Bilim insanlarının yeni araştırmasına göre, 300 milyon yıldan fazla süredir Dünya’da yaşayan memeliler, gezegende yeni bir süperkıta oluştuğunda yok olabilir.
Bugün çok sayıda memeli türü, büyük iklim dalgalanmaları ve çeşitli kitlesel yok oluşlara rağmen hayatta kalarak karadaki hemen hemen her büyük habitatta varlığını sürdürüyor.
Ancak Bristol Üniversitesi’nden yerbilimcilerin liderliğindeki bir araştırma ekibi, kıtaların değişmesinin sıcakkanlı, süt üreten tüm canlıların sonu anlamına geleceğini öne sürdü.
Araştırmacıların oluşturduğu modeller, 250 milyon yıl içinde oluşması beklenen bir sonraki süperkıtanın (bazılarının Pangea Ultima olarak adlandırdığı kara kütlesi), sera gazı etkisini gezegenin büyük kısmını “memeliler için yaşanmaz” hale getirecek noktaya ulaştıracağını gösterdi.
Hakemli bilimsel dergi Nature Geoscience’ta yayımlanan araştırma makalesinde, “Pangea Ultima’nın oluşumu, sıcaklık toleranslarını aşarak Dünya üzerindeki karasal memelilerin hayatta kalma yeteneğini sınırlayacak ve nihayetinde sona erdirecek” ifadelerine yer verdi.
Halihazırda uzmanlar, kıtalar büyük bir kara kütlesi halinde yeniden birleştiğinde Dünya’nın ikliminin nasıl değişeceğine dair çok az şey biliyor.
Ancak bu aslında gezegen tarihinde birden fazla kez meydana gelen bir olay.
Pangea adı verilen son süperkıta, yaklaşık 310 milyon yıl önce ortaya çıktı. Bu kıtaya dair bilgi birikimiyse epey geniş.
Yeni araştırmada bu yüzden Pangea bir vaka çalışması olarak ele alındı.
Pangea’ya dair bilinenlerden yola çıkılarak oluşturulan iklim modelleri, gezegenin geleceğinin dayanılmaz derecede sıcak olacağını ortaya koydu.
Verilere göre Güneş yüzde 2,5 daha fazla radyasyon yaymakla kalmayacak, aynı zamanda bir süperkıtanın oluşumu küresel iklim sistemini büyük ölçüde değiştirecek, muhtemelen büyük toprak parçalarındaki ormanları kurutacak ve atmosferde daha fazla karbondioksit hapsedecek.
334 ila 255 milyon yıl önceki ilk Pangea döneminde, atmosferdeki karbondioksit seviyeleri milyonda 200 ppm’den 2 bin 100 ppm’e kadar yükselmişti. Bu da bugünkü küresel sıcaklık ortalamasından yaklaşık 10 derece fazla ısınmaya neden olmuştu.
Atmosferdeki mevcut karbondioksit seviyeleri 416 ppm civarında seyrediyor. Eğer gelecekte atmosferik karbondioksit bir kez daha 560 ppm’i geçerse, sadece bir yüzyıl içinde kitlesel bir yok oluş tetiklenebilir.
Araştırmacıların elde ettiği en kötü senaryo, Pangea Ultima’nın sıcak aylarda ortalama sıcaklığı 46,5 dereceye çıkarabileceğini gösteriyor.
Bu da iç bölgelere daha az tatlı su taşınması ve ormanların yok olması anlamına geliyor. Nihayetinde bugün yeryüzündeki karbon yatakları böyle bir senaryoda karbon musluklarına dönüşebilir.
Bir habitattan diğerine seyahat eden memelilerin bile, Pangea Ultima döneminde kıta çapında çöller oluştuğunda tehlikeli koşullarla karşı karşıya kalacağı ve yok olabileceği tahmin ediliyor.
Independent Türkçe, Science Alert, Livescience
Derleyen: Çağla Üren
