Çağın hastalığı olarak dikkat çeken kanser, bilim dünyasının da odağında. Son olarak yapılan yeni bir araştırma, kanser vakalarındaki artışı gözler önüne serdi. Çalışma, dünya çapında kanser tanısı alan 50 yaşın altındaki kişilerin sayısının 30 yılda neredeyse yüzde 80 arttığını ortaya çıkardı.
50 yaş altında görülen kanser vakaları 1990’da 1,82 milyondan 2019’da 3,26 milyona yükselirken, 40’lı, 30’lu ve daha genç yaştaki yetişkinlerin kanserden ölümleri yüzde 27 arttı. Araştırma, yılda 50 yaşın altındaki bir milyondan fazla kişinin kanserden öldüğünü ortaya koyuyor.
NEDENLERİNİ DE AÇIKLADILAR
Uzmanlar vakalardaki artışın ardındaki nedenleri belirlemeye çalışırken araştırmanın yazarları, faktörler arasında kötü beslenme, alkol ve tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve obezitenin muhtemel olduğunu söylüyor.
Raporda şu satırlara yer veriliyor: “1990’dan bu yana 50 yaşın altındakilerde kanser görülme sıklığı ve ölümleri dünya çapında önemli ölçüde arttı. Sağlıklı bir diyet, tütün ve alkol tüketiminin kısıtlanması ve uygun açık hava etkinlikleri de dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzının teşvik edilmesi, erken başlangıçlı kanser vakalarını azaltabilir.”
EN ÇOK MEME KANSERİ GÖRÜLÜYOR
Araştırmanın küresel ölçekte yapılan son derece kapsamlı bir çalışma olması ayrıca dikkat çekiyor. Önceki çalışmaların çoğu bölgesel ve ulusal farklılıklara odaklanırken son araştırmada, 204 ülkeden 29 kanser türünü kapsayan verileri analiz edildi.
Araştırmada 2019 yılında 50 yaşın altındaki kişiler arasında yeni kanser tanısı konulan kişi sayısının 1990’a göre yüzde 79 artışla 3,26 milyona ulaştığı ortaya çıktı. En çok görülen ve ölüme neden olan kanser türünün ise meme kanseri olduğu görüldü.
50 yaş altında görülen vakalarda ayrıca nefes borusu ve prostat kanseri vakalarının da 1990 ile 2019 yılları arasında en hızlı artış gösteren türler olduğuna dikkat çekildi. Bunların yanında erken başlangıçlı karaciğer kanseri vakalarında ise yılda tahmini olarak yüzde 2,88 oranında düşüş görüldü.
KUZEY AMERİKA İLK SIRADA
2019’da erken başlangıçlı kanserlerin en yüksek oranları Kuzey Amerika, Okyanusya ve Batı Avrupa’da görüldü. 50 yaşın altındaki vakaların en yüksek ölüm oranları ise Okyanusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya’ya aitti.
Düşük ve orta gelirli ülkelerde 50 yaş altındaki kanser, kadınlar üzerinde erkeklerden çok daha fazla etki yarattı.
Geçtiğimiz otuz yılda gözlemlenen eğilimlere dayanarak araştırmacılar, 2030 yılına kadar küresel düzeyde yeni 50 yaş altı kanser vakalarının yüzde 31 ve ölümlerin ise yüzde 21 oranla artacağını, en fazla risk altında olanların ise 40’lı yaşlarındaki kişiler olacağını tahmin ediyor.
Araştırmacılar, kanserin ardındaki nedenlerden özellikle genetik faktörlere dikkat çekse de yaşam biçiminin de önemini vurguluyor. Özellikle kırmızı et ve tuz açısından zengin, meyve ve süt bakımından fakir bir beslenme; alkol, tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve fazla kilo 50 yaş altında görülen kanser vakalarının ana nedenleri olarak görülüyor.
