Yıllar geçtikçe, gıda ve günlük kullanım ürünlerimizdeki kirletici maddelerle ilgili endişeler artıyor. Bu maddeler çeşitli kanserlerle ilişkilendirilirken, yeni araştırmalar bunların doğurganlığı da etkileyebileceğini ve Amerika’nın ‘bebek furyasına’ katkıda bulunabileceğini gösteriyor.
Endokrin bozucu kimyasallar (EDC’ler) ve etkileri
Dünyanın dört bir yanından araştırmacılar, EDC’lerin üreme sağlığı üzerindeki etkisini anlamak için bilimsel literatürü gözden geçirdi. Bu kimyasalların şunlara yol açabildiği görüldü:
- Kısırlık
- Genital malformasyonlar
- Sperm sayısında ve kalitesinde azalma
- Erken menopoz
- Meme ve testis kanseri riskinde artış
EDC’ler PFAS, pestisitler, fenoller, ftalatlar, parabenler ve triklosan dahil olmak üzere bir dizi maddeyi kapsar. Bu kimyasallar oyuncaklar, dişçilik ürünleri, gıda ambalajları, sabunlar ve el dezenfektanları gibi ürünlerde yaygın olarak bulunur.
Kadın sağlığı üzerindeki etkisi
EDC’lere maruz kalmak kadınlar için çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin;
- Erken menopoz
- Meme kanseri ve endometriozis riskinde artış
- Kalp hastalığı, felç ve diyabet riskini artıran metabolik sendrom
- Daha uzun adet döngüleri ve erken ergenlik başlangıcı
- Ayrıca, hamilelik sırasında EDC maruziyeti annede obezite, yüksek tansiyon, preeklampsi ve erken doğumlarla ilgili karışık sonuçlarla ilişkilendirildi.
Erkek sağlığı üzerindeki etkisi
Erkekler de EDC’lerin olumsuz etkilerinden muaf değildi. Hayvan çalışmalarına dayanan araştırmalar, bu kimyasalların şunları yapabileceğini gösterdi:
- Sperm sayısında azalma
- Hasarlı DNA
- Testosteron seviyelerini değiştirir
- Testis hasarına ve dış genital organlarda malformasyona yol açar
- EDC maruziyetini azaltmak için öneriler
EDC’lerle ilişkili riskleri en aza indirmek için araştırmacılar şunları savundu:
- Organik gıda tüketmek
- Plastiklerden, konserve gıdalardan ve içeceklerden kaçınmak
- Paslanmaz çelik veya cam kapların kullanılması
- Plastik ambalaj yerine karton ambalajı tercih etme
- Plastik kaplardan ve yapışmaz pişirme kaplarından uzak durmak
- ABD’de doğurganlık oranlarının tüm zamanların en düşük seviyesinde
EDC’lerin, özellikle de PFAS’ların çevremizdeki yaygın varlığı önemli zorluklar yaratıyor. Bu ‘sonsuza dek kalıcı kimyasallar’ çevrede ve insan vücudunda varlığını sürdürerek doğum kusurlarına ve kanser riskinin artmasına yol açıyor. ABD’de doğurganlık oranlarının tüm zamanların en düşük seviyesinde olması nedeniyle, ülke azalan doğum oranı nedeniyle potansiyel ekonomik zorluklarla karşı karşıya.
