitesi’nden uzman Brian Roe’ya göre yoksul ülkelerde gıda israfının bir nedeni de evlerde buzdolabı gibi soğutma imkanlarının olmaması. Daha varlıklı ülkelerde insanlar dışarıda daha fazla yemek yiyebiliyor, bu da gıda israfının evlerden restoranlara kaydığını gösteriyor.
Roe, ‘‘bir alana bir bedava’’ kampanyaları ya da geri dönüşüm imkanlarının olmaması gibi kültürel değerlerin ve bazı politikaların da evde israfın nedenlerinden olduğunu söylüyor.
Cornell Üniversitesi’nden tarım ekonomisti Chris Barrett, bu nedenle evlerde gıda israfını önlemek için geniş kapsamlı sistem değişikliklerine ihtiyaç olduğunu kaydetti.
Barrett gıda israfının nedenlerinden birinin de son tüketim tarihi olduğunu, ancak bu tarihlerin her zaman gıdayı tüketmenin güvenli olmaktan çıktığı tarihe işaret etmediğini söylüyor. Barrett’a göre gıda israfı kişilerin ellerindeki verilere göre verdikleri akılcı kararların sonucu ortaya çıkıyor.
ABD’de gıda düzenlemelerinden sorumlu regülatörler üreticilere etiketlerdeki ‘‘… tarihine kadar satın’’, ‘‘… tarihine kadar iyi durumda kalır’’, ‘‘…tarihine kadar tüketin’’ gibi ibareleri netleştirmeleri çağrısı yaptı ve bu etiketlerin gıdaların zamanından önce atılmasına neden olabileceği uyarısında bulundu.
ABD Tarım Bakanlığı’nın tahminlerine göre dört kişilik bir aile her yıl bin 500 dolar değerinde gıda israf ediyor. Tarım Bakanlığı uzmanlarından Jean Buzby’e göre gıda israfını doğru şekilde ölçmek ise veri eksikliği gibi çeşitli nedenlerden dolayı zor. Buzby, ölçümü iyileştirmenin hükümetin israfla mücadele planında yer aldığını söyledi.
BM raporunu kaleme alan isimlerden Richard Swannell, gıdanın daha varlıklı ülkelerde bile birkaç nesil öncesinde israf edilemeyecek kadar değerli olduğunu söylüyor. Uzmana göre gıda israfının küresel düzeyiyle ilgili farkındalık oluşturmak, davranış biçimlerinin de değişerek eski dönemlerdekine yaklaşmasını sağlayabilir. Swannell, ‘‘Gıda israf edilemeyecek kadar değerli’’ diyor.
