İngiltere’de Leeds Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, her gün işlenmiş et tüketmenin demans (bunama) riskini yüzde 44 artırdığını gösterdi.
Araştırmada sosis, kebap ve burger gibi yiyeceklerin orta ve ileri yaşlarda beyin sağlığını bozduğuna, işlenmemiş kırmızı etin ise demansa karşı koruyucu bir etki yaptığına dikkat çekildi.
İngiltere’de hastalıkların gelişimini izlemek için 2006’da “Biobank” adıyla bir proje başlatılmıştı.
Dört yıl içinde 40-69 yaş arasındaki yarım milyon gönüllünün kayıt yaptırdığı proje, 30 yıl süreyle bu kişilerin sağlık durumunun izlenmesini öngörüyor.
İşlenmiş eti demansla ilişkilendiren en kapsamlı araştırma
Leeds Üniversitesi’nin araştırmasında Biobank’ın verileri incelendi. Sekiz yıllık takipten sonra 2 bin 896 kişide demans tespit edildi.
Sonuçları American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan araştırma, işlenmiş eti demansla ilişkilendiren ilk geniş kapsamlı inceleme olarak değerlendiriliyor.
Araştırmadaki yüzde 44’lük ilave risk artışının günde 25 gram işlenmiş et tüketiminden kaynaklandığı belirtiliyor.
Bağımsız uzmanlar demans riskini bu kadar kesin verilerle açıklanmasına ihtiyatla yaklaşmak gerektiğini fakat verilerin genel olarak işlenmiş etlerin bir riski artırdığını ortaya koyduğunu söylüyor.
Araştırmada günde 50 gram işlenmemiş etin ise demans riskini yüzde 19 azalttığı ifade ediliyor.
İngiltere’de araştırmalar, ülkede ortalama işlenmiş et tüketiminin 25 gram, işlenmemiş et tüketiminin de günde 30 gram olduğunu gösteriyor.
Leeds Gıda Bilimi Beslenme Fakültesi’ndeki araştırmaya öncülük eden Huifeng Zhang, “Dünya genelinde demans yayılıyor ve değiştirilebilir bir faktör olarak beslenme bunda rol oynuyor olabilir. Araştırmamız işlenmiş eti, bulaşıcı olmayan bir dizi hastalıkla ilişkilendiren bulgulara yenilerini ekliyor” dedi.
Sağlık durumları izlenen kişilerin hangi sıklıkta ne tür et tükettiklerini bildirdikleri araştırmada veganlık ve vejetaryenliğin demans riskini nasıl etkilediği konusunda herhangi bir veri bulunmuyor.
Araştırmada yüksek miktarda işlenmiş et tüketenlerin daha çok erkek, daha az eğitimli, sigar içen, kilolu, daha az sebze ve meyve yiyen fazla doymuş yağ tüketen kişiler olduğu belirtiliyor.
Bununla birlikte bazı bilim insanları yaklaşık 3 bin demans vakasının görece küçük bir örnek olduğuna dikkat çekiyor. UCL’den Prof Robert Howard, “Bu veriler, beni kahvaltıda domuz pastırması yemekten vazgeçiremez” dedi.
Demans İngiltere’de en fazla ölüme yol açan hastalıklardan biri. Hastalığın dünya genelinde 60 yaş üstü kişilerin yüzde 8’ini etkilediği tahmin ediliyor.
