Bilim insanlarının yaptığı son araştırmaya göre, genetiği değiştirilmiş sivrisinekler Zika virüsü ve diğer hastalıkları yayan türlerle mücadelede kullanılabilecek.
Araştırmaya göre sivrisineklere, hastalıkları yayma özelliklerini engelleyecek Wolbachia adı verilen bir bakteri laboratuvar ortamında bulaştırılıyor. Wolbachia bakterisinin, hastalık virüslerinin Aedes aegypti sivrisineği içinde türeyip büyümesini durdurma ve hastalığın yayılmasını engelleme özelliği bulunuyor.
Oswaldo Cruz Vakfı’ (FIOCRUZ) araştırmacılarından Luciano Moreira yöntemi şöyle açıklıyor:
“Yapmaya çalıştığımız şey Wolbachia bulaştırılmış sivrisinekleri çoğaltıp belli bölgelere veya bir şehre yayılmalarını sağlamak. Böylece hastalıkların yayılmasını engellemek. Wolbachia bakterisi bulaştırılmış Aedes aegypti sivrisineklerinin; Zika virüsü, dang humması, chikungunya virüsü ve sarıhumma virüsünü yaymadıklarını ortaya çıkardık.”
Wolbachia bakterisi, dang humması yayan aynı tür sivrisineklerin engellenmesi için kar amacı gütmeyen “Eliminate Dengue” adlı bir kuruluş tarafından önceden Avustralya’da geliştirildi.
ATEŞİ ATEŞLE SÖNDÜRMEK
Brezilyalı araştırma ekibi, ülkede yayılan, iki tür Zika virüsü bulaşmış insan kanıyla böcekleri besledi. Araştırmacılar, iki hafta sonra Wolbachia taşıyan sivrisineklerin vücutlarında ve salyalarında daha az virüs partiküllerine rastlandığını açıkladı.
Eliminate Dengue Program Başkanı ve Monash Üniversitesi Dekanı Profesör Scott O’Neill uygulamanın tabiata zararsız olduğunu vurguluyor:
“Bazılarının kafası karışıyor. Zannediyorlar ki çevreye bıraktığımız her şeyin içine yumurta enjekte ediyoruz. Fakat öyle bir durum yok. Bunu sadece bir kere yapmak yeterli. Ancak gerçekleştirmesi çok zor ve yıllar alan bir çalışma. İşte şimdi bunu başarılı şekilde yaptık. Şimdiki noktadan sonra larvaların geliştirilip yayılması masrafsız bir uygulama.”
ENGELLİ DOĞUMLAR EKONOMİYİ FELÇ EDİYOR
Brezilya, hamilelik sırasında Zika taşıyan annelerden dolayı bebeklerin küçük kafalı doğmasına yol açan mikrosefaliden en çok etkilenen ülke. Dünya Sağlık Örgütü, doğum kusurları ve geçici felce neden olan sinir sistemi bozukluklarının Zika’yla bağlantılı olduğuna dair deliller olduğunu söyledi. Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO), toplamda 500 milyon insanın Zika’dan etkilenme riskinin olduğu konusunda uyarıda bulundu.
Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Milli Enstitüsü (NIAID) Direktörü Dr. Anthony Fauci, durumun ciddiyetine dikkat çekiyor:
“Mikrosefali ve doğum kusurlarıyla doğan bebek sayısındaki artış, neredeyse kesin olarak genel halk sağlığını tehdit edecek ve bunun büyük ekonomik külfetleri olacak. Kusurlu doğan çocukların hayat boyu bakım maliyeti tahminleri 1 milyonla bir kaç milyon dolar arasında değişir.”
BİLİMİN YAVAŞ İLERLEYİŞİ
Aşıların işe yarayıp yaramadıklarının ispatı iki faktöre bağlı: Bir, ne kadar etkili olduklarına iki, toplumdaki enfeksiyon oranının trendine.
Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Hindistan, Fransa ve Avusturya’dan bilim adamları şu anda 23 aşı geliştirme projesi üzerinde çalışıyor. Lakin insanları virüsten koruyacak aşının bulunması en az üç yıl daha sürer.
Dr. Anthony Fauci sürecin alacağı vakitle ilgili şunları söyledi:
“2017 başlarında, Güney Amerika ve Karayipler’de hala büyük salgınlarımız var ise, aşıyı test etmeye başlayacağız. Bunun etkili olup olmadığını bir yıl içinde söyleyebiliriz. Eğer enfeksiyon rakamları Batı Afrika’da Ebola vakalarında olduğu gibi azalırsa, aşının tam olarak işe yarayıp yaramadığını anlamak üç yıl alabilir.”
