İlk bakışta, tüketilmeyen gıda artıklarıyla yenilebilir gıdalar üretme fikri alışılmadık gelebilir. Ancak, Japonya’nın gıda atıkları ve çevre kirliliğiyle mücadele konusundaki yaklaşımı, dikkat çekici bir çözüm sunuyor. Bu yöntem, yalnızca atıkları yönetmekle kalmıyor, aynı zamanda sera gazı emisyonlarını da azaltma potansiyeline sahip. Japonya’nın bu teknolojisi, gıda artıklarını doğrudan insanlara sunmak yerine fermantasyon süreciyle domuz yemi olarak yeniden değerlendiriliyor
Japonya’nın sera gazları ile savaşı
Japonya, iki temel sorunla karşı karşıya: Kirlilik ve gıda atıkları. Ülke, gıdasının üçte ikisini ve hayvan yeminin büyük bir kısmını ithal ediyor, bu nedenle sürdürülebilir çözümler bulmak büyük önem taşıyor. Dünyanın beşinci en büyük sera gazı emisyonu üreten ülkesi olan Japonya, 2030 yılına kadar emisyonları %46 oranında azaltmayı ve 2050 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefliyor. Gıda atıklarını domuz yemine dönüştürmek, bu hedeflere ulaşmada önemli bir katkı sağlayabilir.
Bu yenilikçi süreç, Japonya Gıda Ekolojisi Merkezi’ni kuran veteriner Koichi Takahashi tarafından geliştirildi. Takahashi’nin amacı, gıda atıklarını çevreye zarar vermeden yönetmekti. Gıda artıkları doğrudan domuzlara verilmek yerine, Japonya’nın geleneksel fermantasyon tekniği kullanılarak işleniyor.
Takahashi ve ekibi, hükümet ve araştırmacılarla birlikte, laktik asitle fermente edilmiş sıvı yem geliştirdi. Bu yem, bakterilerin hayatta kalamayacağı bir pH seviyesi olan 4.0’a düşürülerek, 10 gün boyunca buzdolabında saklanmadan dayanabiliyor. Yem “soluk ve sulu” bir görünüme sahip ve ekşi yoğurt benzeri bir tat taşıyor.
Bu yem formülü, domuzların büyümesi ve et kalitesinin belirli bir standartta olmasını sağlamak için geliştirildi. İlk başta büyümeyi yavaşlatmış ve yağlı etler üretmişti. Ancak çiftlikler artık ihtiyaçlarına göre özel ayarlamalar talep edebiliyor, böylece ortaya çıkan et hem lezzetli hem de sürdürülebilir oluyor.
Günlük 40 ton işleniyor
Takahashi’nin fabrikası, günlük yaklaşık 40 ton gıda atığını işliyor. Bu atıklar süpermarketler, mağazalar ve yerel dükkanlardan geliyor. Geri dönüşüm, yakma işlemine göre daha ekonomik olduğundan işletmeler için tercih edilen bir seçenek haline gelmiş.
Japonya’nın gıda atığı geri dönüşüm tesisleri, yıllık yaklaşık 1.000.000 ton ekoyem üretiyor ve Takahashi’nin şirketi bu toplamın 35.000 tonunu sağlıyor. Bu geri dönüşüm, yalnızca sürdürülebilirlik sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda ekonomik olarak da uygulanabilir. Ekoyem, geleneksel yemlerin yarı fiyatına satılıyor ve bu domuzlardan elde edilen et hem “lezzetli” hem de “sürdürülebilir” olduğu için tercih ediliyor.
Ekoyem satışları yılda 2,3 milyon dolar gelir sağlıyor Japonya yılda 28,4 milyon ton yiyecek atığı üretiyor ve bu atıkları yakmak için yıllık 5,4 milyar dolar harcıyor. Bu atıkların %40’ı tüketilmeyen yiyeceklerden oluşuyor.
Ayrıca, Takahashi’nin tesisi, geleneksel yem ithalatına göre sera gazı emisyonlarını %70 oranında azaltıyor. Geri dönüşüm sürecinden elde edilen metan, 1.000 haneyi günlük olarak besleyen enerjiye dönüştürülüyor. Bu enerji üretiminden geriye kalan siyah toz, besin açısından zengin gübreye dönüştürülüyor.
